Afşin Koçovası Sarımsağı, Allium sativum L. türüne ait, Kahramanmaraş ili Afşin ilçesi coğrafi sınırında yetiştirilen tarımsal bir üründür. Ürün, Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu kapsamında “Menşe Adı” ile tescillenmiş olup, 28 Haziran 2021 tarihi itibarıyla coğrafi işaret korumasına alınmıştır.

Ürün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri

Afşin Koçovası Sarımsağı, üreticilerin bir önceki hasattan tohumluk olarak ayırdıkları dişlerle çoğaltılır. Sarımsaklar genellikle bağ/deste hâlinde kurutulmuş olarak piyasaya sunulur. Yetiştirildiği coğrafi alanın; geçirgen, az nemli, kumlu-tınlı toprak yapısı ile karasal iklim özellikleri, ürünün mor kabuklu, iri başlı ve sık diş dizilimli yapısını oluşturmaktadır.

Botanik ve Fiziksel Özellikler

• Yeşil aksam duruşu: Dik
• Yaprak rengi: Açık yeşil
• Yaprak yapısı: Orta uzunluk ve genişlikte, konkav enine kesit
• Yalancı gövdede çiçek sapı oluşumu: Yok
• Baş şekli: Eliptik, boyun altında dizili dişler
• Kabuk rengi: Beyaz/mor (baş kabuğu); mor (diş kabuğu)
• Kabuk kalınlığı: İnce
• Diş sayısı: 9–18
• Baş ağırlığı: 61–88 g
• Diş eti rengi: Krem/sarı
• Hasat zamanı: Geç dönemde
• Dinlenme süresi: Uzun

Mineral içeriği yönünden başta potasyum (K), magnezyum (Mg), fosfor (P), kalsiyum (Ca) olmak üzere; demir (Fe), çinko (Zn), selenyum (Se) ve mangan (Mn) elementlerini farklı oranlarda içerebilmektedir.

^{Afşin Koçovası Sarımsağı (DOĞAKA)}

Üretim Metodu

Tohumluk

Üreticiler bir önceki yılın mahsulünden ayırdıkları sarımsak dişlerini tohumluk olarak kullanır.

Toprak Hazırlığı

Pulluk, diskaro ve tapanla derin toprak sürümü gerçekleştirilir. Sıra hatları oluşturulur.

Ekim

Ekim faaliyetleri ekim–kasım aylarında yapılır.

• Sıra arası: 20–40 cm
• Sıra üzeri: 5–10 cm
• Tohum miktarı: Dekara 100–150 kg
• Gübreleme: Ekimle birlikte dekara 50 kg DAP gübresi, ilkbaharda 2 kez üre gübresi uygulanır.

Sulama

İklime bağlı olarak sezon boyunca 4–5 kez sulama yapılır. Yağmurlama yöntemi tercih edilir.

Zirai Mücadele

Fungusit ve herbisit içeren entegre mücadele programı uygulanır. Yabancı ot mücadelesi çapalama yöntemiyle desteklenir.

Hasat

Haziran sonu ile temmuz arasında yapılır. Elle veya makineli yöntemle gerçekleştirilir. Hasattan sonra ürün 4–5 gün tarlada kurutulmaya bırakılır.

^{Koçovası Sarımsağı Hasadı (DOĞAKA)}

Son İşlemler ve Muhafaza

Kurutmanın ardından boylama, desteleme, bağlama ve asma işlemleri yapılır. Ürün serin ve kuru ortamlarda depolanır. Nihai tüketiciye bağ/deste hâlinde arz edilir.

Coğrafi Sınır ve Denetim

Coğrafi Sınır

Kahramanmaraş ili Afşin ilçesi ile sınırlıdır.

Denetim Kapsamı

• Üretim metoduna uygunluk
• Hasat, depolama ve muhafaza koşulları
• Menşe adı kullanım biçimi

Denetimler raporlanarak her yıl Türk Patent ve Marka Kurumuna sunulur. Uygunsuzluklar durumunda, gerekli tedbirler ilgili kişi ya da kuruma yazılı olarak bildirilir.