Hatice Safiye Ali, 2 Şubat 1894 tarihinde İstanbul’da dünyaya gelmiştir. Babası, Sultan Abdülaziz ve II. Abdülhamid’in yaverlerinden Ali Kırat Paşa, annesi ise Mekke’de 17 yıl şeyhülharem olarak görev yapan Şamlı Hacı Emin Paşa’nın kızı Emine Hasene Hanım’dır. Dört kız kardeşin en küçüğü olan Safiye Ali’nin ailesi, Osmanlı döneminde çeşitli devlet görevlerinde bulunmuş ve toplumsal saygınlığa sahip bir aile olarak bilinmektedir.

Eğitim Hayatı ve Yurtdışı Öğrenimi

İlköğrenimine Beşiktaş Rüştiyesi’nde başlayan Safiye Ali, daha sonra Amerikan Kız Koleji’ne (İnas Amerikan Mektebi) geçerek burada eğitimini tamamlamış ve 1916 yılında mezun olmuştur. Kolejde aldığı eğitim ve müdüre Mary Mills Patrick’in etkisiyle tıp doktoru olmaya karar vermiştir.

O dönemde Türkiye'de kadınların tıp eğitimi alması mümkün olmadığından, Maarif Nazırı Şükrü Bey’in desteğiyle Almanya’nın Würzburg Julius-Maximilians Üniversitesi Tıp Fakültesi’ne gönderilmiştir. Burada “Über Pachymeningitis Haemorrhagica İnterna im Sauglingsalter” başlıklı teziyle 1921 yılında tıp doktoru unvanını almıştır. Daha sonra kadın ve çocuk hastalıkları alanında ihtisas yapmak üzere yeniden Almanya’ya gitmiş, bu süreçte göz hastalıkları uzmanı Ferdinand Krekeler (Müslüman olduktan sonra Ferdi Ali ismini almıştır) ile evlenmiştir.

Türkiye’ye Dönüşü ve İlk Uygulamaları

1923 yılında Türkiye’ye dönen Safiye Ali, Cumhuriyet’in ilanından sonra doktorluk yapabilmesi için gerekli olan icazetnamesini almıştır. Ardından İstanbul Cağaloğlu’nda eşiyle birlikte bir muayenehane açmıştır. Ancak meslek yaşamının başında, kadın doktor olmasından dolayı önyargılarla karşılaşmış, hastalar başlangıçta gelmemiş ya da düşük ücret ödemek istemiştir. Tüm bu zorluklara rağmen mesleğini sürdürmüş, zamanla hastalarının güvenini kazanmıştır.

Öğretim Üyeliği ve Eğitim Faaliyetleri

Safiye Ali, Amerikan Kız Koleji’nin bünyesinde açılan Tıp Bölümünde jinekoloji ve obstetrik dersleri vermiştir. Bu yönüyle Türkiye’de tıp eğitimi veren ilk kadın öğretim üyesi olmuştur. Bu görevini 1924 yılına kadar sürdürmüş, daha sonra okulun kapanmasıyla görevinden ayrılmıştır.

Hilal-i Ahmer ve Süt Damlası Bakımevindeki Görevleri

Safiye Ali, İstanbul’da Hilal-i Ahmer Kadınlar Merkezinde çalışmaya başlamış ve burada açılan çocuk muayenehanesinde görev almıştır. Bu merkezde annelere çocuk sağlığı ve bakımı konusunda eğitimler vermiş, haftalık muayenelerle çocukların gelişimlerini takip etmiştir. Aynı zamanda sosyal incelemeler yapılarak yardıma muhtaç ailelerin çocuklarına gıda, ilaç ve giysi yardımları sağlanmıştır.

1925 yılında Himaye-i Etfal Cemiyetine devredilen ve çocukların sağlıklı beslenmesini amaçlayan Süt Damlası Bakımevinin başına geçmiştir. Bu kurumda, annelere emzirmenin önemi anlatılmış, steril süt erişimi olmayan çocuklara yönelik sağlık hizmetleri verilmiştir. Ayrıca Hilal-i Ahmer Hanımlar Merkezi Küçük Çocuklar Muayenehanesini kurarak 1 yaş üzeri çocukların tedavi ve bakımını üstlenmiştir.

Toplumsal Katkıları ve Kadın Hakları Mücadelesi

Safiye Ali, mesleki çalışmaları dışında toplumsal konularda da faal olmuştur. Türk Kadınlar Birliğinin Sıhhiye Komisyonu başkanlığını yapmış, özellikle kadın sağlığı ve fuhuşla mücadele konularında görev almıştır. 1928 yılında Bolonya’da düzenlenen Beynelmilel Kadın Doktorlar Konferansı’nda Türkiye’yi temsil etmiş ve bu kongredeki gözlemlerini Servet-i Fünun dergisinde yayımlamıştır.

Almanya’ya Yerleşmesi ve Vefatı

İlerleyen yıllarda kanser teşhisi konan Safiye Ali, tedavi amacıyla Almanya’ya yerleşmiştir. II. Dünya Savaşı sırasında sağlık durumu elverdiği sürece hekimlik yapmaya devam etmiştir. 5 Temmuz 1952’de Almanya’nın Dortmund kentinde vefat etmiştir. Çocukları olmadığı için mezar yeri uzun süre bilinmeyen Safiye Ali'nin 2021 yılında yapılan araştırmalar sonucunda Dortmund Belediyesi’nin yardımıyla mezarı tespit edilmiştir.

Hatice Safiye Ali, Türkiye’de kadınların tıp mesleğinde yer alabilmesinin önünü açan öncü bir figürdür. Kadın ve çocuk sağlığına dair kurumsal hizmetler geliştirmiş, sosyal yardım faaliyetlerinde bulunmuş, kadınların toplumsal ve siyasal hayatta yer alması için çeşitli örgütlenmelerde görev almıştır. Tıp eğitiminde kadınların varlığını temsil etmiş ve erken Cumhuriyet döneminin dönüşümüne katkı sunmuştur.