Lazkiye saldırıları, Mart 2025’te Suriye’nin Lazkiye ve Tartus illerinde, devrik Beşşar Esed rejimine bağlı silahlı grupların ülkenin meşru hükümetine karşı başlattığı saldırılar sonucu yaşanan şiddet olaylarıdır. 

_{(Devrik rejim unsurlarının saldırısını protesto için İdlib'de meydanlarda toplanan yüzlerce kişi, 6 Mart 2025 - Anadolu Ajansı)}

Aralık 2024’te Esed’in devrilmesiyle Suriye’de kurulan yeni yönetim, ülkenin kontrolünü sağlamlaştırmaya çalışırken, Esed rejimi destekçileri özellikle sahil bölgesinde direnişe geçmiştir. Olaylar, Esed yanlısı grupların hükümet güçlerine pusu kurarak saldırmasıyla başlamış ve bu saldırılar, rejim yanlılarının yeni hükümete karşı düzenlediği en büyük şiddet eylemlerinden biri olarak kayıtlara geçmiştir.

Arka Plan ve Nedenler

Beşşar Esed, Suriye’de 14 yıl süren iç savaşın ardından Aralık 2024’te devrilmiştir. Ülkenin büyük bölümünü kontrol eden silahlı muhalif gruplar, Esed’i iktidardan uzaklaştırarak geçici bir hükümet kurmuştur. Öte yandan Esed rejimi döneminde önemli bir güç merkezi olarak kabul edilen Lazkiye ve Tartus gibi sahil bölgelerinde, yeni yönetimin otoritesine karşı bir direniş oluşmuştur.

Lazkiye ve Tartus, Esed’in mensubu olduğu Alevi toplumunun yoğunlukla yaşadığı bölgelerdir. Rejimin düşüşüyle birlikte, bu bölgelerdeki eski güvenlik ve istihbarat mensupları, rejime bağlı milisler ve bazı silahlı gruplar, yeni yönetimin kontrolünü tanımayarak silahlı direnişe geçmiştir.

Özellikle Beşşar Esed’in kardeşi Mahir Esed’e bağlı 4. Tümen’in eski komutanlarından Giyas Delle, Lazkiye’de devrik rejim yanlılarını organize ederek silahlı bir direniş ağı kurmuştur. Delle, geçmişte Şam, Madaya, Zebadani ve Doğu Guta kuşatmalarında sivillere karşı ağır insan hakları ihlallerine karışmış bir isim olarak bilinmektedir. ABD tarafından yaptırım listesine alınan Delle, Esed rejiminin çöküşünden sonra Lazkiye’ye çekilmiş ve burada eski askerler ve milislerden oluşan bir “askeri meclis” kurarak yeni yönetime karşı silahlı mücadele başlatmıştır.

Çatışmaların Başlangıcı ve Seyri

Ceble Pususu ve İlk Çatışmalar (6 Mart 2025)

Lazkiye Saldırıları, 6 Mart 2025’te Ceble ilçesinde devrik Esed rejimi unsurlarının Suriye güvenlik güçlerine pusu kurmasıyla başlamıştır. Saldırıda en az 11 güvenlik görevlisi öldürülmüş, çok sayıda kişi yaralanmıştır.

Saldırının ardından hükümet, Lazkiye ve Tartus’a ağır silahlarla donatılmış birlikler sevk ederek operasyon başlatmıştır. Çatışmaların şiddetlenmesiyle birlikte bölgeye tanklar, zırhlı araçlar ve çok namlulu roketatarlar konuşlandırılmıştır. Takviye kuvvetlerin bölgeye ulaşmasıyla birlikte geniş çaplı operasyonlar başlatılmıştır. Öte yandan devrik rejim yanlıları, hükümet güçlerine karşı koordineli saldırılar düzenlemeye devam etmiş, polis merkezleri, askeri kontrol noktaları ve hükümet binalarına yönelik silahlı baskınlar gerçekleştirmiştir.

_{(Suriye'nin Lazkiye ilinde devrik rejim güçlerine karşı düzenlenen operasyonda Suriye Savunma Bakanlığı Sözcüsü Albay Abdullgani, 8 Mart 2025 - Anadolu Ajansı)}

Lazkiye ve Tartus’ta Sokak Çatışmaları (7-9 Mart 2025)

Lazkiye ve Tartus kent merkezlerinde saldırıların ardından sokak çatışmaları yaşanmıştır. Esed yanlıları, şehir içinde bazı mahallelerde kontrol noktaları kurmuş, hükümet güçlerine saldırılar düzenlemiştir.

Hükümet birlikleri, Esed yanlılarının saklandığı noktaları hedef almış, özellikle Lazkiye kırsalında yoğun askeri operasyonlar yürütmüştür. Şehir içinde bazı bölgelerde şiddetli sokak çatışmaları yaşanmış, çok sayıda sivil bu çatışmalar nedeniyle zarar görmüştür.

Uluslararası Tepkiler ve Diplomatik Girişimler

İspanya ve Almanya’nın Açıklamaları

İspanya ve Almanya, Lazkiye ve çevresindeki şiddet olaylarından endişe duyduklarını belirterek Suriye hükümetine olayların soruşturulması ve sorumluların yargılanması çağrısında bulunmuştur. Almanya, toplumsal barışın sağlanması gerektiğini vurgulamış, Esed sonrası Suriye’nin istikrarlı bir sürece girmesi için tüm tarafların sorumluluk alması gerektiğini belirtmiştir.

Fransa ve Avrupa Birliği’nin Tutumu

Fransa, özellikle dini ve etnik gruplara yönelik şiddeti kınayarak Suriye’de kapsayıcı bir siyasi geçiş sürecine destek verdiğini açıklamıştır. Avrupa Birliği de Esed yanlısı unsurların hükümet güçlerine yönelik saldırılarını kınamış ve sivillerin korunmasına yönelik çağrıda bulunmuştur.

Rusya ve Türkiye’nin Tavrı

Rusya, Lazkiye’deki olayları yakından takip ettiğini ve bölgedeki gelişmeleri diplomatik kanallar üzerinden yönetmeye çalıştığını duyurmuştur. Suriye’de hala etkili olduğu kabul edilen Rusya, Suriye’nin toprak bütünlüğüne vurgu yaparak tüm taraflara itidal çağrısında bulunmuştur. Türkiye ise mevcut geçiş hükümetine destek verdiğini belirterek güvenlik güçlerine yönelik saldırıların ülkenin geleceği için tehdit oluşturduğunu açıklamıştır.

Bölgedeki Güvenlik Durumu

Lazkiye ve Tartus’ta çatışmaların ardından sokağa çıkma yasakları ilan edilmiştir. Hükümet güçleri, Esed yanlılarının teslim olması için çağrıda bulunmuş, binlerce kişinin silahlarını bıraktığı ancak bazı milislerin çatışmalara devam ettiği bildirilmiştir. Hükümet, olaylara karışan terör unsurlarının yargılanacağını ve adaletin sağlanacağını duyurmuştur.