Salepçioğlu Camisi, İzmir'in Konak ilçesinde, tarihi Kemeraltı Çarşısı yakınlarında yer almakta olup, Osmanlı dönemi camileri arasında barok unsurlar taşıyan önemli bir yapıdır. Cami, Salepçizade Hacı Ahmet Efendi'nin vasiyeti doğrultusunda, İzmir Kadısı Mehmet Emin Efendi'nin gözetiminde 1897-1907 yılları arasında inşa edilmiştir. İnşaat süreci, 15 Ekim 1895 tarihinde başlamış ve 20 Şubat 1906'da tamamlanmıştır. Cami, 14 Nisan 1906 tarihinde İzmir Valisi Mehmet Kamil Paşa ve dönemin ileri gelenlerinin katılımıyla ibadete açılmıştır.
Tarihçe
Salepçizade Hacı Ahmet Efendi, caminin inşası için oluşturduğu vakfiyede, yaklaşık 80 dükkân ve iki büyük hanın gelirlerinin caminin bakım ve yaşatılması için kullanılmasını istemiştir. Vakfiyede ayrıca caminin yanında bir mektep, yedi oda ve bir medrese inşa edilmesi de öngörülmüştür. Cami, zemin katında medrese, üst katında ise ibadet mekânı olacak şekilde tasarlanmıştır. Bu özelliğiyle, Bursa Hüdavendigar Camisi ile benzerlik göstermektedir; ancak Hüdavendigar Camisi'nde medrese üst katta, cami ise alt katta yer almaktadır. Salepçioğlu Camisi'nin inşa edilmesinin ardından, İzmir'deki vakıf kütüphanelerindeki kitaplar, burada toplanarak 'Hisar Umumi Kütüphanesi' oluşturulmuştur.
Hacı Ahmet Sait Salepçioğlu Camii(Visit İzmir)
Mimari Özellikler
Salepçioğlu Camisi, XX. yüzyılın başlarında inşa edilen Osmanlı dönemi camileri arasında, özellikle mimari üslubu ile dikkat çekmektedir. Camide kullanılan yeşil renkli düzgün kesme taş ve beyaz mermer, yapının estetik açıdan önemli unsurlarıdır. Mimari bezemelerde, Yunan, Roma ve Rönesans mimarisine özgü unsurlar ile birlikte oryantalist etkiler de gözlemlenmektedir. Bu birleşim, camiyi dönemin diğer camilerinden farklı kılmaktadır.
Hacı Ahmet Sait Salepçioğlu Camii(Visit İzmir)
Zemin Kat ve Avlu
Caminin zemin katı, medrese olarak tasarlanmış ve ana girişin iki yanında dört adet mermer çeşme bulunmaktadır. Caminin üst katına ulaşım, barok etkili, kıvrımlı ikili merdivenlerle sağlanmaktadır. Üst katta yer alan avlu tamamen mermerle kaplanmış olup, avluda demir korkuluklara destek olan kırmızı taşlardan yapılmış babalar yer almaktadır. Avlu, yapıdaki en dikkat çekici unsurlardan biridir ve caminin barok etkilerinin en belirgin şekilde görüldüğü alanlardan biridir.
İbadet Mekânı ve Kubbeler
Salepçioğlu Camisi'nin ibadet mekânını örten kubbe, 16 dilimden oluşmaktadır ve her dilim, üç boyutlu yeşil bitki motifleriyle süslenmiştir. Kubbe, kare planlı bir mekânın üzerine oturtulmuş olup, sekizgen geçiş kasnağına sahiptir. Son cemaat mahalli, mahfel katı ile birlikte tasarlanmış olup, kubbelerle örtülmüştür. Mihrap, minber ve vaaz kürsüsü mermerden yapılmış ve barok tarzda süslemelere sahiptir.
Hacı Ahmet Sait Salepçioğlu Camii(Visit İzmir)
Minare
Minare, yapının ana kitlesinden bağımsız olarak inşa edilmiştir ve sekizgen bir kaideye oturmaktadır. 1927 yılında İzmir Valisi Kazım Dirik tarafından yenilenmiş, ancak 1974 depreminde yıkılmıştır. Mevcut minare 1982 yılında yeniden inşa edilmiştir.
Restorasyon Çalışmaları
Salepçioğlu Camisi, 2012 yılında İzmir Ticaret Odası tarafından kapsamlı bir restorasyona tabi tutulmuştur. Restorasyon sürecinde caminin iç ve dış cephelerinde temizlik ve rötuş işlemleri yapılmış, mimari detaylar korunarak güçlendirme çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmalar, caminin tarihi dokusunu ve mimari özelliklerini koruyarak, yapının geleceğe taşınmasını sağlamıştır.
