Kotor, Karadağ’ın Adriyatik kıyısında, Kotor Körfezi’nin en iç kısmında yer alan, tarihi ve kültürel mirasıyla öne çıkan bir kenttir. Orta Çağ’dan kalma kent dokusunu büyük ölçüde koruyan Kotor, 1979 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne dâhil edilmiştir. Özellikle Venedik etkisiyle şekillenmiş mimarisi, savunma yapıları ve doğal çevresiyle dikkat çeken şehir, hem tarihî hem de estetik değerleriyle uluslararası öneme sahiptir.

Tarihî Gelişim

Kotor’un tarihi, M.Ö. 3. yüzyıla kadar uzanmaktadır. Roma İmparatorluğu döneminde Acruvium adıyla bilinen şehir, Bizans egemenliği altında surlarla çevrilmiş ve ortaçağda gelişimini sürdürmüştür. 1420 yılında Venediklilerin denetimine giren Kotor, 1797’ye kadar Venedik Cumhuriyeti’nin bir parçası olmuştur. Bu dönemde kent, savunma sistemleriyle birlikte gelişmiş, karakteristik taş yapılar, dar sokaklar ve meydanlar inşa edilmiştir.

Venedik hâkimiyetinin ardından Kotor, sırasıyla Avusturya, Fransız İmparatorluğu, tekrar Avusturya-Macaristan İmparatorluğu, Yugoslavya ve son olarak Karadağ devletleri tarafından yönetilmiştir. Bu siyasi dönüşümler, kentin çok katmanlı kültürel yapısını şekillendirmiştir.

^{Kotor (AA)}

Mimari ve Kentsel Özellikler

Kotor, Adriyatik kıyısında yer alan diğer bazı kentler gibi Venedik etkisiyle şekillenmiş bir Orta Çağ kentidir. Şehir surları yaklaşık 4,5 kilometre uzunluğundadır ve denizden başlayarak 260 metre yüksekliğe kadar uzanır. Bu surlar içinde yer alan tarihi kent merkezi; dar sokaklar, küçük meydanlar, kiliseler ve konut yapılarıyla özgün bir mimari bütünlük sunar.

^{Kotor (AA)}

UNESCO Dünya Mirası Statüsü

Kotor, 1979 yılında UNESCO tarafından “İnsanoğlunun yaratıcı dehasının ürünü olan üstün bir evrensel değer” kapsamında Dünya Mirası Listesi’ne alınmıştır. Adaylık sürecinde kentin olağanüstü kültürel mirası, tarihi bütünlüğü ve doğal çevresi başlıca değerlendirme kriterleri olmuştur.

Ancak aynı yıl yaşanan şiddetli deprem, kentin tarihi dokusunda ciddi hasarlara yol açmıştır. Bu nedenle Kotor, 1979-2003 yılları arasında UNESCO’nun Tehlike Altındaki Miraslar Listesi’nde de yer almıştır. Ulusal ve uluslararası restorasyon çalışmaları sayesinde bu tehlike statüsü kaldırılmıştır.

Turizm ve Kültürel Canlılık

Kotor, günümüzde Balkanlar’ın en çok ziyaret edilen turistik merkezlerinden biridir. Tarihi surlar, kiliseler, müzeler ve festivaller, şehri kültürel bir cazibe merkezi haline getirmiştir. Özellikle yaz aylarında düzenlenen Kotor Sanat Festivali ve Denizcilik Müzesi gibi etkinlikler, kentin kültürel kimliğini günümüzde de yaşatmaktadır.

Ayrıca UNESCO korumasında olması, kentte sürdürülebilir turizm politikalarının geliştirilmesine katkı sağlamıştır. Ancak turizm baskısı ve yapılaşma tehdidi, tarihi dokunun korunmasını zorlaştırmaktadır. Bu bağlamda yerel yönetimler ve uluslararası kuruluşlar koruma-kullanma dengesi çerçevesinde çalışmalar yürütmektedir.