Andırın andız pekmezi, Kahramanmaraş ilinin Andırın ilçesi ile özdeşleşmiş, geleneksel bir pekmez çeşididir. Yöresel bilgi ve tecrübe ile üretilen bu ürün, Türk Patent ve Marka Kurumu'na Kahramanmaraş Büyükşehir Belediyesi tarafından yapılan C2021/000458 başvuru numaralı ve 03.11.2021 başvuru tarihli müracaat sonucunda, 11.11.2022 tarihinde 1254 tescil numarası ile "mahreç işareti" olarak tescil edilerek koruma altına alınmıştır.

Andırın Andız Pekmezinin Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri

Coğrafi işaret tescil belgesine göre Andırın andız pekmezi, servigiller familyasına ait andız bitkisinin (Juniperus drupacea L.) kozalaklarından (meyvelerinden) elde edilen bir pekmezdir.

Andırın andız pekmezinin ayırt edici özellikleri şunlardır:

• Rengi kırmızımsı koyu kahverengidir.
• Suda çözünen kuru madde oranı yüksektir. Bu oran %74-85,53 arasındadır.

Bu özellikler, pekmezin hem duyusal kalitesini hem de raf ömrünü etkileyen önemli unsurlardır ve Andırın yöresine özgü üretim tekniği ile elde edilir.

^{Tescilli Andız Pekmezi'nin Kahramanmaraş'ta Geleneksel Yöntemlerle Üretilmesi (AA)}

Üretim Metodu

Andırın andız pekmezinin tescil belgesinde belirtilen üretim metodu aşağıdaki adımları içermektedir:

1. Hammadde Temini ve Hazırlık: Üretimde, coğrafi sınır olan Andırın ilçesinde yetişen andız ağacının kozalakları kullanılır. Andız kozalaklarının hasadı, eylül sonu ile ekim başında yapılır.
2. Bekletme ve Süzme: Hasat edilen andız kozalakları suda bekletilir. Kozalakların yumuşaması ve şırasının daha kolay çıkması amaçlanır. Suda bekletilen kozalaklar daha sonra süzülür.
3. Kaynatma (Mâsere İşlemi): Süzülen andız kozalakları, coğrafi sınırda "mâsere" adı verilen bakır kazanlara konur ve kaynatılır. Kaynatma işlemi, pekmezin suda çözünen kuru madde oranı %74-85,53 aralığına ulaşana ve rengi kırmızımsı koyu kahverengi olana kadar devam eder. Bu işlem, pekmezin kıvamını ve dayanıklılığını belirleyen bir aşamadır.

Coğrafi İşaret ve Bölgesel Bağlantı

• Coğrafi Sınır ve İşaret Türü Andırın andız pekmezinin coğrafi sınırı Kahramanmaraş ili Andırın ilçesi olarak belirlenmiştir. Coğrafi işaretin türü ise "mahreç işareti"dir. Bu, ürünün ününün ve belirli özelliklerinin Andırın ilçesinden kaynaklandığını ve üretiminin bu coğrafi alanda gerçekleştiğini gösterir.
• Coğrafi Alanla Bağlantısı Tescil belgesinde, Andırın andız pekmezinin üretiminde coğrafi sınırda yetişen andız kozalaklarının kullanıldığı açıkça belirtilmiştir. Bu durum, ürünün temel hammaddesinin yöreye özgü olduğunu ve pekmezin karakteristik özelliklerinin bu hammaddeden kaynaklandığını ortaya koyar.

^{Pekmezin Kaynatılma Anı (AA)}

Tescil Ettiren ve Adresi

Andırın Andız Pekmezi'nin coğrafi işaret tescil ettireni Kahramanmaraş Büyükşehir Belediyesi'dir. Tescil ettirenin adresi İsmetpaşa Mah. Azerbaycan Bulv. No:25 Dulkadiroğlu 46100 Kahramanmaraş olarak belirtilmiştir.

Denetim

Andırın andız pekmezinin coğrafi işaretine uygun şekilde üretilip üretilmediğinin kontrolü için bir denetim mekanizması oluşturulmuştur. Denetimler, Kahramanmaraş Büyükşehir Belediyesi'nin koordinatörlüğünde oluşturulan 3 kişilik bir denetim mercii tarafından yılda bir kez düzenli olarak ve ayrıca ihtiyaç duyulduğunda veya şikâyet üzerine gerçekleştirilecektir. Bu denetimler, ürünün kalitesinin, geleneksel üretim metoduna uygunluğunun ve coğrafi işaretin belirttiği standartların korunmasını amaçlamaktadır.