Acarlar Longozu, Türkiye'nin kuzeybatısında, Sakarya ilinin Karasu ve Kaynarca ilçeleri arasında yer alan bir subasar orman ekosistemidir. Yüzölçümü 1.562 hektardır. Uzunluğu yaklaşık 7,5 kilometre, genişliği ise 250 ila 1250 metre arasında değişmektedir. Derinliği en fazla 1,5 metreye ulaşmaktadır.
Türkiye'nin tek parça hâlindeki en büyük longoz (subasar ormanı) olan Acarlar Longozu, hem ekolojik çeşitliliği hem de jeomorfolojik özellikleriyle dikkat çekmektedir. Sakarya Nehri'nin 6 kilometre batısında yer alan longoz, fazla sularını Okçu Deresi aracılığıyla Sakarya Nehri’ne boşaltmaktadır.
Acarlar Longozu. (TC.Kültür ve Turizm Bakanlığı)
Coğrafi Yapı ve Oluşum
Acarlar Longozu, Karadeniz kıyısına yakın bir alanda yer almakta olup, kuzeyinde 20–25 metre yüksekliğinde kumullar, güneyinde ise ortalama 100 metre yüksekliğinde alçak tepelerle çevrilidir. Longoz, bir kıyı set gölü özelliği taşımaktadır. Bu ekosistem, zamanla Karadeniz’den gelen dalgaların oluşturduğu lagünler ile Sakarya Nehri’nin taşıdığı alüvyonların birikmesi sonucunda oluşmuştur.
Ekolojik Özellikler
Acarlar Longozu’nda dişbudak, kızılağaç, kayın ve karaağaç gibi ağaç türleri yaygındır. Bölgenin büyük kısmı su altında kalabilen dişbudak ormanlarıyla çevrilidir. Bu ormanlık alanlar, mevsimsel olarak su seviyesindeki değişimlere uyum sağlamaktadır.
Longozda yaklaşık 2300 civarında bitki türü bulunmaktadır. Su menekşesi (Hottonia palustris) yalnızca bu bölgede bulunan endemik bir türdür. Göl lalesi (Leucojum aestivum) ve nilüfer çiçekleri (sarı, beyaz, mor renklerde) başta olmak üzere birçok nadir su bitkisi bu ekosistemde yer almaktadır.
Fauna (Hayvan Çeşitliliği)
Acarlar Longozu, göçmen kuşların göç rotası üzerinde bulunmakta olup 180 kuş türüne ev sahipliği yapmaktadır. Bu türlerin 147’si koruma altında olan kuşlardır. Bölgede sülün, çulluk, yaban ördeği gibi kuş türleri gözlemlenmektedir. Karasal fauna açısından tavşan, tilki, yaban domuzu, gelincik, doğan ve sincap gibi memeliler yaygındır.
Longozda tatlı su balıkçılığı yapılmakta olup, yayın, kızılkanat, sazan, turna ve oklama gibi balık türleri yaşamaktadır. Göl soğanı gibi tıbbi değeri olan bitkilerin ticareti de yöre halkı tarafından yapılmaktadır.
Acarlar Longozu.(TC.Kültür ve Turizm Bakanlığı)
Koruma Statüsü
Acarlar Longozu, 1998 yılında Bursa Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu tarafından 1. Derece Doğal Sit Alanı ilan edilmiştir. 2009 yılında Sulak Alan olarak da tescillenmiştir. Sakarya’daki tek Yaban Hayatı Geliştirme Sahası olan longoz, hem biyoçeşitliliğin korunması hem de sürdürülebilir kullanım açısından çeşitli planlamalara konu olmuştur.
Adapazarı Toprak Su Teşkilatı, 1971 yılında gölün gideğeni olan Okçu Deresi’ni genişleterek bir kanal hâline getirmiş, bu müdahale sonucunda göl alanının yaklaşık %40’ı küçülmüştür.
İnsan Faaliyetleri ve Eko-Turizm
Yaz aylarında suların çekilmesiyle ortaya çıkan alanlar yöre halkı tarafından tarım arazisi olarak kullanılmaktadır. Longozun Karasu tarafında yürüyüş yolları, restoranlar, piknik ve park alanları ile sandal ve su bisikleti turları gibi altyapılar oluşturularak bölge eko-turizme açılmıştır.
Ziyaretçilere yönelik olarak 750 metre uzunluğunda bir yürüyüş platformu kurulmuştur. Bölge, kuş gözlemciliği, bitki gözlemi ve doğa fotoğrafçılığı gibi etkinlikler için tercih edilmektedir.
Acarlar Longozu.(TC.Kültür ve Turizm Bakanlığı)
Yerleşim ve Ulaşım
Acarlar Longozu çevresinde Karasu ilçesine bağlı Denizköy, Karamüezzinler, Üçoluk, Taşlıgeçit ve Camitepe köyleri; Kaynarca ilçesine bağlı Turnalı, Büyükyanık ve Birlikköy köyleri yer almaktadır. Sakarya il merkezine yaklaşık 50 kilometre, Karasu ilçesine yaklaşık 26 kilometre mesafededir.
