İskender adlı roman, Elif Şafak’ın 2011 yılında yayımlanan ve onun edebi dünyasında önemli bir yer tutan bir eserdir. Elif Şafak, hem Türkiye'de hem de uluslararası alanda tanınan bir yazardır ve İskender eseri de onun modern Türk edebiyatındaki güçlü temsilcilerinden biridir.

Konusu

İskender, bir baba-oğul ilişkisini, aşkı, kimlik arayışını ve bireysel özgürlüğün peşinden gitmenin zorluklarını işler. Roman, İstanbul’un varoşlarında yaşayan İskender'in ve onun annesi, Shahrazad’ın hikayesi etrafında şekillenir. İskender'in hikayesi, babasının intiharını araştırırken bir yandan kendi kimliğini de aramaya başlar. İskender’in yaşadığı içsel çatışmalar, toplumsal baskılar ve baba figürüyle olan ilişkisi üzerine derinlemesine bir anlatı sunar. Shahrazad ise, hem geçmişini hem de geleceğini anlamaya çalışan bir kadındır.

Temalar

• Kimlik Arayışı: Roman, karakterlerin hem geçmişle hem de mevcut durumla hesaplaşmalarını detaylı bir şekilde ele alır. Hem İskender hem de Shahrazad için kimlik, içsel bir yolculukla şekillenir. Bu arayışın doğasında; toplumsal baskılar, kültürel kodlar ve geçmişin etkisi bulunur.
• Aile ve Baba-Oğul İlişkisi: İskender ve babası arasındaki ilişki, kitabın merkezinde yer alır. Baba figürünün yokluğu ve İskender’in bu boşluğu nasıl doldurmaya çalıştığı, anlatının önemli bir eksenini oluşturur. Şafak, ebeveyn-çocuk ilişkisini derinlemesine işlerken, karakterlerin kendi kimliklerini bulma yolunda yaşadıkları zorlukları da betimler.
• Aşk ve Bağlılık: Aşk, özellikle Shahrazad’ın hayatında, hem bir arayış hem de bir özgürleşme biçimi olarak işlenir. Bunun yanında, aşk ve bağlılık, karakterlerin yaşamlarına yön veren unsurlardan biridir.
• Zaman ve Mekan: Elif Şafak, İstanbul’un farklı coğrafyalarına ve mekanlarına göndermeler yaparak, şehir hayatının bireyler üzerindeki etkilerini de gözler önüne serer. Zaman zaman geçmişe dönüşler yaparak, karakterlerin hem bugüne hem de geçmişe olan bağlarını keşfeder.

Elif Şafak’ın dil ve üslubu, her zamanki gibi zengin ve çok katmanlıdır. Anlatıcı, bazen birinci tekil şahısla, bazen de üçüncü tekil şahısla ilerler. Bu farklı bakış açıları, hem karakterlerin iç dünyalarını hem de onların sosyal çevreleriyle olan ilişkilerini açığa çıkarır. Şafak’ın kullandığı dil, duygusal yoğunluk taşıyan ve aynı zamanda edebi açıdan zengin bir üslup ile bezeli bir anlatıdır.

Karakterler

• İskender: Romanın başkahramanı olan İskender, babasının ölümünü anlamaya çalışırken kendi kimliğini de keşfeder. Toplumun ona biçtiği rolleri sorgular ve kişisel özgürlüğünü arar. Babasının intiharının etkisiyle büyüyen İskender, sürekli bir içsel çatışma yaşar.
• Shahrazad: İskender’in annesi Shahrazad, daha çok geçmişiyle yüzleşmeye çalışan bir kadındır. Onun hikayesi, toplumsal ve bireysel özgürlük arasında bir denge kurmaya çalışırken geçmişin etkilerini aşmak üzerine şekillenir.

İskender, Elif Şafak’ın anlatı üslubunu ve derin insan psikolojisini ortaya koyan bir roman olarak dikkat çeker. Toplum, aile, kimlik ve aşk gibi evrensel temaları işlerken, aynı zamanda bireysel özgürlüğün peşinden gitmenin zorluklarını ele alır. Şafak, okuru duygusal bir yolculuğa çıkarırken, insanın kimliğini bulma sürecindeki sancıları ve ruhsal karmaşıklıkları derinlemesine keşfeder.