Ankara Garı yerleşkesinde yer alan Atatürk Vagonu Müzesi, Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ün 1935-1938 yılları arasında gerçekleştirdiği yurt gezilerinde kullandığı özel tren vagonunun orijinal yapısı korunarak müzeye dönüştürülmesiyle oluşturulmuştur. Müze, Atatürk’ün toplumsal ve siyasi faaliyetlerinin bir yansıması olarak, onun seyahatleri sırasında kullandığı kişisel eşyaları ve donanımı bünyesinde barındırmasıyla hem tarihi hem de kültürel açıdan önemli bir mekândır.
Mustafa Kemal Atatürk, İsmet İnönü ve Afet İnan (TCDD)
Tarihçe ve Tescil Süreci
Atatürk Vagonu, 1935 yılında Almanya’nın Breslau kentindeki LHV Linke-Hofmann-Werke firması tarafından üretilmiş ve o yıldan itibaren Atatürk’ün yurt içi gezilerinde hizmetine sunulmuştur. 1964 yılında Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları (TCDD) tarafından Ankara Garı’nda sabitlenerek sergilenmeye başlanmış ve 1991 yılında Kültür Bakanlığı Anıtlar ve Müzeler Genel Müdürlüğü tarafından "Atatürk'e ait korunması gerekli kültür varlığı" olarak tescil edilmiştir.
Teknik Özellikler
Vagonun toplam uzunluğu 14,8 metre olup, boş ağırlığı 46,3 ton civarındadır. Dış cephesi estetik ve sade bir yaklaşımla tasarlanmış; alt kısımlar mavi, üst kısımlar ise beyaz renkte boyanmıştır. Her iki cephesinde onar adet olmak üzere toplam yirmi geniş pencere yer almakta ve bu pencereler ziyaretçilere içeriden dışarıyı geniş bir görüş alanı ile izleme imkânı sunmaktadır. Vagona iniş-çıkış için kullanılan merdivenler katlanabilir özellikte tasarlanmıştır.
İç Mekân Düzeni ve Bölümler
Vagon sekiz ayrı bölümden oluşmaktadır: mutfak, muhafız tuvaleti, muhafız odası, kadın yolcu bölmesi, banyo, Atatürk'ün özel yatak odası, salon ve dinlenme bölümü. İç mekânda kullanılan malzemeler, dönemin el işçiliğini ve zarafetini yansıtan ceviz ve abanoz ağaçlarından yapılmış ahşap kaplamalardan oluşmaktadır. Salon kısmında, ortada yer alan abanoz ağacından yapılmış büyükçe masa, çeşitli boyutlarda koltuklar, klasik tarzda bir radyo ve gramofon dikkat çekmektedir.
İç Mekan (Türkiye Kültür Portalı)
Yatak Odası (TCDD)
İç Mekan (TCDD)
Sergilenen Objeler ve Donanım
Atatürk’ün çok sevdiği tavla ve satranç takımı, seyahatleri sırasında kullandığı ajandalar, metal matara, klasik telefon gibi kişisel eşyaları bu vagonda sergilenmektedir. Ayrıca panama hasırı koltuklar, klasik müzik dinlediği plaklar (Verdi, Beethoven, Bach gibi bestecilere ait eserler) ve Anadolu ezgilerini dinlediği radyosu da ziyaretçilerin ilgisini çeken parçalar arasında yer alır. Bu donanımlar, Atatürk’ün sanata, müziğe ve düşünsel çalışmalara verdiği önemi belgeleyen materyallerdir.
Sergilenen Tavla ve Satranç Takımı (Türkiye Kültür Portalı)
Tarihî Önemi
Atatürk Vagonu yalnızca yurt gezilerinde kullanılan bir taşıt olmanın ötesinde, Cumhuriyet tarihinin kritik anlarına tanıklık etmiş bir yapıdır. Bu vagon, aynı zamanda Atatürk’ün vefatından sonra, 19 Kasım 1938 tarihinde naaşının İstanbul’dan Ankara’ya nakledildiği Beyaz Tren’in bir parçası olarak da görev yapmıştır. Bu özelliğiyle Türk ulusunun kolektif hafızasında özel bir yere sahiptir.
Ziyaret Bilgileri
Atatürk Vagonu Müzesi, Ankara Garı içerisinde konumlanmakta olup, hafta içi her gün 09.00–12.00 ve 13.00–17.00 saatleri arasında 10 kişi ve üzeri grupların randevu talep etmesi koşuluyla ziyarete açıktır. Cumartesi, pazar ve resmi-dini bayram günlerinde kapalıdır. Ziyaret ücretsizdir. Detaylı bilgi için TCDD ile iletişime geçilebilir: 0312 520 43 68 / 0312 520 43 78
Atatürk Vagonu Müzesi (Demiryol.net)
