Karacabey Merinosu, bilinen diğer adıyla Türk Merinosu; hem et hem de yapağı verimi yönüyle geliştirilmiş, Türkiye'ye özgü bir koyun ırkıdır. Geliştirme çalışmaları, Türkiye'nin tekstil endüstrisinin kaliteli yapağı ihtiyacını karşılamak amacıyla 1933 yılında başlatılan bir proje kapsamında, 1935'te Bursa Karacabey Harası'na getirilen Alman Et Merinosu koçları ile yerli Kıvırcık koyunlarının melezlenmesiyle başlamıştır. 

^{Karacabey Merinosu. (Et ve Süt Kurumu)}

Kökeni ve Gelişimi 

Karacabey Merinosu'nun geliştirilmesine 1933 yılında Karacabey Harası'nda başlanmıştır. Irk, Alman Et Merinosu koçları ile Kıvırcık koyunlarının melezlenmesiyle oluşturulmuştur. Çevirme melezlemesi yöntemi kullanılmış ve beşinci geri melezlemeden sonra tip sabitlenmiştir. Ortaya çıkan Karacabey Merinosu'nun yaklaşık %95 Alman Et Merinosu ve %5 Kıvırcık genetik yapısına sahip olduğu bildirilmektedir.

Fiziksel Özellikleri

Karacabey Merinosu'nun vücudu, başı ve bacakları beyazdır. Koçlar genellikle boynuzlu, dişiler ise boynuzsuzdur. Yapağıları ince ve bir örnektir. İnce ve uzun bir kuyruğa sahiptirler.

Verimi ve Özellikleri

• Fertilite (Doğurganlık): Fertilite için en küçük kareler ortalaması 0,904 olarak bildirilmiştir. Koyunlar yılın 9-10 ayı boyunca kızgınlık gösterebilirler, bu da onları yılda iki kuzulamaya uygun hale getirir.
• Kuzu Sayısı:
• Doğumdaki kuzu sayısı (LSB) için en küçük kareler ortalaması, koyun başına 1,422 kuzu olarak kaydedilmiştir. Diğer çalışmalar elit ve taban sürüler için ortalama kuzu sayısını sırasıyla 1,33, 1,17, 1,29 ve 1,20 kuzu olarak bildirmiştir.
• Sütten kesimdeki kuzu sayısı (LSW) için en küçük kareler ortalaması 1,358 olarak bildirilmiştir.
• Bir batında kuzu sayısı ortalaması da 1,5 olarak belirtilmektedir.
• Yaşam Boyu Üretim: Dört kuzulama dönemi boyunca koyun başına doğan toplam kuzu sayısı (TLB) 5,48 ve sütten kesilen toplam kuzu sayısı (TLW) 5,25 olmuştur.
• Canlı Ağırlık:
• Ergin canlı ağırlığı 60-90 kg arasında değişmektedir.
• Kuzu doğum ağırlığı 4,5-5 kg olarak bildirilmektedir. Çalışmalar, çoğaltıcı ve taban sürülerde kuzu doğum ağırlığı için en küçük kareler ortalamalarını 3,51 kg, 3,58 kg, 3,70 kg ve 3,95 kg olarak bildirmiştir.
• Kuzuların 45. gün canlı ağırlığı için en küçük kareler ortalamaları çoğaltıcı ve taban sürülerde 15,05 kg, 14,75 kg, 15,71 kg ve 16,53 kg olmuştur.
• Kuzuların 90. gün canlı ağırlığı için en küçük kareler ortalamaları çoğaltıcı ve taban sürülerde 28,03 kg, 26,53 kg, 26,31 kg ve 27,65 kg olmuştur. 90. gün canlı ağırlığı için genel ortalama 27,13 kg olarak da belirtilmiştir.
• Doğumda ve Sütten Kesimde Kuzu Ağırlığı:
• Doğumda kuzu ağırlığı (LWB) için en küçük kareler ortalaması 6,689 kg'dır.
• Sütten kesimde kuzu ağırlığı (LWW) için en küçük kareler ortalaması 41,577 kg'dır.
• Dört kuzulama dönemi boyunca koyun başına kuzuların toplam doğum ağırlığı (TWB) 25,61 kg ve sütten kesilen kuzuların toplam ağırlığı (TWW) 162,47 kg olmuştur.
• Günlük Canlı Ağırlık Artışı:
• Karacabey Merinosu kuzularının doğumdan 45. güne kadar olan ortalama günlük canlı ağırlık artışı 246,48 g olarak hesaplanmıştır.
• Doğumdan 90. güne kadar olan ortalama günlük canlı ağırlık artışı 273,36 g olarak hesaplanmıştır.
• Süt Verimi:
• Laktasyon süt verimi 70-80 litre olarak bildirilmektedir.
• Laktasyon süresi yaklaşık 140 gündür.
• Yapağı Verimi:
• Kirli yapağı ağırlığı 3,9-4,5 kg arasında değişmektedir.
• Temiz yapağı oranı %48-54 arasındadır.

Verimliliği Etkileyen Faktörler

Karacabey Merinosu, koyunlarında bazı faktörlerin döl verimi özelliklerini önemli ölçüde etkilediği bulunmuştur. Kuzulama yılı ve koyun yaşı; fertilite, doğumdaki kuzu sayısı (LSB), sütten kesimdeki kuzu sayısı (LSW), doğumdaki kuzu ağırlığı (LWB) ve sütten kesimdeki kuzu ağırlığı (LWW) üzerinde önemli etkilere sahip olmuştur. Karacabey Merinosu üzerine yapılan çalışmalar ayrıca sürü ve doğum yılının kuzu sayısını önemli ölçüde etkilediğini göstermiştir. Kuzu doğum ağırlığı, 45. gün canlı ağırlığı ve 90. gün canlı ağırlığı için sürü, doğum yılı, kuzunun cinsiyeti ve doğum tipi gibi faktörlerin önemli olduğu bulunmuştur. Benzer şekilde, doğum ile 45 veya 90 gün arasındaki günlük canlı ağırlık artışı da sürü, doğum yılı, cinsiyet ve doğum tipinden etkilenmektedir.

Bu parametrelerle ilgili araştırma verileri, Marmara Hayvancılık Araştırma Enstitüsü gibi kurumlardan ve Balıkesir, Sındırgı ve Bigadiç gibi bölgelerdeki çoğaltıcı ve taban sürüleri içeren projeler aracılığıyla toplanmıştır.