Tanım

isim

1. Orta Çağ’da yerel bir bölgede siyasi, askeri ve ekonomik gücü elinde bulunduran soyluların (derebeylerin) egemen olduğu feodal yönetim sistemi.
2. Derebeyi yönetimindeki bölge.

Köken 

Türkçeye Osmanlı döneminde geçen bu terim, Fransızca "féodalité" kelimesinin karşılığı olarak kullanılmıştır. Dere kelimesi, "küçük yerel bölge" anlamını ifade ederken, beylik kelimesi "yönetim birimi" anlamında kullanılmıştır. Kavramın kökeni, Orta Çağ Avrupa’sındaki feodal sisteme dayanır.

Kullanım Alanları

• Tarih: Derebeylik, özellikle Orta Çağ Avrupa’sındaki feodal yapıyı tanımlamak için kullanılır. Hükümdarın topraklarını, bağlılığını sunan ve askerî hizmet sağlayan derebeylere dağıttığı bu sistem, merkezi otoritenin zayıf olduğu dönemlerde ortaya çıkmıştır.
• Siyaset Bilimi: Merkezi ve yerel yönetim arasındaki güç ilişkilerini analiz eden çalışmalarda derebeylik, yerel yönetimlerin merkezi otoriteden bağımsız hareket ettiği sistemlere örnek olarak incelenir.

Farklı Alanlardaki Kullanımı

• Sosyoloji: Toplumun sınıfsal yapısını ve soylular ile köylüler arasındaki ilişkileri incelemek için kullanılır.
• Hukuk: Toprak sahipliği ve vasal ilişkileri gibi konuları anlamak için feodalizmin bir parçası olarak ele alınır.

Örnek Cümleler

• "Derebeylik, Orta Çağ Avrupa’sında hem siyasi hem de ekonomik bir sistem olarak toplumun temel yapısını oluşturuyordu."
• "Osmanlı Devleti'nde merkezi otoritenin güçlü olması nedeniyle derebeylik sistemi gelişmemiştir."

İlgili Terimler

• Derebeyi
• Feodalizm
• Beylik