Kasr-ı Hümayun, Kocaeli’nin İzmit ilçesinde yer alan, Osmanlı dönemine ait tarihi bir yapıdır. Günümüzde İzmit Saray Müzesi olarak hizmet vermektedir. Yapı, mimari özellikleri, tarihî işlevi ve Cumhuriyet dönemindeki kullanımıyla dikkat çekmektedir.

Tarihçe

Kasr-ı Hümayun’un yapımına 1861 yılında Sultan Abdülaziz’in talimatıyla başlanmış ve yapı 1865 yılında tamamlanmıştır. Saray, Sultan Abdülaziz’in yurt içi gezileri sırasında konaklaması amacıyla inşa edilmiştir. Yapının mimarı Garabet Amira Balyan olarak bilinmektedir.

Mimari Özellikler

Kasr-ı Hümayun, iki katlı olarak inşa edilmiştir. Yapının zemin katında kabul salonu, misafir odaları ve hizmet alanları; üst katında ise padişah dairesi ve diğer yaşam alanları yer almaktadır. Sarayın iç mekânlarında dönemine uygun ahşap işçilikleri, süslemeler ve mobilyalar dikkat çekmektedir. Yapı, Neo-Klasik mimari etkileri taşıyan sivil mimarlık örneklerinden biridir.

^{Kasr-ı Hümayun (Türkiye Kültür Portalı)}

Cumhuriyet Dönemi ve Atatürk

Kasr-ı Hümayun, Cumhuriyet dönemi için de tarihî bir öneme sahiptir. 16 Ocak 1923 tarihinde, Gazi Mustafa Kemal Atatürk burada yerli ve yabancı basın mensuplarıyla bir basın toplantısı gerçekleştirmiştir. Bu toplantıda, kurulacak olan Cumhuriyet rejiminin temel ilkeleri hakkında önemli açıklamalarda bulunulmuştur. Bu yönüyle yapı, “Cumhuriyetin temellerinin atıldığı saray” olarak da anılmaktadır.

^{Kasr-ı Hümayun (Türkiye Kültür Portalı)}

Müze Olarak Kullanımı

Kasr-ı Hümayun, çeşitli restorasyon çalışmalarının ardından müze olarak ziyarete açılmıştır. Günümüzde İzmit Saray Müzesi olarak işlev görmektedir. Müzede, sarayın tarihçesi, Osmanlı dönemine ait eserler ve Atatürk’ün basın toplantısıyla ilgili belgeler sergilenmektedir.