KÜRE LogoKÜRE Logo
sb-image
Abdullah Karabina
İstihbarat, Güvenlik Ve Askeri Çalışmalar+2 Daha
Abdullah Karabina, 1867 yılında Sinop’un Boyabat kazasında doğmuş, Osmanlı Devleti’nin geç döneminden Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk yıllarına kadar esnaflık, yerel yöneticilik ve milletvekilliği yapmış bir siyasetçidir.
fav gif
Kaydet
kure star outline
6054.jpg
Abdullah Karabina
Doğum Yılı
1867
Ölüm Tarihi:
22 Nisan 1935
Doğum Yeri
BoyabatSinop
Meslek
Manifaturacı (esnaf)siyasetçi
TBMM Görevi
I. Dönem Sinop Milletvekili (1920–1923)
Millî Mücadele Görevi
Boyabat Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Başkanı

Abdullah Karabina, 1867 yılında Sinop’un Boyabat kazasında doğmuş, Osmanlı Devleti’nin geç döneminden Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk yıllarına kadar esnaflık, yerel yöneticilik ve milletvekilliği yapmış bir siyasetçidir. Manifaturacılıkla uğraşan Karabina, Millî Mücadele döneminde Boyabat Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Başkanlığı görevinde bulunmuş, 1920 yılında TBMM’ye Sinop milletvekili olarak girmiştir. Mecliste Birinci Grup üyesi olmuş, çeşitli komisyonlarda görev almıştır. TBMM’de sözlü faaliyetleri sınırlı kalan Karabina, halk egemenliğini ve yasaların üstünlüğünü savunduğunu yazılı beyanlarıyla ortaya koymuştur. 1935 yılında vefat eden Karabina’nın ailesi, soyadı almamış olan Abdullah Efendi’nin “Karabina” lakabını aile adı olarak benimsemiştir.

Erken Yaşam ve Eğitim

Abdullah Karabina, 1867 yılında Sinop vilayetinin Boyabat kazasında doğdu. Babası Zeytunzade Ömer Efendi, annesi ise Arife Hanım’dır. İlk öğrenimini Boyabat’ta iptidai ve rüştiye mekteplerinde tamamladı. Aile mesleği olan manifaturacılık ile ilgilendi. Osmanlı’nın siyasi ve askerî açıdan çalkantılı dönemlerine tanıklık etti. Yaşamı boyunca 1897 Osmanlı-Yunan Savaşı, 31 Mart Vakası, Trablusgarp Savaşı, Balkan Savaşları ve I. Dünya Savaşı gibi dönemin önemli olaylarıyla çevrelendi.

İdari ve Yerel Görevleri

Karabina, hayatı boyunca Boyabat ve çevresinde çeşitli idari görevlerde yer aldı. Liva Daimi Encümeni üyeliği, Liva Meclis-i Umumi azalığı ve Şehr-i Eminlik görevlerinde bulundu. Millî Mücadele sırasında Boyabat’ta Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti’nin başkanlığını üstlendi. Bu görev, onun yerel düzeyde halk desteğine sahip olduğunu ve Anadolu’daki direniş hareketine katkı sunduğunu göstermektedir.

TBMM Milletvekilliği

1 Nisan 1920 tarihinde yapılan seçimler sonucunda Sinop’tan milletvekili seçildi. 24 Nisan 1920’de Büyük Millet Meclisi’nin açılışına katıldı. Meclis’in kuruluşu sırasında yapılan müzakerelere dahil oldu; Meclis’in adının “Büyük Millet Meclisi” olması yönündeki görüşmelerde katkısı bulunan Sinoplu vekiller arasındaydı. Abdullah Karabina, Birinci Grup milletvekili olarak kaydedilmiş ve TBMM’de Tasarı, Posta ve Telgraf Komisyonlarında görev almıştır.

Faaliyetleri ve Meclis Kaydı

TBMM tutanaklarında, Karabina’nın meclis kürsüsünde herhangi bir konuşması ya da önergesi yer almamaktadır. Ancak İzmir’in kurtuluşu sonrasında Sinop milletvekilleri ile birlikte bir tebrik metninde imzası bulunmuştur. Ayrıca 27 Nisan 1922 tarihinde, TBMM üyelerine yöneltilen “istiklâl mücadelesinin başarısı neye bağlıdır?” sorusuna “Halkın ve yasanın egemenliğine” şeklinde verdiği yanıt, onun temel siyasal anlayışını yansıtan belge niteliğindedir.

Yanlış Atfedilen Kanun Teklifi Meselesi

3 Haziran 1922 tarihli Meclis celsesinde “Ramazan ayında alenen oruç bozanların cezalandırılması” konulu kanun teklifinin Karabina tarafından verildiği belirtilmişse de, tutanakların yeni harflere aktarımı sürecinde yapılan bir hata olduğu anlaşılmıştır. Gerçekte teklif Bolu Milletvekili Abdullah Sabri Bey’e aittir. Meclis zabıtlarında bu teklifin yanlışlıkla “Sinop Mebusu Abdullah Efendi” adıyla kaydedildiği, diğer belgelerde ise Bolu milletvekili olarak geçtiği tespit edilmiştir.

Seçim Sonrası Yaşamı ve Ekonomik Durumu

1923 seçimlerinde aday gösterilmeyen Karabina, siyasi hayatına devam etmedi. Eski mesleği olan manifaturacılığa geri döndü. 1927 yılında iş hanında çıkan yangında önemli bir ekonomik kayba uğradı. 1935 yılında Cumhuriyet Halk Fırkası tarafından birinci dönem milletvekillerinin yaşam koşulları üzerine yapılan çalışmada, sabit bir geliri bulunmadığı, sadece bir kahvehanesi ve küçük arazisi olduğu tespit edilmiştir.

Ailesi, Ölümü ve Sonrası

Abdullah Karabina, evliydi ve dört çocuk babasıydı; bazı kaynaklarda çocuk sayısı yedi olarak geçmektedir. 22 Nisan 1935 tarihinde vefat etti. Kızı Ziynet Kula, 1948 ve 1951 yıllarında çıkarılan kanunlar kapsamında, 2012 yılına kadar “Vatani Hizmet Tertibinden Aylık” kapsamında maaş aldı. Abdullah Karabina’nın soyadı kanunu çıkmadan önce vefat etmesi nedeniyle “Karabina” lakabı, ailesi tarafından soyadı olarak benimsenmiştir.

Kaynakça

Atatürk Ansiklopedisi. “Abdullah Karabina (1867–1935).” Erişim 18 Haziran 2025. https://ataturkansiklopedisi.gov.tr/detay/1871/Abdullah-Karabina-(1867-1935).

Sinop Valiliği. “Sinop Tarihi.” T.C. Sinop Valiliği Resmî Web Sitesi. Erişim 18 Haziran 2025. http://www.sinop.gov.tr/tarih.

Sen de Değerlendir!

0 Değerlendirme

Yazar Bilgileri

Avatar
Ana YazarYunus Emre Sağlam18 Haziran 2025 09:00
KÜRE'ye Sor