Köken

İffet, Arapça ˁff (عفّ) kökünden türetilmiş ˁiffa(t) (عفّة) sözcüğünden Türkçeye geçmiş olup “utanma duygusu, namus, ar, edep” anlamlarını taşır. Bu sözcük, “kaçınmak, çekinmek, uzak durmak” anlamına gelen ˁaffa (عفّ) fiilinin fiˁla(t) vezninde oluşturulmuş masdarıdır. Fiˁla(t) kalıbı, fiilden soyut isim türeten vezinlerden biridir ve burada kişinin kötü ya da yakışıksız davranışlardan kendini uzak tutma hâlini ifade eder.

Kullanım Alanları

• Dini İlimler: İslam ahlakında bireyin cinsel ve sosyal anlamda nefsini kontrol etmesini ifade eden temel faziletlerden biridir.
• Ahlak Felsefesi: Ölçülülük ve içsel denetim yoluyla nefsani arzulara karşı koymayı tanımlayan erdemlerden biri olarak tanımlanır.
• Edebiyat: Kadın ve erkek karakterlerin erdemli, temiz ve ölçülü davranışlarını yüceltmek için anlatım unsuru olarak geçer.
• Sosyoloji: Toplumsal cinsiyet rolleri ve geleneksel normlar bağlamında kadınlık ve erkeklik tanımlarında rol oynar.
• Günlük Dil: Namus, utanma veya onurlu davranış bağlamlarında övgü veya eleştiri amacıyla sıkça kullanılır.