Maraş çöreği, Kahramanmaraş yöresine özgü içeriği ve hazırlama tekniği ile bilinen, un, su, margarin, yaş maya, tuz ve çörek otu kullanılarak üretilen geleneksel bir fırıncılık ürünüdür.

Ürün Profili ve Coğrafi İşaret Türü

Maraş Çöreği, çörek ürün grubunda yer almaktadır. Bu coğrafi işaret, 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu kapsamında 19 Eylül 2016 tarihinden itibaren korunmak üzere 13 Haziran 2018 tarihinde tescil edilmiştir.

^{Maraş Çöreği (AA)}

Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri

Maraş çöreğinin en belirgin özelliği, hamur bezelerinin yivli (dişli) gürgen oklava ile açılması ve açılan hamurların en fazla 15 cm çapa sahip olmasıdır. Kullanılan yivli gürgen oklava, Maraşlı marangoz ustaları tarafından gürgen ağacından yapılan, 8 cm eninde, 33 cm boyunda, yiv derinliği ve yiv aralığı 0,5 cm olan özel bir oklava türüdür. Pişmiş çöreklerin kalınlığı yaklaşık 8 mm'dir.

Bileşenler: Maraş çöreğinin üretiminde kullanılan temel malzemeler ve oranları şöyledir (10 kg un baz alınarak):

• Un: 10 kg (Normal ekmeklik buğday unu)
• Margarin: En fazla 4 kg (Baklavalık bitkisel margarin)
• Tuz: 120 - 130 gr (Tüketime uygun saflık ve temizlikte)
• Çörek Otu: 20 - 30 gr (Tüketime uygun saflık ve tazelikte)
• Yaş Maya: 250 gr
• Su: 4 lt (İçilebilir nitelikte)

^{Ustaların Elinde Maraş Çöreği (AA)}

Üretim Metodu

Maraş çöreğinin üretim süreci aşağıdaki adımları içerir:

1. Ön Karışım Hazırlığı: Yoğurma teknesinde su, tuz, yaş maya ve çörek otu birkaç dakika karıştırılarak tam bir karışım elde edilir.
2. Yağ İlavesi ve Yoğurma: Bu karışıma margarin eklenerek karıştırmaya devam edilir. Son olarak unun tamamı karışıma ilave edilerek hamurda pürüzsüz bir yüzey oluşana kadar (10-15 dakika) yoğurma işlemi gerçekleştirilir.
3. Dinlendirme ve Pazılama: Hazırlanan hamur, 5-10 dakikalık bir bekleme süresinin ardından ustalar tarafından elle ortalama 110 gramlık bezelere (pazı) ayrılır. Bu haldeyken bezeler, açılmadan ve pişirilmeden önce yaklaşık 10 dakika dinlendirilir.
4. Açma İşlemi: Dinlenmiş bezeler, yiv aralığı 0,5 cm ve yiv derinliği 0,5 cm olan yivli gürgen oklava ile en fazla 15 cm çapında olacak şekilde, hamur yüzeyinde küçük dikdörtgen şekiller oluşturacak biçimde açılır.
5. Kabarmayı Önleme: Açma işleminden sonra pişirme esnasında kabarcıklanma veya bombeleşmeyi önlemek amacıyla hamurun yüzeyine oklavanın ucu ile birkaç yerden vurulur.
6. Pişirme: Meşe odunu yakılarak önceden ısıtılmış taş fırınlarda, yaklaşık 250 °C'de, odun alevinde 3-5 dakika içerisinde kendine has altın sarısı krem rengi alana kadar pişirilir.
7. Soğutma: Pişirme sonunda fırından alınan Maraş çörekleri, ahşap ızgaralar üzerinde soğumaya bırakılır. Tercihe göre sıcak veya soğuk tüketilir.

Coğrafi Köken ve Sınırlar

Tescil belgesinde coğrafi sınır belirtilmemiş olsa da ürünün "Maraş Çöreği" olarak adlandırılması ve üretiminde kullanılan yivli gürgen oklavanın Maraşlı ustalar tarafından yapılması, ürünün Kahramanmaraş yöresi ile güçlü bir bağa sahip olduğunu göstermektedir.

Tescil Süreci ve Detayları

Maraş çöreği, C2016/089 başvuru numarası ile 19 Eylül 2016 tarihinde yapılan başvuru sonucunda, 361 tescil numarası ile 13 Haziran 2018 tarihinde coğrafi işaret olarak tescil edilmiştir. Bu tescil, 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu kapsamında başvuru tarihinden itibaren koruma sağlamaktadır.