Barbaros Hayrettin Paşa Camii, İstanbul’un Beşiktaş ilçesine bağlı Levent semtinde inşa edilen ve 2023 yılında ibadete açılan büyük ölçekli bir camidir. Osmanlı denizciliğinin önemli ismi Kaptan-ı Derya Barbaros Hayrettin Paşa’nın adıyla anılan cami, klasik Osmanlı mimarisinden ilham alınarak modern inşaat teknikleriyle yapılmıştır.
Barbaros Hayrettin Paşa Camii (ASL İnşaat)
Yapım Süreci ve Açılış
Caminin temeli 3 Temmuz 2020’de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın katıldığı törenle atılmıştır. İnşaat süreci Levent Camii Eğitim Kültür Hizmet Birimleri Yaptırma ve Yaşatma Derneği öncülüğünde yürütülmüş; mimarlığını Hacı Mehmet Güner üstlenmiş, ana yüklenici firma olarak ASL İnşaat görev almıştır. Caminin açılışı 12 Mayıs 2023’te Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından gerçekleştirilmiş, Diyanet İşleri Başkanı Ali Erbaş hutbe irat etmiştir.
Mimari Özellikler
Barbaros Hayrettin Paşa Camii, Mimar Sinan’ın kalfalık eseri Süleymaniye Camii’nden esinlenerek tasarlanmıştır.
- Alan ve Kapasite: 18.500 m² arsa üzerinde, 7.000 m² oturum alanına sahiptir. Kapalı ve açık alanlarla birlikte 20.000 kişinin aynı anda ibadet etmesine imkân tanır.
- Kubbe ve Minareler: Ana kubbenin çapı 23-24 metre, yüksekliği 44 metredir. Dört minaresinden ikisi 79 metre, ikisi ise 92 metre yüksekliğindedir.
- Otopark: 900 araçlık 4 katlı otoparka sahiptir.
- Ek Birimler: Kitap kafe, kütüphane, çok amaçlı salonlar, atölyeler, kafeterya, 4-6 yaş grubu için anaokulu ve dijital görsel sanatlar salonu bulunmaktadır.
Barbaros Hayrettin Paşa Camii Kubbe Süslemeleri (ASL İnşaat)
Sanat ve Süslemeler
Caminin iç ve dış süslemeleri denizcilik teması üzerine kurgulanmıştır.
- Kubbe ve Tezyinat: Ana kubbe yazısı gemi dümeni formunda düzenlenmiş, merkezine 16 köşeli pusula yıldızı yerleştirilmiştir. Kubbenin yazıları hattat Ferhat Kurlu tarafından hazırlanmış; tezhip ve süslemeleri Mustafa Çelebi yapmıştır.
- Çini ve Minyatür:
- 600 m²’lik çini alanı, UNESCO “Yaşayan İnsan Hazinesi” unvanına sahip Mehmet Gürsoy’un çalışmalarıyla hazırlanmıştır.
- Minyatür sanatçısı Zehra Akdeniz, Barbaros Hayrettin Paşa’nın hayatını ve seferlerini konu alan 11 pano tasarlamış, “Hızır’ın Yolu” adlı devasa çini pano caminin avlusuna yerleştirilmiştir.
- Halı ve Avize: Manisa’da özel olarak dokunan deniz temalı halılar serilmiştir. Ana avize dalga formunda tasarlanmış ve Esmaü’l Hüsna’ya atıfla 99 fanus eklenmiştir.
- Ahşap İşçiliği: Caminin iç mekânındaki merdiven ve korkuluklar Osmanlı motifleriyle işlenmiş, meşe ağacından yapılmıştır.
Barbaros Hayrettin Paşa Camii Çini Panosu (Anadolu Ajansı)
Akustik ve Teknolojik Özellikler
Caminin akustiğinde, Mimar Sinan’ın Süleymaniye Camii’nde uyguladığı yöntemden esinlenilmiştir. Kubbe içine açılan 242 delik ses mühendisliği teknikleriyle düzenlenmiştir. Ayrıca yapıda nano teknoloji kullanılarak dayanıklılık ve estetik sağlanmıştır.
Denizcilik ve Tematik Unsurlar
Cami, adını aldığı Barbaros Hayrettin Paşa’nın denizcilik mirasına göndermeler yapacak şekilde tasarlanmıştır:
- Minare külahlarında martı motifleri, vitraylarda yelkenliler yer alır.
- Mihrap, 13 metre yüksekliğinde olup yüzeyinde Bakara Suresi 149. ayeti yazılmıştır.
- Mihrabın çini süslemeleri Cumhuriyet tarihinde ilk defa üretilmiş bir eser olarak kaydedilmiştir.
Kültürel ve Dini İşlev
Barbaros Hayrettin Paşa Camii, yalnızca bir ibadethane değil, aynı zamanda kültürel ve sosyal faaliyetlere de imkân tanıyan bir külliye olarak tasarlanmıştır. Açılışında Cumhurbaşkanı Erdoğan, caminin Beşiktaş ve çevresindeki önemli bir ihtiyacı karşılayacağını vurgulamış, projenin Barbaros Hayrettin Paşa’nın hatırasını yaşatma amacı taşıdığını belirtmiştir