Sakarya Müzesi, Türkiye'nin Sakarya ilinin Adapazarı ilçesinde, Semerciler Mahallesi’nde yer almaktadır. Müze binası mimari yapısı ve tarihî işlevi ile Cumhuriyet tarihinin önemli figürlerinden biri olan Mustafa Kemal Atatürk’ün kısa süreli konaklaması nedeniyle ayrıca dikkat çekmektedir. Müze, arkeolojik ve etnografik koleksiyonları, sergi düzenlemeleri ve tarihî bağlamı ile hem akademik araştırmalara hem de kültürel gezilere katkı sunmaktadır.
Sakarya Müzesi (Turkish Museums)
Müze Binasının Tarihçesi
Müze binası, 1910–1915 yılları arasında dönemin Adapazarı Askerlik Şubesi Başkanı Binbaşı Baha Bey tarafından yaptırılmıştır. Zemin katla birlikte üç katlı olarak inşa edilen yapı, daha sonra Atatürk’ün yakın arkadaşı ve milletvekili Hasan Cavit Bey tarafından satın alınmıştır. Mustafa Kemal Atatürk, 14-22 Haziran 1922 tarihleri arasında annesi Zübeyde Hanım ile birlikte bu evde misafir edilmiştir. Bu konaklama, yapının tarihî kimliğinde belirleyici bir rol oynamıştır.
Yapı, 1967 yılında meydana gelen büyük Adapazarı depreminde ciddi hasar almıştır. 1983 yılında sivil mimarlık örneği olarak tescil edilen bina, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından kamulaştırılmış ve dış görünümü aslına uygun şekilde, iç kısmı ise betonarme olarak yeniden inşa edilmiştir. Bu dönüşüm, binanın müze olarak kullanılması amacıyla yapılmıştır. Günümüzde zemin katta büro odaları, birinci katta müze müdürü odası ile teşhir salonu, ikinci katta ise 50 kişilik bir konferans salonu bulunmaktadır.
Sakarya Müzesi (Sakarya Şehir Hafızası)
Müze Kuruluş Süreci ve Açılış
Sakarya Müzesi, ilk defa 12 Ocak 1989 tarihinde İl Kültür Müdürlüğü bünyesinde büro hizmetleriyle faaliyete başlamıştır. 7 Mart 1989 tarihinde mevcut yerine taşınmış ve teşhir düzenlemelerinin tamamlanmasının ardından 21 Haziran 1993 tarihinde halkın ziyaretine açılmıştır.
17 Ağustos 1999 tarihinde gerçekleşen depremde müzenin bazı vitrinleri ve sergilenen eserler zarar görmüş ve bu sebeple geçici olarak ziyarete kapatılmıştır. Deprem sonrası gerçekleştirilen çalışmalar neticesinde müze 28 Haziran 2003 tarihinde yeniden ziyaretçilere açılmıştır.
Fiziksel Yapı ve Alan Kullanımı
Müze, bahçesi ile birlikte toplam 1.290 metrekarelik bir alanı kapsamaktadır. Müze binası üç katlıdır. Zemin katta büro odaları ve doğalgaz kombi odası, birinci katta müdür odası ve yaklaşık 85 metrekarelik sergi salonu, ikinci katta ise 50 kişilik bir konferans salonu yer almaktadır. Bu yapılandırma, müzenin hem sergi hem de etkinlik odaklı işlevlerini sürdürmesine olanak tanımaktadır.
İç Mekân (Türkiye Kültür Portalı)
Koleksiyonlar ve Sergilenen Eserler
Müzenin teşhir salonu, tarih öncesi dönemlerden Roma ve Bizans dönemine uzanan arkeolojik eserler ile Osmanlı ve Cumhuriyet dönemlerine ait etnografik eserlerin sergilendiği alanlardan oluşmaktadır.
Sergilenen Eserler (Türkiye Kültür Portalı)
Arkeolojik Eserler
Arkeolojik koleksiyon; yassı el baltaları, pişmiş toprak kaplar, koku ve gözyaşı şişeleri, cam ve madeni eserlerden oluşmaktadır. Bu eserler, Sakarya ili sınırları içinde çeşitli dönem kazı ve araştırmalar sonucu elde edilmiştir. Özellikle Roma ve Bizans dönemlerine ait buluntular, bölgenin tarihî kimliğini anlamak açısından önem taşımaktadır.
Etnografik Eserler
Etnografik bölümde, Osmanlı ve Cumhuriyet dönemine ait ateşli ve kesici silahlar, bakır kaplar, mühürler, el işlemeleri gibi eşyalar yer almaktadır. Ayrıca Ulu Önder Atatürk’ün kullandığı bazı şahsi eşyalar da müze koleksiyonu arasında bulunmaktadır. Bu eserlerin bazıları Bursa, Amasya, Konya, Tokat ve Ankara Etnografya müzelerinden seçilerek sergiye dahil edilmiştir.
İç Mekân (Turkish Museums)
Numismatik ve Yazma Eserler
Müzede 130 arkeolojik ve 184 etnografik eser, 4 el yazması kitap, 1.205 sikke ve 11 mühür ve mühür baskısı bulunmaktadır. Bu koleksiyon, bölgenin ekonomik ve yönetimsel tarihi açısından değerli veriler sunmaktadır.
Sergilenen Kuran-ı Kerim (Türkiye Kültür Portalı)
Sikkeler Vitrini (Türkiye Kültür Portalı)
Bahçe Sergileme Alanı
Müze bahçesinde, Sakarya ili sınırları içinde bulunan Roma ve Bizans dönemlerine ait çeşitli mimari parçalar, mezar taşları, sunaklar, yazıtlı taşlar, ostotek (kemik kutusu), pişmiş toprak erzak küpleri ve sütun kaideleri açık hava teşhirinde sergilenmektedir. Bu alan, açık hava müzeciliğinin bir örneği olarak ziyaretçilere görsel bir deneyim sunmaktadır.
Bahçe Sergileme Alanı (Turkish Museums)
Bahçe Sergileme Alanı (Turkish Museums)
Bahçe Sergileme Alanı (Turkish Museums)
Ziyaret Bilgileri
Adres: Semerciler Mahallesi, Sait Faik Sokak, No: 36, Adapazarı / Sakarya
E-posta: sakaryamuzesi@kultur.gov.tr
Telefon: 0264 277 36 68
Açılış Saati: 09:00
Kapanış Saati: 17:00
Gişe Kapanış Saati: 16:30
Kapalı Günler: Pazartesi
Giriş: Ücretsiz
Sakarya Müzesi, bulunduğu yapının tarihsel önemi, Atatürk ile ilgili anıları ve sahip olduğu koleksiyonlar itibarıyla yerel tarih ve kültürün korunmasına katkı sağlamaktadır. Geçmişte yaşanan depremler sonrasında yürütülen onarım ve yeniden yapılandırma çalışmaları, müzenin korunarak geleceğe aktarılmasını amaçlamaktadır. Müze, sadece bir teşhir alanı değil, aynı zamanda araştırma, eğitim ve kültürel etkinlikler için bir merkez işlevi de görmektedir.
