Çin’in II. Dünya Savaşı’nın sona ermesinin 80. yılı dolayısıyla düzenlediği askerî geçit töreni, 3 Eylül 2025 tarihinde Pekin’in Tiananmen Meydanı’nda gerçekleştirilen, Çin’in tarihi hatırlama ve askerî gösteri amacıyla düzenlenmiş kapsamlı etkinliklerinden biridir.
Törende Yer Alan Bando Takımı - Anadolu Ajansı
Etkinliğin Amacı ve Zamanlaması
Etkinlik, Japonya’nın teslim olmasıyla sona eren II. Dünya Savaşı’nın 80. yıldönümünü anmak amacıyla düzenlenmiştir. Resmî tören “Zafer Günü” olarak tanımlanmış, ulusal tarihi hafızanın vurgulanması maksat edinilmiştir. Etkinlik sabah saatlerinde başlamış; Devlet Başkanı Şi Cinping’in törendeki konuşması ve askerî birliklerin geçidi eşliğinde ilerlemiştir. Şi, “insanlığın barış ya da savaş arasında tercih yapmak zorunda olduğu” mesajını iletmiştir.
Etkinliğe Katılan 26 Yabancı Devlet ve Hükümet Başkanı - Anadolu Ajansı
Katılımcılar ve Diplomatik Boyut
Törene; Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Kuzey Kore Lideri Kim Jong-un, İran Cumhurbaşkanı Masoud Pezashkian ile Myanmar lideri Min Aung Hlaing ve diğer üllkelerden gelen 26 adet devlet başkanı katılmıştır.
Askerî Gösteri ve Teknolojik Vurgular
Tiananmen Meydanı’ndaki geçitte; hipersonik füzeler, insansız hava ve deniz araçları, radar sistemleri gibi ileri teknoloji araçlar sergilenmiştir. Özellikle DF‑26 “Guam Killer” füzesi ve JL‑3 denizaltı fırlatmalı kıtalararası balistik füze öne çıkmıştır. Ayrıca hava savunma lazerleri, nükleer kapasiteli füzeler gibi sistemler de gösteride yer almıştır.
Düzenlenen Askeri Tören - Anadolu Ajansı
Organizasyon ve Güvenlik Hazırlıkları
Tören öncesinde, oldukça sıkı güvenlik önlemleri alınmıştır. Pekin’de yollar ve okullar geçit töreni süresi için kapatılmış, gece yarısı yapılan provalar ve geniş çaplı lojistik hazırlıklar yapılmıştır. Gösteri boyunca Tiananmen Square üzerinde yaklaşık 50.000 kişi izleyici olarak yer almıştır.
Uluslararası Tepkiler ve Jeopolitik Arka Plan
Batılı liderlerin törende yer almaması dikkat çekmiştir. Trump, törenin ABD’ye meydan okuma olmadığını iddia etmiştir.
Tarihsel ve Sembolik Bağlam
3 Eylül, Çin açısından II. Dünya Savaşı’nın resmi sona erdiği ve Japonya’ya karşı elde edilen zaferin anıldığı bir tarihtir. Bu tören, Çin’in tarihî travmasını ulusal bir yeniden doğuş süreci olarak anlattığı anlatısının bir parçası olarak tanımlanabilir. Eğitim ve güvenlik kurumları, töreni destekleyici biçimde seferber edilmiştir.
