Frig Vadisi, Eskişehir, Afyonkarahisar ve Kütahya illerinin kesiştiği bölgede, antik dönemde ‘‘Phrygia Epiktetos’’ (Küçük Frigya) olarak tanımlanan coğrafyada yer almaktadır. Kütahya il sınırları içindeki Frig Vadisi, merkeze 3 km uzaklıktaki Yeni Bosna Köyü'nden başlayarak ilin doğusu boyunca uzanmakta ve 55 km mesafedeki Ovacık Köyü'nde son bulmaktadır. Bu bölge; Sabuncupınar, Söğüt, İnli, Sökmen, Fındık ve İncik mağaralarının bulunduğu kuzey kesim ile güneydeki Ovacık Köyü, İnlice Mahallesi ve çevresini kapsar.

^{Frig Vadisi (Anadolu Ajansı)}

Jeolojik ve Arkeolojik Özellikler

Bölge, Kütahya’nın doğusunda yer alan eski bir yanardağ olan Türkmen Dağı'nın püskürttüğü volkan tüfleriyle kaplı Frig yaylalarından oluşmaktadır. Bu tüflerin kolay işlenebilir yapısı nedeniyle Frigler tarafından M.Ö. 900-600 yılları arasında yoğun olarak iskan edilmiştir. Kayaç yapısının uygunluğu sayesinde açık hava tapınakları, sunaklar, kaya mezarları, savunma ve barınma amaçlı yapılar inşa edilmiştir. Söz konusu yapılar arasında Kybele kültüne adanmış alanlar da bulunmaktadır.

Bölgede daha sonra Roma ve Bizans dönemlerinde de yerleşim görülmüş olup, bu dönemlere ait kilise ve şapellerde kök boyayla yapılmış haç sembolleri, meander motifleri ve fresk izleri gözlemlenebilmektedir. “Deliktaş Kalesi” ve “Penteser Kalesi” gibi doğal kaya oluşumları, Frigler ve Bizanslılar tarafından savunma yapıları olarak şekillendirilmiştir.

^{Frig Vadisi (Anadolu Ajansı)}

Frig Uygarlığı ve Kültürel Miras

Frigler, M.Ö. 11. yüzyılın ortalarında Boğazlar üzerinden Anadolu'ya gelmiş Hint-Avrupa kökenli bir topluluktur. M.Ö. 8. yüzyılda merkezi Gordion (Polatlı-Yassıhöyük) olan bir krallık kurmuşlardır. Bu uygarlık seramik, mobilya, metal işçiliği ve tekstil alanlarında özgün bir stil geliştirmiştir. Frig dokumacılığı, özellikle “Topates” adı verilen kilim sanatı ile sonraki Anadolu uygarlıklarını etkilemiştir.

Mobilya süslemelerinde geometrik desenler, maden işçiliğinde kulplu bronz tabaklar, kazanlar, altın ve gümüşten giysi kemerleri, fibulalar ve tokalar öne çıkmaktadır. Tapınak mimarisini yansıtan ve kaya yüzeylerine oyulmuş anıtlar bu kültürün önemli izlerini taşımaktadır.

^{Frig Vadisi (Anadolu Ajansı)}

Frigya Yolu ve Turizm Potansiyeli

Frig Vadisi, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından alternatif turizm merkezi olarak değerlendirilmiş ve 506 km’lik parkuruyla “Frig Yolu” olarak adlandırılmıştır. Afyonkarahisar, Eskişehir, Ankara ve Kütahya illerini kapsayan bu güzergâh, Gordion’dan başlayarak Yazılıkaya’da birleşmektedir. Bu rota üzerinde, Frigler döneminden kalma kaya yerleşimleri, anıt mezarlar, kiliseler ve peri bacaları gibi doğal ve kültürel varlıklar yer almaktadır.

Kütahya’daki Yenice Çiftliği, Afyonkarahisar’daki Seydiler ve Ankara Polatlı’daki Gordion bölgeye ulaşımı sağlayan ana giriş noktalarıdır. Eskişehir’in Han ilçesine bağlı Yazılıkaya Mahallesi ise dini ve anıtsal merkez olarak öne çıkmaktadır. Bu bölgede Midas (Yazılıkaya) Anıtı, Bitmemiş Yazılıkaya Anıtı, Gerdekkaya Anıt Mezarı ve Kırkgöz Kale gibi önemli yapılar bulunmaktadır.