King Yasası (King’s Law), İngiliz ekonomist Alexander King tarafından ortaya atılan ve ekonomik büyüme ile çevresel bozulma arasındaki ilişkiye dikkat çeken bir kavramdır. King Yasası ya da diğer adıyla Bolluk Paradoksu, talep esnekliği düşük (inelastik) olan tarımsal ürünlerin arzında meydana gelen değişimlerin, bu ürünlerin fiyatlarını ters yönde ve orantısız biçimde etkileyeceğini ileri süren iktisadi bir kanundur.

King, buğday arzında %10’luk bir artışın fiyatları %50 oranında düşürdüğünü, aynı oranda bir arz azalmasının ise fiyatları %30 artırdığını ifade etmiştir. Bu gözlem, üretici gelirinin sadece üretim miktarına değil, aynı zamanda talep yapısına ve fiyat hareketlerine de duyarlı olduğunu ortaya koymuştur.

Varsayımlar

King Yasası'nın geçerli olabilmesi için bazı temel varsayımların sağlanması gerekmektedir. Bu varsayımlar şunlardır:

Talep Esnekliğinin Düşük Olması: Ele alınan malın (genellikle tarımsal ürünlerin) talebinin fiyat değişimlerine karşı duyarsız (inelastik) olması gerekir. Yani fiyat artsa da azalsa da tüketim miktarı önemli ölçüde değişmez.

Doğa Koşullarına Bağlı Üretim: Üretimin insan iradesinden bağımsız olarak büyük ölçüde doğa koşullarıyla (hava durumu, kuraklık vb.) belirlenmesi gerekir. Tarım ürünleri bu duruma örnektir.

Kapalı Pazar: Pazarın dış ticarete kapalı olması, yani arz veya talep şoklarının dış kaynaklı girişlerle dengelenememesi gerekir.

Kısa Süreli Dönem: Analiz edilen dönemin nüfus artışı gibi yapısal değişkenlerin etkisini dışlayacak kadar kısa olması gerekir.

Bu koşulların birlikte sağlandığı durumlarda King Yasası geçerli olur ve arz - talep dengesindeki küçük değişikliklerin fiyatlarda büyük dalgalanmalara yol açması beklenir.

Mekanizma

King Yasası'na göre:

• Arz arttığında, talep sabit ve esnek olmadığından, yeni ürün miktarı fiyatları önemli ölçüde düşürür. Bu durum üreticinin toplam gelirini azaltabilir.
• Arz azaldığında, yine talep sabit kaldığı için ürün fiyatları orantısız biçimde artar, bu da üreticinin toplam gelirini artırabilir.

Bu nedenle bolluk dönemlerinde üreticiler yüksek miktarda üretim gerçekleştirmelerine rağmen düşük fiyatlar nedeniyle daha az kazanç sağlayabilirken, kuraklık gibi arzın düştüğü dönemlerde daha az ürünle daha fazla gelir elde edebilirler.

^{Grafik Gösterimi (Yapay Zekâ ile Oluşturulmuştur)}

Yatay eksen: Miktar (Q),

Dikey eksen: Fiyat (P),

D: Talep eğrisi (negatif eğimli)

S₁ ve S₂: Arz eğrileri (S₂ sağa kaymış)

Kesişim noktaları: S₁ ∩ D → P₁, Q₁ S₂ ∩ D → P₂, Q₂

Arz arttıkça (S₁ → S₂) fiyat düşer (P₁ → P₂), miktar artar (Q₁ → Q₂)

Uygulama Örnekleri

• Tarımsal Ürünler: Özellikle buğday gibi temel gıda maddeleri için geçerlidir. Gregory King’in gözlemleri bu alana yöneliktir.
• Sheena Iyengar Reçel Deneyi: King Yasası ile doğrudan bağlantılı olmamakla birlikte, seçenek bolluğunun karar verme süreçlerine etkisini göstermesi bakımından modern yorumlarda kullanılır. Seçenek sayısı arttıkça karar verme zorluğu artmakta, satın alma davranışı azalabilmektedir.

Modern Yaklaşımlar ve Genişletilmiş Yorumu

King Yasası’nın temel varsayımları tarımsal ekonomiye dayansa da günümüzde bu yasa, tüketici davranışları, psikoloji ve pazarlama alanlarında da yorumlanmaktadır. Özellikle Barry Schwartz’ın "Seçim Paradoksu" (The Paradox of Choice) adlı çalışmasında, seçeneklerin artmasının bireylerin karar alma süreçlerini nasıl olumsuz etkilediği açıklanır. Buna göre:

• Çok sayıda seçenek, karar alma sürecini karmaşıklaştırır.
• Birey, seçmediği alternatiflerin cazibesini düşünerek seçtiğinden daha az memnun olur.
• Bu da karar sonrası pişmanlık, tatminsizlik ve stres yaratabilir.

Bu durum modern tüketici toplumlarında pazarlama stratejileri açısından önemli bir sorun alanı olarak görülmekte; sadeleştirme ve filtreleme gibi yöntemlerle çözümler geliştirilmektedir.

King Yasası, klasik arz-talep ilişkisine dair bir istisnayı ortaya koyar. Talep esnekliği düşük olan mallarda, arzda meydana gelen küçük değişimler fiyatlar üzerinde büyük etkiler yaratmakta ve bu durum üretici gelirini doğrudan etkilemektedir. Günümüzde yalnızca tarım ekonomisinde değil, aynı zamanda tüketici davranışları ve karar teorileri alanında da bu yasanın etkileri gözlemlenmektedir. Bu yönüyle King Yasası, hem tarihsel hem de çağdaş iktisadi analizler için önemli bir referans çerçevesi sunmaktadır.