Melih Kibar, 20. yüzyılın ikinci yarısında Türkiye’de müzik alanında faaliyet göstermiş bir bestecidir. Üretim süreci, ağırlıklı olarak popüler müzik, sinema, televizyon, tiyatro ve yarışma temelli müziklerle ilişkilidir. Farklı mecralara yönelik besteler yapmış; sözlü hafif müzik örneklerinin yanı sıra Yeşilçam dönemi filmleri için hazırladığı müziklerle de çeşitli arşiv ve repertuvarlarda yer almıştır.
Çocukluk ve Eğitim Yılları
Melih Kibar, 6 Eylül 1951 tarihinde İstanbul’da doğmuştur. Sekiz yaşında İstanbul Belediye Konservatuvarı’nda piyano eğitimi almaya başlamış, ilk ve ortaöğrenimini İstanbul Alman Lisesi’nde tamamlamıştır. Bu süreçte klasik Batı müziği temelli çok sesli müzik eğitimi ile tanışmıştır.
1970 yılında Milliyet gazetesi tarafından düzenlenen Liselerarası Müzik Yarışması’na katılmış ve bu yarışmada bestelediği eser ile “En İyi Beste” ödülünü almıştır. Lise öğreniminin ardından Robert Koleji’nde kimya mühendisliği lisans programına kaydolmuş, yükseköğrenimini ise Boğaziçi Üniversitesi bünyesinde tamamlamıştır.
Müziğe Başlangıç ve İlk Çalışmalar
1974 yılında Timur Selçuk Orkestrası ile çalışmaya başlayan Melih Kibar, bu orkestranın yayımlanan albümünde org çalmış ve böylece ilk profesyonel müzik kayıtlarında yer almıştır. Aynı yıl bestelediği “Panayır Günü” adlı eser, Timur Selçuk’un albümünde yayımlanmış ve daha sonraki yıllarda bazı sinema yapımlarında fon müziği olarak kullanılmıştır.
1970’li yılların ortalarında popüler müzik alanında düzenli üretim sürecine girmiştir. 1975 yılında Türkiye Radyo Televizyon Kurumu (TRT) tarafından düzenlenen Eurovision Şarkı Yarışması Türkiye Elemeleri’ne “Çoban Yıldızı” adlı enstrümantal eserle katılmıştır. Söz konusu eser finale kalmamış; ancak ilerleyen yıllarda çeşitli müzik etkinliklerinde repertuvara alınmıştır.
Çiğdem Talu ile İş Birliği ve Popüler Müzik Repertuvarı
11975 yılında söz yazarı Çiğdem Talu ile iş birliği süreci başlamış ve bu iş birliği kapsamında çeşitli şarkı sözleri Melih Kibar tarafından bestelenmiştir. Ortaya çıkan eserler, başta Erol Evgin olmak üzere dönemin çeşitli yorumcuları tarafından seslendirilmiştir. Bu repertuvarda yer alan bazı şarkılar şunlardır:
- “İşte Öyle Bir Şey”
- “Sevdan Olmasa”
- “Söyle Canım”
- “Bir de Bana Sor”
- “Hep Böyle Kal”
- “İçimdeki Fırtına”
Bu eserler, 1970’li ve 1980’li yıllarda Türkiye Radyo Televizyon Kurumu (TRT) tarafından yayımlanan müzik programlarında sıkça kullanılmıştır. Kibar tarafından bestelenen bu şarkıların çoğu, Türkçe sözlü hafif müzik repertuvarı içinde yer almıştır. Bestelerin melodik yapıları, çok sesli düzenlemelere ve sahne uygulamalarına uyum sağlayabilecek yapısal özellikler taşımaktadır.
Sinema ve Televizyon Müzikleri
Melih Kibar, 1970’li yılların ortalarından itibaren sinema filmleri için müzik bestelemiştir. Bu alandaki üretimleri, özellikle Arzu Film yapımı Ertem Eğilmez filmleriyle ilişkilidir. Aşağıdaki yapımlar için film müziği hazırlamıştır:
- Hababam Sınıfı
- Aile Şerefi
- Neşeli Günler
- Tosun Paşa
- Gülen Gözler
- Çiçek Abbas
- Renkli Dünya
Bu filmler için bestelenen müziklerde aşağıdaki teknik ve yapısal özellikler tespit edilmektedir:
- Tematik olarak tekrar eden melodik yapılar kullanılmıştır.
- Leitmotif (karakter veya durumlara özgü müzikal motif) tekniğinden yararlanılmıştır.
- Müzikler, film anlatısının akışı içinde sahne geçişlerine eşlik edecek şekilde yapılandırılmıştır.
Hababam Sınıfı serisi için hazırlanan tema müziği, Antalya Altın Portakal Film Festivali kapsamında “En İyi Film Müziği” ödülüne değer bulunmuştur.
Eurovision Şarkı Yarışması ve Uluslararası Faaliyetler
1986 yılında, sözleri İlhan İrem tarafından yazılan ve bestesi Melih Kibar’a ait olan “Halley” adlı şarkı, Klips ve Onlar müzik grubu tarafından seslendirilmiş ve Türkiye’yi Eurovision Şarkı Yarışması’nda temsil etmiştir. Bu eser, yarışmada Türkiye’ye o tarihe kadar elde edilmiş en yüksek derece olan 9. sırayı kazandırmıştır.
“Halley”, 1980’li yılların elektronik altyapılı pop müzik eğilimleriyle uyumlu teknik özellikler taşımaktadır. Melih Kibar’ın bu yarışma kapsamında gerçekleştirdiği müzik üretimi, dönemin Türkiye’sinde uluslararası temsil süreçlerine yönelik müzik politikaları çerçevesinde değerlendirilmektedir.
Albümler, Tiyatro Müzikleri ve Diğer Çalışmalar
2000 yılında Devlet Tiyatroları tarafından sahnelenen Turgut Özakman’ın Sersem Kocanın Kurnaz Karısı adlı oyunu için hazırladığı müzikler, Melih Kibar’a Afife Tiyatro Ödülleri kapsamında “En İyi Besteci” ödülünü kazandırmıştır.
2001 yılında yayımlanan Yadigâr adlı albümde, önceki yıllarda bestelenmiş bazı eserler farklı sanatçılar tarafından yeniden yorumlanmıştır. Albümde yer alan yorumcular arasında Candan Erçetin, Yaşar, Emre Altuğ, Demet ve Yeşim Salkım bulunmaktadır. Albüm, Kibar’ın önceki üretimlerinin yeni kayıtlarla yeniden dolaşıma girmesine olanak sağlamıştır.
Türk Müziğindeki Yeri
Melih Kibar’ın müzik üretimi, 1970’li yıllardan 2000’li yıllara kadar uzanan dönemde çeşitli medya mecralarında yer almıştır. Eserleri; televizyon yayıncılığı, sinema, sahne sanatları ve müzik yarışmaları gibi alanlarda kullanılmıştır. Bu bağlamda, hem Türkçe sözlü hafif müzik repertuvarı hem de görsel-işitsel medya kapsamında değerlendirilen çalışmaları bulunmaktadır.
Kibar’a ait bazı eserler, günümüzde konser programlarında icra edilmeye devam etmekte; bu eserler aynı zamanda müzikoloji ve kültürel incelemelere konu olan arşiv materyalleri arasında yer almaktadır.
Vefatı ve Ardıl Süreç
Melih Kibar, kanser hastalığı nedeniyle 7 Nisan 2005 tarihinde İstanbul’da hayatını kaybetmiştir. Cenazesi Nakkaştepe Mezarlığı’na defnedilmiştir. Ölümünün ardından çeşitli medya organları ve müzikle ilgili kurumlar tarafından anma etkinlikleri düzenlenmiş; yaşam öyküsü ve müzik üretimleri farklı platformlarda konu edilmiştir.
