Cemal Tollu, sanat eğitimine 1919 yılında Sanâyi-i Nefîse Mektebi'ne kaydolarak başlamıştır. Bu süreçte Hikmet Onat ve İbrahim Çallı atölyelerinde çalışmıştır. Milli Mücadele'ye katılması nedeniyle eğitimi yarım kalmış, ancak 1926'da İstanbul'a döndüğünde aynı okulda eğitimine devam etmiştir. Eğitimine uluslararası alanda devam etmek üzere 1928'de ailesinin desteğiyle Paris'e gitmiş ve André Lhote'un atölyesinde çalışmaya başlamıştır. 1931 yılında kısa bir süre için Münih'e giderek Hans Hofmann'ın atölyesinde analitik desen çalışmaları yapmıştır. 1932 yılına kadar André Lhote'un atölyesindeki çalışmalarına devam etmiş, aynı zamanda Fernand Léger, Louis Marcoussis ve Charles Despiau'nun atölyelerinde ve Académie Moderne'de de bulunmuştur. İlk dönemlerinde Marcel Gromaire'in biçimlerinden, André Lhote'un geometrik kurgusundan ve Hans Hofmann'ın kübizminden etkilenmiştir.
Kariyeri ve Başarıları
Cemal Tollu, sanat yaşamı boyunca çeşitli kurumlarda görev almıştır:
- 1927'de Elazığ Erkek Muallim Mektebi'nde resim öğretmenliğine başlamıştır.
- 1931'de Müstakil Ressamlar ve Heykeltıraşlar Birliği'nin sergisine katılmıştır.
- 1932-1935 yılları arasında Erzincan Askeri Orta Mektebi'nde resim öğretmenliği yapmıştır.
- 1933'te d Grubu'nun kurucuları arasında yer almış ve bu grubun tüm sergilerine katılmıştır.
- 1935'te Ankara Arkeoloji Müzesi'nde (Anadolu Medeniyetleri Müzesi) müdür yardımcılığına atanmıştır.
- 1937'de Güzel Sanatlar Akademisi'ne Resim Bölümü Başkanı Léopold Lévy'nin asistanı olarak girmiştir.
- 1945'te okulda kendi atölyesini açmış ve 1964'teki emekliliğine kadar bu görevi sürdürmüştür.
Öne Çıkan Çalışmaları ve Katkıları
Sanatçının sanatsal üretiminin yanı sıra yazılı eserleri de bulunmaktadır. İlk sanat yazıları 1933'te Yeni Adam dergisinde yayımlanmış ve 1956'ya dek çeşitli gazete ve dergilerde devam etmiştir.
Kaleme aldığı "Mitoloji" kitabı (1957) ve "Şeker Ahmed Paşa" monografisi (1967), Güzel Sanatlar Akademisi tarafından ders kitabı olarak yayımlanmıştır. Cemal Tollu, resimlerinde Anadolu görüntülerini ve yaşamını sağlam, oylumlu, geometrik biçimlerle işlemiştir. Anıtsal desen yapısına, renk kullanımında değerlerin doğruluğuna ve oranlarına önem vermiş; ayrıntıları ayıklayarak arkaik karakterli, plastik biçimler oluşturmuştur.
