İbrahim Traoré (d. 14 Mart 1988, Bondokuy, Burkina Faso), Burkina Faso Silahlı Kuvvetleri mensubu bir subay ve 2022 yılından itibaren ülkenin geçiş süreci devlet başkanıdır. Kéra köyünde doğan Traoré, askeri kariyerinin yanı sıra jeoloji alanında yükseköğrenim görmüş; 2022 yılında gerçekleşen askerî müdahale sonrası ülke yönetimini devralmıştır. Hâlen Burkina Faso’nun geçici devlet başkanlığı görevini sürdürmektedir.

Eğitim Hayatı

İbrahim Traoré, 14 Mart 1988 tarihinde Burkina Faso’nun batısındaki Mouhoun bölgesine bağlı Bondokuy (Kéra) köyünde dünyaya gelmiştir. İlköğrenimine doğduğu köyde başlayan Traoré, daha sonra ortaöğretimini Bobo-Dioulasso şehrinde sürdürmüş ve bu süreçte Accart Karma Lisesi’nden mezun olmuştur. Lise eğitiminin ardından, 2006 yılında Ouagadougou Üniversitesi’nin Fen ve Teknoloji Fakültesi’ne (günümüzdeki adıyla Joseph Ki-Zerbo Üniversitesi) kaydolmuştur. Üniversite bünyesinde Kimya-Biyokimya-Biyoloji-Jeoloji Bölümü’nde öğrenim gören Traoré, lisans ve yüksek lisans düzeyindeki akademik çalışmalarını jeoloji alanında yoğunlaştırmış ve 2010 yılında Jeoloji Yüksek Lisans derecesi ile mezun olmuştur.

Üniversite eğitimini tamamladıktan sonra askeri alanda kariyer hedefleyen Traoré, ülkenin Merkez-Güney bölgesinde yer alan Nahouri ilindeki Georges Namoano Askerî Akademisi’nin (Académie Militaire Georges Namoano - AMGN) giriş sınavına başvurmuştur. Sınavı başarıyla geçen Traoré, akademide iki yıllık yoğun bir eğitim sürecine katılmış ve bu dönemin sonunda sınıf ikincisi olarak mezun olmuştur. Askerî akademideki bu başarısı neticesinde Teğmen rütbesiyle ordu saflarına katılmıştır.

Askerî Kariyeri

İbrahim Traoré’nin askerî kariyeri, Georges Namoano Askerî Akademisi’nden mezuniyetinin ardından başlamıştır. 2014 yılında resmî olarak Teğmen rütbesine terfi eden Traoré, bu süreçte çeşitli askerî görevlerde bulunmuş ve özellikle sahada edindiği tecrübelerle dikkat çekmiştir. Burkina Faso’nun kuzey ve doğu bölgelerinde faaliyet gösteren cihatçı örgütlere karşı yürütülen operasyonlarda aktif görev üstlenmiş ve bu çatışmalarda edindiği deneyimlerle hiyerarşik olarak yükselmiştir. 2020 yılına gelindiğinde Yüzbaşı (Kaptan) rütbesine terfi etmiş ve bu rütbe ile ülke genelindeki güvenlik politikalarının uygulanmasında daha etkin bir rol üstlenmiştir.

Siyasî Yükseliş ve İktidara Gelişi

İbrahim Traoré’nin siyasi alandaki yükselişi, ülke içindeki güvenlik krizlerinin ve yönetimsel istikrarsızlıkların derinleştiği bir döneme denk gelmiştir. 24 Ocak 2022 tarihinde, ülkede artan güvensizlik ortamına karşı askerî müdahaleyi savunan MPSR (Patriotic Movement for Safeguard and Restoration – Vatanı Koruma ve Yeniden İnşa için Yurtsever Hareket) adlı askerî yapının içerisinde yer almaya başlamıştır. Bu hareket, dönemin Devlet Başkanı Paul‑Henri Sandaogo Damiba’nın görevdeki yönetim anlayışını eleştiren bir pozisyon benimsemiş ve özellikle cihatçı saldırılarla mücadelede etkisiz kalındığını öne sürmüştür.

30 Eylül 2022 tarihinde gerçekleşen askerî müdahale sonucunda Paul-Henri Damiba görevden uzaklaştırılmış ve Traoré, ülke yönetimini fiilen devralmıştır. Bu gelişmenin ardından, 21 Ekim 2022 tarihinde yapılan törenle geçici devlet başkanı olarak yemin etmiş ve Burkina Faso’nun geçiş sürecindeki lideri olarak resmen göreve başlamıştır. Traoré, iktidara gelişinden bu yana, güvenlik politikaları başta olmak üzere ekonomi, sosyal refah, kültürel bağımsızlık ve dış ilişkiler gibi çok boyutlu alanlarda etkili politikalar uygulamaya koymuştur. 2025 yılı itibarıyla geçiş dönemi liderliği görevine devam etmektedir.

^{30 Eylül 2022 Darbe Bildirisinin Okunma Anı (AA)}

Dünyanın en genç devlet başkanı 2025 yılı itibariyle 14 Mart 1988'de doğan Kaptan İbrahim Traore'dir. Dünyanın ikinci en genç devlet başkanı olan Ekvador Devlet Başkanı Daniel Noboa'dan yaklaşık üç buçuk ay, dünyanın en yaşlı devlet başkanı olan 92 yaşındaki Kamerun Devlet Başkanı Paul Biya'dan ise 55 yaş küçüktür.

^{Burkino Faso Devlet Başkanı Ibrahim Traoré (Burkina Faso Hükümet Resmi Sayfası)}

Başkanlık Dönemi ve Politikaları

Güvenlik ve Yönetim

İktidara geldikten sonra Traoré, ülkede artan cihatçı saldırıların doğurduğu tehdit ortamını gerekçe göstererek kendisini ulusal savunmanın öncüsü olarak konumlandırmıştır. Kamuoyuna yönelik açıklamalarında, seçimlerin güvenlik ortamı sağlanmadan gerçekleştirilmesinin hem halk hem de devlet için risk oluşturacağını ifade etmiş ve bu doğrultuda seçim takvimini ileri bir tarihe ertelemiştir. 2023 yılının sonlarına gelindiğinde, kendisine karşı düzenlenen karşı darbe girişimlerini kontrol altına almayı başarmış, danışma süreçlerinin ardından görev süresi beş yıl daha uzatılmıştır.

Ekonomi ve Sanayi Politikaları

Traoré yönetimi, ulusal ekonominin dış kaynaklara olan bağımlılığını azaltmayı öncelikli hedeflerinden biri olarak benimsemiştir. Bu doğrultuda uluslararası finans kuruluşlarının ülkedeki ekonomik karar süreçleri üzerindeki etkisini sınırlamaya çalışmış ve özellikle borçlanma yoluyla sağlanan mali kaynaklara mesafeli yaklaşmıştır. Uluslararası Para Fonu (IMF) ve Dünya Bankası gibi kuruluşlardan gelen kredi tekliflerinin reddedilmesi, bu politikanın en somut örnekleri arasında yer almıştır.

Ekonomik kalkınmayı desteklemek amacıyla yönetim, sanayileşme hamlelerine ağırlık vermiştir. Yerli üretimi teşvik etmek ve hammadde ihracatına bağımlılığı azaltmak için farklı sektörlerde yeni tesisler kurulmuştur. Bu kapsamda değerli madenlerin işlenmesine yönelik bir rafineri, tarımsal ürünlerin katma değerini artırmayı amaçlayan gıda işleme tesisleri ve ülkenin önemli geçim kaynaklarından biri olan pamuk için sanayi kuruluşları faaliyete geçirilmiştir.

Bununla birlikte kırsal üretimin güçlendirilmesi, yönetimin önceliklerinden biri olmuştur. Tarımsal mekanizasyonu artırmak amacıyla çiftçilere modern ekipman ve makineler sağlanmış, sulama ve üretim süreçlerinde verimliliği artıracak teknik araçlar köylere ulaştırılmıştır. Ayrıca kırsal ulaşım ve üretim lojistiğini kolaylaştırmaya yönelik araç desteği de verilmiştir. Böylece hem tarımsal üretim kapasitesinin yükseltilmesi hem de köylülerin ekonomik hayata daha etkin şekilde katılımı hedeflenmiştir.

Tarım ve Gıda Güvencesi

Tarım sektöründe uygulanan politikalar, hem üretim kapasitesinin yükseltilmesini hem de gıda güvenliğinin güçlendirilmesini hedeflemiştir. Bu çerçevede, stratejik ürünlerin üretiminde artış sağlanmış ve özellikle temel besin kaynaklarının yerli üretimle karşılanmasına yönelik çalışmalar ön plana çıkmıştır. Tarımsal üretimdeki bu genişleme, yalnızca ülke içindeki tüketim ihtiyacını daha etkin biçimde karşılama amacına hizmet etmemiş, aynı zamanda kırsal kesimde yaşayan nüfusun ekonomik katılımını da desteklemiştir.

Tarım politikalarının önemli boyutlarından biri de Agro-Pastoral kalkınma stratejisi olmuştur. Bu strateji, hem bitkisel üretim hem de hayvancılık alanında bütüncül bir yaklaşım benimseyerek gıda tedarik zincirini güçlendirmeyi amaçlamaktadır. Yönetim, bu plan çerçevesinde gelecekte ülke genelinde gıda ihtiyacının büyük ölçüde yerel üretimden sağlanmasını hedeflemiştir. Böylece, dışa bağımlılığın azaltılması, kırsal üreticilerin ekonomik konumunun iyileştirilmesi ve ulusal gıda güvenliğinin kalıcı bir şekilde tesis edilmesi planlanmaktadır.

Bu kapsamda uygulanan politikaların uzun vadede, yalnızca üretim miktarlarını artırmakla sınırlı kalmayıp tarımda modernleşme, sulama tekniklerinin geliştirilmesi, üretim zincirinde katma değer yaratılması ve kırsal altyapının güçlendirilmesi gibi çok boyutlu bir etki yaratması beklenmektedir.

Sosyal Politikalar

Traoré’nin göreve gelmesinin ardından açıklanan ilk tedbirlerden biri, kamu harcamalarında disiplin ve tasarruf sağlanmasına yönelik olmuştur. Bu çerçevede devletin üst düzey yönetiminde yer alan bakanlar ve milletvekillerinin mali haklarında kısıtlamalara gidilmiş, buna karşılık kamu görevlilerinin maaşlarında iyileştirmeler yapılmıştır. Bu yaklaşım, kamu yönetiminde gelir dağılımında denge sağlama çabasının bir yansıması olarak değerlendirilmiştir.

Yönetim, yalnızca gelir politikalarında değil, sosyal ihtiyaçların karşılanmasında da adımlar atmıştır. Bu doğrultuda toplumsal konut ihtiyacını gidermeyi amaçlayan geniş ölçekli bir proje başlatılmıştır. Özellikle yerinden edilmiş yurttaşların barınma sorununu çözmeye yönelik tasarlanan bu proje, doğrudan devlet bütçesinden sağlanan kaynaklarla finanse edilmektedir. Sosyal konut hamlesi, hem kırılgan grupların yaşam koşullarını iyileştirmeyi hem de kentleşme sürecinde planlı bir gelişim sağlamayı amaçlamaktadır.

Bu tür uygulamalar, yönetimin sosyal adaleti gözeten ve halkın geniş kesimlerini doğrudan etkileyen politikaları öncelediğini göstermektedir. Kamu maliyesinde tasarruf ile sosyal politikaların birlikte yürütülmesi, devletin hem ekonomik istikrarı koruma hem de toplumun temel ihtiyaçlarını güvence altına alma iradesini ortaya koymaktadır.

Kültürel ve Simgesel Reformlar

Traoré döneminde kültürel bağımsızlık vurgusunu öne çıkaran çeşitli simgesel değişiklikler gerçekleştirilmiştir. Adalet sisteminde görev yapan hakimler ve diğer yargı mensupları, artık mahkemelerde geleneksel Faso Dan Fani kumaşından yapılan kıyafetler giymektedir. Bu uygulama, uzun yıllar süren Fransız etkisinden kültürel olarak uzaklaşma iradesinin bir göstergesi olarak değerlendirilmiştir. Ayrıca, devrimci lider Thomas Sankara’nın kalıntılarının yeniden defnedilmesi ve yönetimin “Progressive and Popular Revolution” (İlerici ve Halkçı Devrim) olarak tanımlanması, Pan-Afrikan kimliğin ön plana çıkarıldığı politikalarla uyumlu bir şekilde gerçekleştirilmiştir.

Dış Politika ve Güvenlik İttifakları

Dış ilişkilerde önemli bir yön değişikliğine gidilmiştir. 2023 yılı itibarıyla Rusya Federasyonu’nun Burkina Faso’daki büyükelçiliği yeniden açılmış, buna karşılık Fransa’ya ait askeri unsurlar ülke topraklarından çıkarılmıştır. Bölgesel güvenlik iş birliğini güçlendirme amacıyla, komşu ülkeler Mali ve Nijer ile birlikte “Sahel Devletleri İttifakı (Alliance of Sahel States - AES)” adı altında yeni bir bölgesel birlik kurulmuştur. Bu ittifak çerçevesinde, geçici ortak para birimi ve güvenlik alanında ortak stratejilerin geliştirilmesine yönelik çalışmalar başlatılmıştır.