Beşdut Kaya Mezarları, Çankırı İli Merkez İlçesi’ne bağlı Beşdut Köyü sınırları içerisinde, köyün kuzeyinde yer alan ormanlık alan üzerindeki kayalıklara oyulmuştur. Mezarlar, derenin iki yakasında konumlanmış olup dağınık bir yerleşim örneği sergiler.

^{Beşdut Kaya Mezarları.(TC.Kültür ve Turizm Bakanlığı)}

Jeolojik Yapı ve Malzeme

Mezarlar, sediment kayaç grubuna dahil olan fiziksel tortul kayaçlardan konglomeraların bulunduğu bir ana kaya üzerine oyularak inşa edilmiştir. Bu konglomeralar düşey ve yatay düzlemlerde yayılım göstermektedir.

^{Beşdut Kaya Mezarları.(TC.Kültür ve Turizm Bakanlığı)}

Mimari Özellikler

Alanda iki adet kaya mezarı bulunmaktadır. Bu mezarlar güney yönlü girişlere sahiptir ve aralarındaki mesafe yaklaşık 30 metredir.

• Sütunlu Mezar: 10 metre eninde ve 2 metre yüksekliğindedir. Giriş kısmı kare şeklindedir. Mezarın ön cephesinde yuvarlak gövdeli, kaidesiz sütunlar yer almaktadır. Duvarlar ve tavan düzgün şekilde işlenmiştir.
• Sütunsuz Mezar: Sütunlu mezarın hemen kuzeyinde konumlanır. Yaklaşık 8 x 10 metre ölçülerindedir. Girişi dörtgen biçiminde olup mezar odasına geçiş bu açıklıktan sağlanmaktadır. Duvarlar ve tavan burada da düzgün şekilde oyulmuştur.

Tarihsel Dönem

Beşdut Kaya Mezarları’nın M.Ö. 6. yüzyıla, yani Geç Demir Çağı'na tarihlendirildiği düşünülmektedir. Hakkında araştırmalar yapılmaya devam edilmektedir.

Koruma Durumu ve Tescil Bilgileri

Beşdut Kaya Mezarları, 15.10.2010 tarihinde 5457 sayılı kararla "1. Derece Arkeolojik Sit Alanı" olarak tescillenmiştir. Sit alanı olarak koruma altına alınmış olup mülkiyeti kamuya aittir.

Arkeolojik Bulgular

Yapılan gözlemler sırasında alanda herhangi bir seramik buluntuya rastlanmamıştır. Bu durum, mezar yapılarının kullanım süreci veya mezarlık alanı olarak işleviyle ilgili bilgi vermemektedir.

Beşdut Kaya Mezarları, bölgedeki benzer örneklerle birlikte değerlendirilmekte olup, Çankırı çevresinde Geç Demir Çağı’na ait kaya mezarı geleneğinin bir temsilcisi olarak kabul edilmektedir. Mimari formları, sütun detayları ve kaya oyma teknikleri bakımından tipik özellikler sergiler.