Köken
Adap, Arapça ˀdb (أدب) kökünden türeyen ādāb (آداب) kelimesinden Türkçeye geçmiş olup “görgü kuralları, uygun davranış biçimleri” anlamına gelir. Ādāb, Arapçada ˀadab (أدَب) sözcüğünün afˁāl veznindeki çoğuludur ve bireyin toplum içindeki davranışlarını düzenleyen kültürel ve ahlaki kurallar bütününü ifade eder. Türkçede hem bireysel hem toplumsal düzlemde uyulması beklenen tutum ve tavırları belirtmekte kullanılan köklü ve yerleşik bir kavramdır.
Kullanım Alanları
- Eğitim: Öğrencilere kazandırılması gereken temel görgü ve davranış kurallarını tanımlamak için kullanılır.
- Sosyoloji: Toplumun kültürel yapısına içkin olan normatif davranış örüntülerini açıklamak için başvurulan kavramlardandır.
- Edebiyat: Divan ve nasihatname türü eserlerde bireyin ne şekilde davranması gerektiğini anlatan öğreti bağlamında kullanılır.
- Hukuk: Toplumsal düzeni bozmayan ama hoş karşılanmayan davranışları ifade eden, yasa dışı olmayan etik kurallar anlamında yer alabilir.
- Nezaket Kuralları: Adabı Muaşeret özel ismiyle yaşamın birçok alanına dair görgü kurallarını ifade etmek amacıyla kullanılmaktadır.
- Gündelik Dil: Görgü, nezaket ve yerleşmiş geleneksel kuralları (töre), toplum kurallarını ve inançsal bağlamda topluma yansıyan kuralları ifade ederken kullanılmaktadır.