Erzurum pekmezli kadayıfı, Türkiye'nin Erzurum iline özgü, tel kadayıf, şeker, su, ayçiçek yağı ve dut pekmezi kullanılarak üretilen geleneksel bir tatlıdır. Ürünün en ayırt edici özelliği, şerbetine son aşamada dut pekmezi eklenmesidir. Erzurum mutfağında köklü bir geçmişe sahip olan bu tatlı, coğrafi sınırıyla edindiği ün sayesinde 19 Aralık 2022 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenerek coğrafi işaret almıştır.

Tescil Bilgileri

Erzurum pekmezli kadayıfı, Erzurum Ticaret Borsası'nın 24 Mart 2021 tarihli başvurusu üzerine 1293 tescil numarası ile "mahreç işareti" olarak tescillenmiştir. Bu tescil, ürünün üretim süreçlerinin tamamının Erzurum il sınırları içinde gerçekleştirilmesini zorunlu kılar ve ürünün kalitesini, geleneksel üretim yöntemini koruma altına alır.

Ürün Özellikleri ve Üretim Metodu

Erzurum pekmezli kadayıfını diğer kadayıf tatlılarından ayıran temel özellik, şerbetinin hazırlanış biçimidir.

Bileşenler:

• Tel kadayıf
• Ayçiçeği yağı
• Şerbet için: Beyaz şeker, su, ince dilim limon ve dut pekmezi
• Servis için (isteğe bağlı): Çekilmiş ceviz içi veya fındık içi

Hazırlanışı: Üretim, kadayıfın hazırlanması ve şerbetin hazırlanması olmak üzere iki ana aşamada ilerler.

1. Şerbetin Hazırlanması: Su, şeker ve limon dilimi bir tencerede kaynatılır. Kaynamaya başladıktan sonra kısık ateşte belirli bir süre daha pişirilerek kıvam alması sağlanır. Hazırlanan şerbet ocaktan alınır ve yaklaşık 15 dakika dinlendirilir.
2. Kadayıfın Hazırlanması: Tel kadayıflar elle parçalanarak ayçiçeği yağı ile yağlanmış özel bir tepsiye düzgünce yayılır. Kalan yağ kadayıfın üzerine gezdirilir ve bir başka tepsi yardımıyla üzerine baskı uygulanarak sıkışması sağlanır.
3. Pişirme: Tepsi ocak üzerine alınır ve sürekli döndürülerek kadayıfın alt kısmının eşit şekilde kızarması sağlanır. Alt tarafı kızarınca, ikinci bir tepsi yardımıyla ters çevrilir ve diğer yüzü de aynı yöntemle kızartılır. Pişirme sonrası fazla yağı süzülür ve kadayıf 15 dakika oda sıcaklığında dinlendirilir.
4. Şerbetleme: Dinlendirilen şerbete dut pekmezi eklenir ve karıştırılır. Bu pekmezli şerbet, yine dinlendirilmiş olan sıcak kadayıfın üzerine gezdirilerek dökülür.

Erzurum pekmezli kadayıfı, şerbetini çektikten sonra isteğe bağlı olarak üzerine ceviz veya fındık serpilerek sıcak ya da soğuk olarak servis edilebilir.

Denetleme

Coğrafi işaret tescilinin gerektirdiği standartların korunması amacıyla ürünün denetimi, Erzurum Ticaret Borsası'nın koordinasyonunda gerçekleştirilir. Bu denetim mercii; Atatürk Üniversitesi Turizm Fakültesi, Erzurum İl Tarım ve Orman Müdürlüğü ve Erzurum Ticaret Borsası'ndan katılan uzmanlardan oluşur. Denetimler, üretim metoduna uygunluk, bileşenlerin doğruluğu ve tescilli amblem ile logonun kullanımı gibi kriterleri kapsar.