Flerovyum, periyodik tablonun 114. sırasında yer alan, sentetik ve son derece radyoaktif bir elementtir. 1999 yılında keşfedilmiş olup adını Rus nükleer fizikçi Georgy Flerov'dan alır. Özelliklerinin büyük bir kısmı, bugüne kadar üretilen çok az sayıdaki atom üzerinden yapılan gözlemlere ve teorik hesaplamalara dayanmaktadır.

Sınıflandırma ve Temel Özellikler

Flerovyum (Fl), periyodik tablonun 7. periyodunda ve 14. grubunda (karbon grubu) yer alır. Beklenen elektron dizilimi [Rn] 5f¹⁴ 6d¹⁰ 7s² 7p² şeklindedir. Kurşunun daha ağır bir homoloğu olarak konumlandırılsa da, bazı teorik çalışmalara göre göreceli etkiler nedeniyle kimyasal açıdan oldukça inert (tepkimeye girmeyen) davranabileceği ve bu nedenle olağandışı uçuculuk gösterebileceği öne sürülmektedir. Oda sıcaklığında katı hâlde bulunması beklenir. Ancak, fiziksel özellikleri (yoğunluk, erime ve kaynama noktası, elektronegatiflik vb.) henüz deneysel olarak belirlenememiştir.

Keşfi

Flerovyum, 1999 yılında JINR ve LLNL iş birliğiyle sentezlenmiştir. Araştırma ekibi, plütonyum-244 hedeflerini kalsiyum-48 iyonlarıyla bombardımana tutarak flerovyum-289 izotopunu oluşturmuştur. Bu süreçte yalnızca birkaç atom başarıyla sentezlenebilmiştir. Uluslararası Temel ve Uygulamalı Kimya Birliği (IUPAC) ve Fizik Birliği (IUPAP), keşfi 2011 yılında onaylamış, element 2012 yılında resmen adlandırılmıştır.

^{Flerovyum (Yapay Zeka İle Üretilmiştir.)}

Etimoloji

Flerovyum elementinin adı, Dubna'daki Nükleer Reaksiyonlar Laboratuvarı'nın (FLNR) kurucusu ve süper ağır elementler fiziği alanında öncü olan Rus nükleer fizikçi Georgy Nikolayevich Flerov'un (1913–1990) onuruna verilmiştir.

Doğada Bulunuşu

Flerovyum, doğada bulunmayan, tamamen sentetik bir elementtir. Sadece laboratuvar koşullarında, parçacık hızlandırıcılarda veya nükleer reaktörlerde gerçekleştirilen nükleer reaksiyonlar yoluyla ve son derece küçük miktarlarda üretilebilmektedir. Bugüne kadar sadece birkaç atomu başarıyla sentezlenip gözlemlenebilmiştir.

Fiziksel ve Kimyasal Özellikleri

Flerovyumun fiziksel ve kimyasal özellikleri, yalnızca birkaç atom üzerinden yapılan gözlemler ve teorik modellemelere dayandığından büyük ölçüde varsayımsaldır. Oda sıcaklığında katı fazda bulunması beklenen flerovyumun metalik bir parlaklığa sahip olması öngörülse de, görünümü deneysel olarak bilinmemektedir. Yoğunluğu, erime ve kaynama noktaları henüz deneysel olarak saptanamamıştır; bazı teorik çalışmalar ise flerovyumun düşük bir kaynama noktasına sahip olabileceğini ve bu nedenle cıva veya kopernikyum gibi uçucu bir metal olabileceğini ileri sürmektedir.

Kimyasal açıdan flerovyum, periyodik tablonun 14. grubundaki karbon, silisyum, germanyum, kalay ve kurşun gibi elementlerden farklı davranma potansiyeli taşır. Kurşunun daha ağır bir analoğu sayılmasına rağmen, relativistik etkiler nedeniyle kimyasal olarak oldukça pasif, hatta soy gaz benzeri davranışlar gösterebileceği tahmin edilmektedir. Oksidasyon durumları olarak 0, +2 ve +4 değerleri öngörülmekle birlikte bu durumlar deneysel olarak doğrulanmamıştır.

İzotopları

Flerovyumun bilinen birkaç izotopu vardır ve hepsi son derece radyoaktif ve kararsızdır. Bilinen izotopları ²⁸⁵Fl ile ²⁸⁹Fl arasında yer alır.

• ²⁸⁹Fl: Bilinen en uzun ömürlü izotopudur ve yarı ömrü yaklaşık 2,6 saniyedir. Alfa bozunması yoluyla kopernikyum-285 (²⁸⁵Cn) izotopuna dönüşür.

Kullanım Alanları

Flerovyumun son derece kısa yarı ömrü, elde edilme zorluğu ve üretilen miktarının aşırı derecede az olması (sadece birkaç atom) nedeniyle, günümüzde temel bilimsel araştırma dışında pratik bir kullanım alanı bulunmamaktadır. Üretimi sadece nükleer fizik ve kimyanın sınırlarını anlamak, "kararlılık adası" teorisini test etmek ve ağır çekirdeklerin yapısını, kararlılığını ve bozunma özelliklerini incelemek amacıyla yapılmaktadır.

Biyolojik Rolü ve Önlemler

Flerovyumun bilinen bir biyolojik rolü bulunmamaktadır. Teorik olarak son derece radyoaktif ve toksik bir madde olması beklenir; ancak sentezlenen atom sayısı çok az olduğu için canlı sistemler üzerindeki etkilerine dair deneysel veri bulunmamaktadır. Üretimi ve kullanımı yalnızca kontrollü laboratuvar koşullarında, radyoaktif güvenlik önlemleri çerçevesinde gerçekleştirilir.