Harire tatlısı, özellikle Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde, özellikle de Mardin ve Hatay mutfaklarında önemli bir yere sahip olan geleneksel bir tatlıdır. Ana bileşenleri üzüm pekmezi, buğday nişastası ve su olup, yapımında genellikle tarçın ve ceviz gibi ek malzemeler de kullanılır.
Tarihçe ve Kültürel Bağlam
Harire, yüzyıllardır Mezopotamya ve Anadolu mutfaklarında bilinen ve tüketilen bir tatlıdır. Üzüm üretiminin yaygın olduğu bölgelerde, pekmez bazlı tatlılar halk mutfağında sıkça yer almaktadır. Harire, özellikle kış aylarında enerji verici bir besin kaynağı olarak görülmüş ve Ramazan aylarında iftar sofralarının önemli bir parçası olmuştur.
Harire (Yapay zeka yardımıyla oluşturulmuştur.)
Bu tatlının en çok bilinen versiyonları Mardin ve Hatay mutfaklarında görülmektedir. Mardin mutfağında harire, hem besleyici hem de geleneksel bir lezzet olarak kabul edilir ve soğuk kış günlerinde tüketilir.
Malzemeler ve Yapılışı
Harire yapımı oldukça basittir ancak kıvamı doğru tutturmak önemlidir. Geleneksel bir Mardin usulü harire tarifi şu malzemelerle hazırlanır:
1. üzüm pekmezi
2. su
3. buğday nişastası
4. tarçın
5. dövülmüş ceviz
6. tereyağı (isteğe bağlı)
Üzümlerle Harire Yapımı
1. Üzümleri Hazırlama: İlk olarak üzümler yıkanır ve bir naylon veya kendir çuvalda ezilir. Ezilen üzümlerden çıkan şıra, kaynatmak için ateşe alınır.
2. Köpük Alma: Şıra kaynamaya başladığında, üzerindeki köpükler alınır. Köpük beyazlaşana kadar bu işlem devam eder.
3. Şıranın Dinlendirilmesi: Köpük alındıktan sonra şıra bir süre dinlendirilir ve topraktan arındırılır. Sonrasında tekrar kaynatmak için ateşe alınır.
4. Unlu Şıra Hazırlama: Şıranın kaynamaya yakın bir aşamasında, şıranın yarısı başka bir kaba alınarak soğutulur. Soğuyan şıraya un eklenir ve çırpılır. Bu unlu karışım, kaynamakta olan diğer şıranın üzerine eklenir.
5. Karıştırma: Şıra sürekli olarak bir tahtayla karıştırılarak kaynatılır. Kaynamaya devam ederken içine tarçın da eklenir. Karıştırma işlemi, dibi tutmaması için sürekli yapılmalıdır.
6. Kontrol ve Servis: Harire'nin olgunlaşıp olgunlaşmadığını anlamak için, bir numune alıp soğutulur. Eğer düzgün şekilde sökülüyorsa, harire olmuş demektir. Son olarak, sıcak veya soğuk olarak servise sunulup, üzerine ceviz serpilir.
Pekmezle Harire Yapımı
1. Şıra Hazırlama: 2 su bardağı pekmez, 10 su bardağı su ve 1 su bardağı şeker bir arada karıştırılır. Bu karışım kaynamaya bırakılır.
2. Şıra Kaynatma: Şıra, tadı şıraya benzer hale gelene kadar kaynatılır. Eğer rengi koyu ise, içine 1 bardak yağsız süt eklenerek rengi açılır.
3. Unlu Şıra Hazırlama: Kaynayan şıranın yarısı soğutulmaya alınır. Diğer yarısı kaynatılmaya devam eder. Soğuyan şıraya un eklenir ve çırpılır. Bu unlu karışım, kaynamakta olan şıranın üzerine eklenir.
3. Karıştırma: Bu karışım da sürekli karıştırılarak kaynatılır. Kaynatmaya devam ederken içine tarçın eklenir ve dibi tutmaması için karıştırmaya devam edilir.
4. Kontrol ve Servis: Harire'nin olgunlaşıp olgunlaşmadığı kontrol edilir. Eğer düzgün bir şekilde sökülüyorsa, harire olmuş demektir. Sonra kaplara alınarak sıcak veya soğuk servis edilir ve üzerine ceviz serpilir.