Köken

Arapça mā bayn (ما بين) “iki şeyin arası, orta, ara oda” anlamına gelir. Bu ifade, bayn (بين) “ara” sözcüğünden türetilmiş olup Osmanlı saray yapısında “mabeyn” olarak, padişahın yaşadığı özel bölümle devlet işleri arasındaki geçiş alanını tanımlamakta kullanılmıştır. “Mabeyinci” ise bu ara mekânda görevli saray memurunu ifade eder.

Kullanım alanları

• Osmanlı tarihi ve bürokrasisi: Saray teşkilatında, padişahın buyruklarını ileten, dilekçeleri kabul eden saray memurunu tanımlamak için kullanılır.
• Diplomatik belgeler ve arşiv yazışmalarında: Osmanlı dönemine ait resmi belgelerde terim olarak geçer.
• Anlatı sanatlarında sembolik anlamla: Padişah ile toplum/idarî yapı arasındaki “aracılık” rolü üzerinden mecazî ve temsili anlamlar taşıyabilir.