Çengilli Kilisesi,Türkiye'nin Kars ili Kağızman ilçesi Çengilli köyü sınırları içinde yer alan, haç planlı ve kubbeli mimarisiyle dikkat çeken tarihî bir yapıdır. Yaklaşık 20x15 metre ölçülerinde iç mekâna sahip olan kilise, 25 metre yüksekliğindeki kubbesi ve 9 metre çapında kasnağıyla özgün bir mimari örnek teşkil eder. Kilise, bölgedeki diğer yapıların mimari özellikleriyle benzerlik göstermektedir.

^{Çengilli Kilisesi (Anadolu Ajansı)}

Tarihçe

Kesin inşa tarihi bilinmemekle birlikte, mimari süslemeleri ve özellikleri nedeniyle 10. ve 11. yüzyıllarda, bölgeye hükmeden Bağratlı Hanedanlığı tarafından inşa edildiği ileri sürülmektedir. Kilise üzerinde bulunan üç kitabe, 14. yüzyılda Gürcü hakimiyeti döneminde yapılmış onarım çalışmalarına işaret eder. Ayrıca 18. yüzyıla ait olduğu belirtilen ancak günümüze ulaşmamış başka bir kitabe mevcuttur. 19. yüzyılda Ermeni vatandaşlar tarafından kullanılan yapı, 93 Harbi sırasında yaklaşık 40 yıl süren Rus işgali döneminde de işlevini sürdürmüştür.

^{Çengilli Kilisesi (Kağızman Belediyesi)}

Mimari Özellikler

Çengilli Kilisesi, serbest haç planına sahip olup, kubbesi sivri külah biçiminde ve kasnağı 12 sağır kemerle çevrilmiştir. Yapının batı cephesinde asıl giriş yer almakta olup, girişin her iki yanında da ikişer yan giriş bulunmaktadır. Giriş katında, omega biçiminde süsleme elemanları ve iç içe dikdörtgen biçiminde pencereler yer almaktadır. Kubbe bölümü, binanın gövdesini oluşturan duvarların bitiminden sonra başlar ve sivri külah formundadır. Kilisenin saçak kısımlarında ve kubbe külahında kabartmalar, geometrik ve bitkisel süslemeler bulunmaktadır. İç mekânda da figüratif süslemeler mevcuttur.

^{Çengilli Kilisesi (Kağızman Belediyesi)}

Restorasyon Çalışmaları

Yapı, yöre halkı tarafından korunmuş olmakla birlikte günümüzde onarım ve restorasyona ihtiyaç duymaktadır. Ziyaretçiler ve köy sakinleri tarafından kilisenin turizme kazandırılması için gerekli onarım çalışmalarının yapılması talep edilmektedir.