Boyabat çemberi, Sinop ilinin Boyabat ilçesinde geleneksel yöntemlerle dokunan ve başörtüsü amacıyla kullanılan pamuklu tekstil ürünüdür. Ürün, Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından “Mahreç İşareti” olarak tescillenmiş ve 26 Aralık 2018 tarihli Sicil No: 126 ile koruma altına alınmıştır.

Ürün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri

Boyabat Çemberi, yaklaşık 1 m² büyüklüğünde, pamuk iplikten dokunan, kenarları bordo bordürlü ve ortası çeşitli motiflerle süslenmiş kare formda bir tekstil ürünüdür. Dokuma işlemi genellikle iki eşit parça hâlinde yapılır ve bu parçalar geleneksel çember dikiş teknikleriyle birleştirilir. Desenlerde “Zincir, Sinek, Aybütünü, Dört Müdür, Tayyare” gibi geleneksel motifler kullanılır.

Kullanılan iplikler arasında pamuk ve sentetik (orlon) iplik bulunur. Pamuk iplikler yöresel olarak “çirişleme” adı verilen buğday unu ile haşlanma işlemine tabi tutulur. Çemberlerin motif ve renk yapıları geçmişte kullanıcının yaşı ve sosyal durumu ile ilişkilendirilmiştir.

Üretim Metodu

Çemberler “düzen” olarak adlandırılan geleneksel el tezgâhlarında dokunur. Beyaz iplik zemin ve çözgü için; bordo iplik bordürler için; çok renkli iplikler ise motifler için kullanılır. Desenler, farklı ipliklerle arka yüzeyden işlenerek zemin atkıları ile sabitlenir.

İplikler çirişleme işleminden geçirildikten sonra çözgüye alınır ve tezgâha gerilir. Dokuma sırasında kenar bordürleri, konturlar ve iç motif düzeni belirlenen şemaya uygun şekilde oluşturulur. Üretim sonunda parçalar temizlenir, dikilerek bütünleştirilir ve kurutularak kullanıma hazır hâle getirilir.

^{Boyabat Çemberi (AA)}

Coğrafi Sınır ve Denetim

Boyabat çemberi yalnızca Sinop ili Boyabat ilçesi sınırları içinde üretilebilmektedir. Tescil sahibi Boyabat Belediyesi’dir. Denetimler, Boyabat Belediyesi koordinasyonunda; Boyabat Kız Meslek Lisesi, Boyabat Halk Eğitim Merkezi, Boyabat Ticaret ve Sanayi Odası ve Boyabat İlçe Millî Eğitim Müdürlüğü temsilcilerinden oluşan komisyon tarafından yılda en az bir defa gerçekleştirilir.