Dünya Prematüre Günü, her yıl 17 Kasım’da kutlanan ve prematüre bebeklerin yaşadığı sağlık sorunlarına dikkat çekmeyi, toplumda farkındalık yaratmayı ve gebelik ile yenidoğan bakımına ilişkin bilinç düzeyini artırmayı amaçlayan uluslararası bir gündür. Bu gün, prematüre doğumun yol açtığı sağlık riskleri, erken doğumun önlenmesi ve erken teşhis ile uygun müdahalelerin önemi konusunda kamuoyunu bilgilendirmeyi hedefler.
Normal gebelik süresi ortalama 40 haftadır. Eğer bebek 37 haftadan önce doğarsa prematüre olarak kabul edilir. Prematüre doğum, özellikle yenidoğan dönemi ve erken çocuklukta sağlık risklerini artırır ve bazı durumlarda yaşam boyu sürebilecek sağlık sorunlarına yol açabilir.
Prematüre Bebek (Anadolu Ajansı)
Dünya Prematüre Günü’nün Küresel Önemi ve Etkinlikler
Dünya Prematüre Günü, prematüre doğumun yol açtığı sağlık sorunları ve yaşam kalitesi üzerindeki etkilerine dikkat çekmenin yanı sıra erken teşhis, tedavi ve önleyici sağlık hizmetlerinin yaygınlaştırılmasını teşvik eder. Küresel çapta sağlık çalışanları, aileler, sivil toplum kuruluşları ve hükûmet kurumları tarafından yürütülen etkinliklerle farkındalık artırılmakta, erken doğumların önlenmesi, yenidoğan bakımının iyileştirilmesi ve prematüre bebeklerin yaşam kalitesinin yükseltilmesi hedeflenmektedir.
UNICEF Viet Nam’ın uygulamalarında, erken temel yenidoğan bakımı programlarıyla prematüre bebeklerin sağlık ve esenlik koşulları iyileştirilmektedir. Erken müdahale yöntemleri prematüre bebeklerin yaşam şansını artırmak ve ailelerin bakım sürecine aktif katılımını sağlamak için önemli araçlar olarak kabul edilir. Dünya genelinde ise bireyler, hastaneler, sivil toplum kuruluşları ve devlet kurumları, prematüre doğum risklerini azaltmak ve yenidoğan bakımını geliştirmek amacıyla çeşitli etkinlikler düzenlemektedir.
Prematüre Bebeklerde Sağlık Riskleri
Prematüre doğumun nedenleri arasında yüksek riskli gebelikler, küçük veya ileri yaşta gebelik, sık doğum, gebelikler arası kısa süre, çoğul gebelikler, enfeksiyonlar, kronik hastalıklar, tütün ve bağımlılık yapıcı madde kullanımı, çevresel ve genetik faktörler, yetersiz beslenme ve gebelik bakımı yer alır. Özellikle çoğul gebeliklerde gebelik süresi, bebek sayısı arttıkça kısalır ve erken doğum riski yükselir.
Prematüre bebekler, organ ve doku sistemleri tam gelişmeden doğdukları için normal sürelerinde doğmuş bebeklere kıyasla öğrenme ve davranış bozuklukları, serebral palsi, algısal eksiklikler, enfeksiyonlar ve kronik hastalıklar açısından daha yüksek risk altındadır. Ayrıca aileler, duygusal, tıbbi ve mali sorunlarla karşı karşıya kalabilir.
Prematüre doğum riskini azaltmak için doğum öncesi bakım önemlidir. Anne adaylarının düzenli kontrolleri, tetanosa karşı bağışıklama, demir ve mikro besin desteği, yeterli iyot alımı, dengeli protein ve enerji tüketimi, gebelikte enfeksiyonların tespiti ve tedavisi, kan basıncı kontrolü ve emzirme eğitimi önerilmektedir. Gebelik boyunca sigara, alkol ve bağımlılık yapıcı maddelerden uzak durulması, yeterli kilo alımı, stresin azaltılması ve kişisel hijyene dikkat edilmesi önemlidir. 17 yaş altı veya 35 yaş üstü gebelikler, çoğul gebelikler ve kronik hastalıkları olan anne adayları için bakım daha kritik hâle gelir.
Erken Müdahale ve Yenidoğan Bakımı
Prematüre bebeklerde yaşamın ilk anlarından itibaren uygun müdahaleler önem taşır. Deri teması ve kanguru anne bakımı (Kangaroo Mother Care, KMC) erken doğan bebeklerin hayatta kalma şansını artıran uygulamalardır. KMC, ebeveyn ve bebek arasında sürekli ve uzun süreli deri teması sağlayarak emzirme oranını yükseltir, stresi azaltır, aile bağlarını güçlendirir, termal düzenlemeyi iyileştirir ve enfeksiyon riskini düşürür.
Dünya Sağlık Örgütü, prematüre veya düşük doğum ağırlıklı bebeklerin bakımını iyileştirmek için kanıta dayalı öneriler geliştirmiştir. Bu öneriler, kanguru anne bakımını ve ailelerin bebeklerin doğum anından itibaren bakım sürecine aktif katılımını içerir. Aileler, bakım süreçlerinde yer alarak bebeklerine uygulanacak müdahaleler hakkında karar vermede aktif rol almak istemektedir.
Uyarı: Bu maddede yer alan içerik, yalnızca genel ansiklopedik bilgi amacı taşımaktadır. Buradaki bilgiler tanı koyma, tedavi etme ya da tıbbi yönlendirme amacıyla kullanılmamalıdır. Sağlıkla ilgili konularda karar vermeden önce mutlaka bir hekime veya uzman sağlık personeline danışmanız gerekmektedir. Bu bilgilerin tanı veya tedavi amacıyla kullanılması sonucunda doğabilecek durumlardan madde yazarı ve KÜRE Ansiklopedi herhangi bir sorumluluk kabul etmez.
