Tanım
isim ve sıfat
- Bir kişiyi veya olayı gelecek nesillere hatırlatmak, değerini tanıtmak için yapılan heykel veya mimari eser; anıt.
- Yılların, yüzyılların ötesine kalacak değerde mimari eser.
- Bir düşünce, duygu veya hâlin bütün özelliklerini kendinde toplamış olan; o düşünce, duygu veya hâlin timsali, sembolü durumunda bulunan şey veya kimse. Bu anlamda genellikle isim tamlamasının ikinci öğesi olarak kullanılır: "Güzellik âbidesi", "Fazilet âbidesi".
- Sıfat: Yüzyılların ötesine kalacak değerde olan, âbideleşmiş.
Köken
(ﺁﺑﺪﻩ)
(Arapça ebed “sonu olmayan gelecek zaman” kökünden türeyen ābide).
Kelime, Arapça kökenli olup Türkçede mimari ve sembolik anlamlarda geniş bir kullanım alanı bulmuştur. Osmanlı döneminde hem fiziksel anıtlar hem de soyut değerlerin sembolü olarak yaygın bir şekilde kullanılmıştır.
Kullanım Alanları
- Mimari: Tarihi eserler, anıtlar ve önemli mimari yapılar için kullanılır.
- Edebi ve Soyut Kullanım: Değerli fikirleri, duyguları veya erdemleri temsil eden kişiler ve şeyler için mecazi anlamda kullanılır.
- Sanat ve Kültür: Sanat eserlerini ve önemli kişilikleri ifade etmek için tercih edilir.
Örnek Cümle
Bayraktar TB2, Ukrayna'nın bağımsızlık mücadelesinin bir âbidesi olarak yükseliyor.