Hürremşehr (Khorramshahr), İran tarafından geliştirilen sıvı yakıtlı orta menzilli balistik füze (MRBM) sistemidir. Bu füze, İran’ın askeri caydırıcılık kapasitesini artırmayı amaçlayan uzun vadeli füze geliştirme programının bir parçası olarak ortaya çıkmıştır. İlk kez 2017 yılında kamuoyuna tanıtılan Hürremşehr, daha sonraki yıllarda farklı konfigürasyonlarla geliştirilerek “Khorramshahr-2”, “Khorramshahr-3” ve “Khorramshahr-4 (Kheibar)” gibi varyantlar hâlini almıştır.

Teknik Özellikler

Khorramshahr-1 ve Khorramshahr-2 modelleri, büyük ölçüde Kuzey Kore menşeli Hwasong-10 (BM-25) sistemine dayanmaktadır. Bununla birlikte, İran 2023 yılında duyurduğu Khorramshahr-4 modeli ile daha kompakt bir yapı ve optimize edilmiş tahrik sistemleri kullanarak yapısal anlamda farklılaşmaya gitmiştir.

Khorramshahr-4'te motor bölümü daha kompakt hâle getirilmiş ve bu sayede gövde uzunluğu azaltılmıştır. Yakıt sisteminde yapılan düzenlemelerle, füzenin uzun süreli depolama koşullarına uygunluğu artırılmış ve fırlatma hazırlık süresi yaklaşık 12 dakikaya kadar düşürülmüştür. Bu düzenlemeler, sistemin operasyonel tepkiselliğini artırmaya yöneliktir.

Gelişim Süreci

Hürremşehr füzesi, 2000’li yıllarda İran ile Kuzey Kore arasında sürdürülen teknik iş birliğinin bir sonucudur. Bu süreçte İranlı mühendisler, Kuzey Kore kaynaklı sistemler üzerinden yerel uyarlamalar ve yapısal iyileştirmeler gerçekleştirmiştir. Özellikle kontrol yüzeyleri ve yeniden giriş başlığı tasarımında yapılan değişiklikler, füzenin yönlendirilebilirliğini ve hedefleme doğruluğunu artırmıştır.

Khorramshahr-4 varyantında kullanılan stabilize kanatçık sistemleri, füzenin hem menzilini hem de isabet oranını artırmak amacıyla geliştirilmiştir. Bu teknolojik gelişmeler, İran’ın füze kabiliyetlerinde kademeli bir ilerlemeyi yansıtmaktadır.

^{Hürremşehr Füzesi Fırlatma Anı (Ahmet Dursun. Anadolu Ajansı)}

Stratejik Değerlendirme

Yüksek Harp Başlığı Ağırlığı

Füze sistemi, 1.800 kg seviyesine kadar harp başlığı taşıma kapasitesine sahiptir. Bu kapasite, konvansiyonel harp başlıkları kullanıldığında bile önemli bir yıkım etkisi oluşturabilecek düzeydedir. Bu özellik, bölgesel hava savunma sistemlerinin değerlendirilmesinde dikkate alınması gereken teknik bir parametre olarak öne çıkmaktadır. Ayrıca sistemin çoklu bağımsız yeniden giriş aracı (MIRV) taşıyabilme ihtimali, yüksek irtifa savunma sistemlerine karşı baskı oluşturabilecek niteliktedir.

Savunma Sistemlerine Karşı Performans

Sıvı yakıt kullanan füze sistemlerinde fırlatma öncesi hazırlık süresi, katı yakıtlı sistemlere göre daha fazladır. Ancak bazı varyantlarda, yeniden giriş aşamasında manevra kabiliyetini artırmaya yönelik yapısal geliştirmeler bulunmaktadır. Khorramshahr-4 modelinde kullanılan aerodinamik başlık tasarımı, terminal safhada yön değiştirme ve hızda değişim gerçekleştirme yeteneği sunmaktadır.

Sistemin Sınırlılıkları

• Hazırlık Süresi: Sıvı yakıtlı yapısı nedeniyle, katı yakıtlı füze sistemlerine kıyasla daha uzun fırlatma hazırlık süresi gerektirmektedir.
• Mobilite: Füze sistemlerinin büyük bölümü sabit rampa sistemleri veya sınırlı hareket kabiliyetine sahip mobil platformlar üzerinde konuşlandırılmıştır. Bu durum, sistemin operasyonel hareket kabiliyetini sınırlandırmaktadır.

^{Fırlatılan Bir Hürremşehr Füzesi (Ahmet Dursun - Anadolu Ajansı)}

Silah Kontrolü ve Uluslararası Güvenlik Perspektifi

Hürremşehr füze sistemi, İran’ın füze menzili konusunda resmi bir sınırlandırma açıklamasa da, kapasitesi ve taşıyabileceği savaş başlığı ağırlığı bakımından uluslararası düzeyde dikkatle izlenmektedir. Füzenin potansiyel olarak çoklu başlık taşıyabilmesi ve İran’ın uzay fırlatma sistemleriyle teknik benzerlikler taşıması, bu sistemin gelecekte kıtalararası balistik füze (ICBM) kapasitesine dönüşebileceğine dair değerlendirmelere yol açmaktadır.

Hürremşehr füzesi, İran’ın askeri doktrini içinde önemli bir yer tutmaktadır. 2.000 kilometreyi aşan menzili, yüksek harp başlığı kapasitesi ve manevra yetenekleri ile yalnızca askeri değil, diplomatik stratejilerde de bir araç olarak kullanılmaktadır. Khorramshahr-4 gibi gelişmiş varyantlar, İran’ın teknolojik kapasitesini artırmaya yönelik çabalarını yansıtmakta ve bölgedeki füze savunma dengelerine etki etmektedir. Aynı zamanda bu sistemler, bölgesel silahlanma dinamikleri ve uluslararası güvenlik tartışmaları açısından da dikkatle izlenmektedir.

^{İran Hürremşehr Füze Testi (NBC News)}