Kayseri tepsi mantısı, kıymalı iç harçla doldurulmuş, üstü açık şekilde kapatılıp tepsiye dik dizilerek fırınlanan ve ardından salçalı sosla ocakta pişirilerek sunulan geleneksel bir Kayseri yemeğidir. 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu kapsamında 09.08.2021 tarihinden itibaren korunmak üzere, 05.04.2022 tarihinde Kayseri Ticaret Odası tarafından mahreç işaretiyle tescillenmiştir.
Tanım ve Ayırt Edici Özellikler
Kayseri tepsi mantısı; kare şeklinde kesilmiş hamurun içine çiğ kıymalı harç konulması, kendine özgü biçimde kapatılıp fırınlanması ve ardından salçalı sosla ocak üzerinde pişirilmesiyle hazırlanır. Mantıların üstü açıktır ve tepsiye boşluk bırakmadan dik şekilde dizilir. Üretim süreci, Kayseri iline özgü koşullarla şekillendiği için ürün ile coğrafi sınır arasında ün bağı bulunmaktadır.
Üretim Metodu
Hamur; buğday unu, su, tuz ve yumurta ile yoğrularak hazırlanır. Kıymalı harç; az yağlı kıyma, tuz, karabiber, kırmızı toz biber ve suyu alınmış ince doğranmış soğandan oluşur. Hamur açılıp 3x3 cm kareler halinde kesilir, her bir parçaya 8–10 g kıymalı harç konur. Hamur ikiye katlanarak kenarları birleştirilir, ancak harç üstü açık şekilde ortada kalır.
Hazırlanan mantılar, tereyağı ile yağlanmış tepsiye dik olarak dizilir. Üzerine zeytinyağı ve tereyağından oluşan karışım gezdirilir. Önceden ısıtılmış 230 °C fırında 3–5 dakika tutulduktan sonra, 180–200 °C’de 25 dakika kızartılır. Tepsi 15–20 dakika dinlendirilir, ardından salçalı sos eklenerek ocakta 5–6 dakika pişirilir. Servis sırasında tepsinin orta kısmına yoğurtlu sos konur.
Yoğurtlu sos tercihe göre sarımsaklı olabilir. Ürün, üretildiği tepside sıcak olarak servis edilir.
Raf Ömrü ve Muhafaza
Fırınlama ve soğutma işlemlerinden sonra modifiye atmosferde vakumlanırsa 2 ay; -18 °C’de şoklanarak vakumlanırsa 6 ay raf ömrüne sahiptir. Vakumlu paketler soğutucuda muhafaza edilmelidir.
Coğrafi Sınır ve Üretim Koşulları
Kayseri tepsi mantısının tüm üretim aşamaları yalnızca Kayseri ili sınırları içinde gerçekleştirilir. Ürünün ünü ve üretim biçimi bu coğrafi sınırla doğrudan ilişkilidir.
Denetim
Ürünün denetimi, Kayseri Ticaret Odası koordinasyonunda; Talas Belediyesi, Kayseri Büyükşehir Belediyesi ve Kayseri Ticaret Odası’ndan uzman kişilerin yer aldığı üç kişilik bir mercii tarafından yürütülür. Denetimler yılda en az bir kez, gerektiğinde veya şikâyet üzerine her zaman yapılabilir. Üretim bileşenleri, kapatma şekli, üretim metodu, ambalajlama ve muhafaza koşulları ile mahreç işareti kullanımının uygunluğu denetlenir.
