Kürtün, Gümüşhane’nin batısında yer alan ve Karadeniz ile İç Anadolu arasında doğal bir geçit oluşturan stratejik konuma sahip bir ilçedir. Doğu Karadeniz Bölgesi’nin dağlık kuşağında yer alan Kürtün, doğal zenginlikleri, kültürel mirası ve geleneksel yaşam biçimiyle bölgenin karakteristik yerleşimlerinden biridir. Trabzon-Gümüşhane karayolu üzerinde bulunan ilçenin çevresi sık ormanlarla kaplıdır ve yüksek rakımıyla dikkat çeker. Kürtün, sahip olduğu yaylaları, doğal güzellikleri ve geleneksel yapısıyla hem doğayla iç içe yaşamanın hem de bölgesel kültürün sürdürüldüğü bir merkez konumundadır.
Kürtün (Anadolu Ajansı)
Tarih
Kürtün’ün tarihi, Karadeniz’in iç kesimlerindeki diğer yerleşimler gibi antik çağlara dayanmaktadır. Bölge, tarih boyunca Roma ve Bizans İmparatorlukları’nın etkisi altında kalmış, daha sonra 11. yüzyıldan itibaren Türk boylarının yerleşimine sahne olmuştur. Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinde, Kürtün vadisi askeri ve ticari geçiş yolları üzerinde yer alması nedeniyle stratejik konumunu korumuştur. Cumhuriyetin ilanından sonra nahiye statüsünde olan Kürtün, 1990 yılında ilçe olmuştur. Günümüzde hem tarihi yerleşim izleri hem de geleneksel yaşam tarzı bu tarihsel birikimin bir yansıması olarak sürmektedir.
Coğrafya ve İklim
Kürtün, Gümüşhane il merkezine yaklaşık 60 kilometre uzaklıktadır. İlçenin yüzölçümü 917 km² olup, büyük bir bölümü orman ve dağlık arazilerle kaplıdır. İlçenin kuzey sınırı Trabzon iliyle, batısı Giresun iliyle çevrilidir. Dağlık yapı ve orman varlığı, ilçenin doğal zenginlikleri arasında yer alır. Kürtün’de Karadeniz iklimi ile karasal iklim arasında geçiş özellikleri görülür. Kışlar soğuk ve kar yağışlı, yazlar serin ve yağışlı geçer. İlçede yıllık yağış miktarı Türkiye ortalamasının üzerindedir. Bu durum, bitki örtüsünü zenginleştirerek özellikle yayla tarımı ve ormancılığı desteklemektedir.
Nüfus ve Demografi
Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre 2023 yılı itibariyle Kürtün ilçesinin toplam nüfusu yaklaşık 7.500’dür. İlçe nüfusu, yıllar içinde göç ve ekonomik olanakların kısıtlılığı nedeniyle azalma eğilimi göstermektedir. Nüfusun önemli bir kısmı kırsal yerleşim birimlerinde yaşamaktadır. Kürtün’de genç nüfus oranı düşmekte, yaşlı nüfus oranı artmaktadır. Bu durum, sosyal hizmet ve sağlık altyapısına yönelik planlamalarda belirleyici olmaktadır.
Ekonomi
Kürtün’ün ekonomik yapısı tarım, hayvancılık ve özellikle ormancılığa dayanmaktadır. İlçede fındık, mısır, patates gibi ürünler yetiştirilmekte; küçük ve büyükbaş hayvan yetiştiriciliği yapılmaktadır. Bunun yanı sıra, ilçenin geniş ormanlık alanlarında kerestecilik ve orman ürünleri işçiliği önemli geçim kaynaklarındandır. Yerel pazarlarda satışa sunulan doğal ürünler ve el yapımı gıda maddeleri, hem gelir kaynağı hem de kültürel mirasın bir parçası olarak önemlidir.
Kürtün Araköy Ekmeği (Anadolu Ajansı)
Turizm, Kültür ve Mutfak
Kürtün; yaylaları, doğal gölleri ve yürüyüş parkurlarıyla eko-turizme elverişli bir yapıya sahiptir. Özellikle Örümcek Ormanları, Türkiye’nin en yaşlı ve geniş gövdeli ladin ve köknar ağaçlarının bulunduğu tabiat alanıdır. Ayrıca Kazıkbeli, Güvende, Çıkrıkdüzü gibi yaylalar hem geleneksel yaylacılık kültürünü yaşatmakta hem de yaz aylarında turistik faaliyetlere ev sahipliği yapmaktadır. İlçede kültürel yapı geleneksel halk müziği, yayla şenlikleri ve el sanatlarıyla şekillenmektedir. Kürtün mutfağında mısır unu bazlı yemekler, turşu kavurmaları, etli karalahana ve pestil gibi yerel tatlar öne çıkar.
