Krasheninnikov Yanardağı, Rusya’nın doğusundaki Kamçatka Yarımadası’nda yer alan aktif bir stratovolkandır. Doğu Kamçatka Volkanik Kuşağı içerisinde bulunan yanardağ, 2025 yılı itibarıyla 600 yıl aradan sonra yeniden faaliyete geçmiştir. Yapısal olarak iki ana koniden oluşan volkan, çökme sonucu oluşmuş geniş bir kaldera içerisinde konumlanmaktadır.
Krasheninnikov Yanardağı, 3 Ağustos 2025 - (Anadolu Ajansı)
Coğrafi Konum ve Morfolojik Yapı
Krasheninnikov Yanardağı, Kamçatka Yarımadası’nın merkezinde, Kronotskoye Gölü’nün yaklaşık 13 kilometre güneyinde bulunmaktadır. Yanardağın zirvesi 1.856 metre yüksekliğindedir ve 9x11 kilometre boyutlarında, Pleistosen dönemine ait çökme kökenli bir kaldera içinde yer almaktadır. Volkanik kompleks, birbirine bitişik iki ana stratovolkan koniden oluşmaktadır. Güney konisi, yaklaşık 800-900 metre çapında bir kraterle taçlanırken, kuzey konisi daha genç olup, teleskopik bir yapı sergilemektedir. Kuzey konisinin içinde, daha küçük çaplı (800 metre) kraterler ve lav konileri oluşmuştur.
Kalderanın çapı 9 kilometre, derinliği ise yaklaşık 400 metredir. Yanardağın tabanını oluşturan eski volkanik yapının çapı 30 kilometreye kadar ulaşmış ancak bu yapı geçmişteki büyük çaplı patlamalar sonucu çökmüştür. Güney konisinin püskürttüğü materyal hacmi yaklaşık 15,5 km³, kuzey konisinin ise 10 km³ olarak hesaplanmaktadır. Yanardağın yapı taşları bazalttan daçite kadar çeşitlilik göstermekte olup, baskın olarak bazaltik-andezitik bileşimler görülmektedir.
Jeolojik Geçmiş ve Patlama Tarihçesi
Krasheninnikov Yanardağı’nın kalderası yaklaşık 39.600 yıl önce meydana gelen büyük bir patlama ile oluşmuştur. Güney konisinin faaliyetleri 11.000 ile 6.500 yıl önce arasında, kuzey konisinin faaliyetleri ise 6.400 ile 2.000 yıl önce arasında gerçekleşmiştir. Kuzey konisinin orta seviyesinde bulunan lav konisi 1.300 ile 1.100 yıl önce, en üstteki lav konisi ise yaklaşık 600-400 yıl önce oluşmuştur. Yanardağın 1550 yılında meydana gelen patlaması, tarihi olarak kayıt altına alınmış son patlama olarak belgelenmiştir. 2025 yılına kadar yeni bir patlama gözlemlenmemiştir.
Krasheninnikov Yanardağı, 3 Ağustos 2025 - (Anadolu Ajansı)
2025 Yılı Patlaması
Sismik Aktivitenin Etkisi
30 Temmuz 2025 tarihinde Kamçatka açıklarında 8,8 büyüklüğünde bir deprem meydana gelmiştir. Depremin odak derinliği yaklaşık 20-35 kilometre olarak tespit edilmiştir. Bu sarsıntı, bölgede 1952 yılından bu yana kaydedilen en şiddetli deprem olarak kaydedilmiştir. Deprem sonrası bölgede 6,9 ve 6,3 büyüklüğünde artçı sarsıntılar meydana gelmiş ve tsunami uyarıları yapılmıştır.
Patlama Anı ve Kül Emisyonları
Krasheninnikov Yanardağı, 3 Ağustos 2025 tarihinde aktif hale gelmiştir. Patlama sırasında oluşan kül bulutu 4.000 ila 6.000 metre yüksekliğe ulaşmıştır. Kül bulutu doğuya, Pasifik Okyanusu yönüne doğru ilerlemiştir. Yetkililer, kül bulutunun güzergahında yerleşim alanı bulunmadığını ve bölgede herhangi bir kül yağışı tespit edilmediğini açıklamıştır. Yanardağa "turuncu" kodlu hava yolu tehlike uyarısı verilmiş ve çevresinde seyahat edilmemesi gerektiği duyurulmuştur.
Kamçatka Acil Durumlar Bakanlığı, patlamanın ardından bölgede herhangi bir yerleşim alanı ya da turist grubunun bulunmadığını belirtmiştir. Kronotskiy Doğa Koruma Alanı yetkilileri, volkan çevresindeki arazinin lav ve cüruf sahalarıyla kaplı olduğunu, bu nedenle yangın riski bulunmadığını ifade etmiştir. Alanda görev yapan personelin ve altyapının güvenli olduğu açıklanmıştır.
Bilimsel Değerlendirmeler
Krasheninnikov Volkan İzleme Merkezi (KVERT) Başkanı Olga Girina, patlamanın volkanın tarihi olarak kaydedilmiş ilk patlaması olduğunu belirtmiştir. Jeolojik değerlendirmelere göre, sarsıntının odak noktasının magma odasına yakınlığı ve magma rezervuarının doluluğu, patlamayı tetikleyen başlıca faktörler olarak açıklanmıştır.
Patlamanın ardından bölgede volkanik gaz ve kül salınımı devam etmiş, bu süreçte lav akıntısı veya piroklastik akıntı gözlemlenmemiştir. Bilimsel ekipler, volkan çevresindeki gözlem çalışmalarını sürdürmektedir. Volkanik aktiviteye bağlı olarak yeni patlamaların meydana gelme olasılığı üzerinde çalışmalarını yoğunlaştırmıştır.
