Behçet Kemal Çağlar, Cumhuriyet döneminde siyasal ve kültürel yaşamda etkin rol üstlenmiş bir şair, yazar, mühendis ve milletvekilidir. Halkevleri müfettişliği, Erzincan milletvekilliği, öğretmenlik ve TRT yöneticiliği gibi çeşitli görevlerde bulunmuş; şiirlerinde Anadolu’yu, halk kültürünü ve Cumhuriyet değerlerini işlemiştir. Faruk Nafiz Çamlıbel ile birlikte "10. Yıl Marşı"nı kaleme almış, edebi üretiminde sade dil ve halk şiiri formlarına yer vermiştir. Atatürk’e duyduğu bağlılık, hem tematik hem kurumsal faaliyetlerinde belirgin bir yer tutmuştur.
Gençlik ve Öğrenim Yılları
Behçet Kemal Çağlar, 23 Temmuz 1908 tarihinde Erzincan’ın Tepecek Köyü’nde doğdu. Babası Şaban Hilmi Bey, Halkalı Yüksek Ziraat Okulu mezunu olup devlet memurluğu yaptı. Ailenin tayinleri nedeniyle Çağlar eğitimini farklı şehirlerde sürdürdü. İlköğrenimini Bolu, Konya, Kudüs ve Kayseri’de tamamladı. 1925 yılında Zonguldak Maden Mühendis Mektebi’ne girerek 1929 yılında ikincilikle mezun oldu. Mezuniyet sonrası Belçika ve Fransa’da mesleki uygulama eğitimi aldı. Mühendislik mesleğini uzun süre icra etmedi.
Edebi Faaliyetlerinin Başlangıcı
Çağlar’ın edebiyata ilgisi lise yıllarında Faruk Nafiz Çamlıbel ve Eflatun Cem Güney’in öğrencisi olduğu dönemde gelişti. 1933 yılında Cumhuriyet’in 10. yılı dolayısıyla düzenlenen marş yarışmasına katıldı; kazandığı bu yarışmayla kamuoyunun dikkatini çekti. Ardından Atatürk’ün çevresine girdi ve halk edebiyatı ile gazetecilik eğitimi almak üzere Londra’ya gönderildi. 1935 yılında yurda döndükten sonra Halkevleri müfettişliğine atandı. Bu görevinde Anadolu’yu gezerek halk kültürüyle doğrudan temas kurdu.
Halkevleri ve Şiir Dili
Halkevleri’nde yürüttüğü çalışmalar, şiirlerinde Anadolu’ya ve halk söylemine yer vermesine kaynaklık etti. Bu dönemde Çoban ve Ergenekon adlı piyeslerini kaleme aldı. Halkevleri’nde şiirlerini yer yer "Ankaralı Âşık Ömer" mahlasını kullanarak yazdı. Ülkü dergisi çevresinde "Ankara Edebî Mektebi" oluşturma girişiminde bulundu. Atatürk’e olan bağlılığı şiirlerine ve yazılarına yoğun biçimde yansıdı.
Siyasal ve Kültürel Faaliyetleri
1943–1949 yılları arasında Erzincan milletvekili olarak TBMM’de görev yaptı. 1949 yılında, Mecliste yaptığı bir konuşmayla siyasetten çekildiğini açıkladı. Sonrasında Vatan gazetesinde yazılar yazdı, Şadırvan dergisini çıkardı, İstanbul Radyosu’nda danışmanlık yaptı. Robert Kolej’de edebiyat öğretmenliği yaptı. 1961 yılında Kurucu Meclis üyeliğine, ardından TRT Yönetim Kurulu üyeliğine ve başkanlığına seçildi.
Ölümü ve Edebi Mirası
Behçet Kemal Çağlar, 24 Ekim 1969’da İstanbul’da yaşamını yitirdi. Mezar taşına vasiyeti üzerine şu dize yazıldı:
“Toprağa kanından bir şey katıyor / Kalbi her şiirinde ayrı atıyor / Anayurdun Atatürk’ün aşığı / Behçet Kemal Çağlar burada yatıyor.”
Çağlar’ın şiirlerinde Anadolu temaları, halk dili, Atatürk’e bağlılık ve halk kültürüne yönelim belirgindir. "Ankaralı Âşık Ömer" mahlasıyla halk şiiri biçiminde kaleme aldığı eserlerinde sade Türkçeyi tercih etti. En bilinen eserleri arasında Burda Bir Kalp Çarpıyor, Erciyes’ten Kopan Çığ, Benden İçeri ve Kur’an-ı Kerim’den İlhamlar yer alır. Faruk Nafiz Çamlıbel ile birlikte kaleme aldığı "10. Yıl Marşı", dönemin siyasal ve ideolojik vurgularını içeren bir metin olarak öne çıkar.



