Amasya Beji Mermeri, Türkiye’nin Amasya ilinde çıkarılan ve yüksek fiziksel, kimyasal ve estetik özelliklere sahip bir doğal taştır. 11 Haziran 2018 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından “Menşe Adı” ile tescillenmiş olup, 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu kapsamında koruma altına alınmıştır.
Ürün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri
Amasya Beji Mermeri, Jura–Kretase yaşlı Doğdu Formasyonu’na ait kireçtaşlarından üretilir. Taze yüzeyi bej, beyaz veya açık gri; kırılma yüzeyi ise gri ya da koyu gridir. Taş, ince-orta-kalın tabakalı, masif görünümlü, çatlaklı ve eklemli yapıdadır. Eklem yerlerinde kalsit dolgu bulunur. Mikritik dokulu olup oolit taneler, çört bantları ve resifal nitelikli bileşenler içerir.
Mermer, yüksek blok bütünlüğüne, düşük su emme kapasitesine, leke tutmama ve yüksek aşınma direncine sahiptir. Rengi bejdir ve desenleri “klasik” ile “açık” olmak üzere ikiye ayrılır.
Fiziksel ve Kimyasal Özellikler:
- Görünür yoğunluk: 2,67–2,68 kg/m³
- Su emme: %0,08–0,28
- Açık gözeneklilik: %0,16–0,76
- Basınç dayanımı: 80,68–105,68 MPa
- Aşınma direnci: 15,62–18,67 mm
- Parlaklık (60°): 36,40–74,60
- Pürüzlülük: 0,014–0,121 µm
- Knoop sertliği: 150–192 HK
Kimyasal Bileşenler (%):
- CaO: 53,99–55,25
- MgO: 0,19–0,58
- SiO₂: 0,01–0,80
- Al₂O₃: 0,03–0,18
- Fe₂O₃: 0,02–0,07
Mikroskobik incelemelerde birincil ve ikincil kalsit mineralleri ile oolitik taneler gözlemlenmiştir. Gözenekli yapı ve mikro kristalin doku belirgin olup, makro fosil içermez.
Amasya Beji Mermeri (Türk Patenti)
Üretim Metodu
Amasya Beji Mermeri, coğrafi sınır içerisinde yer alan ocaklardan açık işletme yöntemiyle çıkarılır. Üretim süreci şu aşamalardan oluşur:
- Arama ve Tespit: Saha etütleri, sondaj ve yarma çalışmaları ile uygun alanlar belirlenir.
- Kesim: Tel kesme yöntemi ile büyük mermer blokları çıkarılır.
- İşleme: Büyük bloklar boyutlandırılır ve istenirse ebatlama, kesme, silme işlemlerinden geçirilerek plaka, fayans vb. formlarda satışa sunulur.
- Sınıflandırma ve Satış: Desenlerine göre sınıflandırılan bloklar, pazar durumuna bağlı olarak blok veya işlenmiş ürün olarak değerlendirilir.
Coğrafi Sınır ve Denetim
Coğrafi sınır, Amasya ili Merkez ilçesinin Çivi, Akyazı, Musa, Eliktekke, Yağmur, Kervansaray ve Yördenik köyleri; Göynücek ilçesinin Gaffarlı, Tencirli ve Başpınar köyleri ile Tokat ili Zile ilçesinin Kervansaray, Karakaya ve Baculu köylerini kapsar.
