Mersin Atatürk Evi Müzesi, Türkiye'nin Mersin ilinde, şehrin en önemli ve işlek caddelerinden biri olan Atatürk Caddesi üzerinde yer almaktadır. 1897 yılında dönemin Almanya Konsolosu Bay Christman’ın, Mersinli Mavromati ailesinden bir hanımla evlenmesi nedeniyle konut olarak yaptırılmıştır. Halk arasında Krisman (Krizman) Konağı veya Palais de Christmann olarak anılan yapının mimarı bilinmemektedir. 1270 m²’lik bir arsanın güneybatı köşesinde konumlanan bina, uzun yıllar Mavromati ailesinin mülkiyetinde kalmış, daha sonra Fedon Tahinci’ye miras kalmıştır.

^{Mersin Atatürk Evi Müzesi (Türkiye Kültür Portalı)}

Mimari Özellikler

Düzgün kesme taştan inşa edilen yapı, bodrum kat üzerine iki katlıdır. Zemin kata dört yönden giriş sağlanmakta olup, cadde cephesindeki zemin kat mağaza olarak kullanılmıştır. Doğu ve batı yönlerinde iki giriş kapısı bulunmaktadır. Ana giriş, doğu tarafındaki merdivenle ulaşılan ve balkonla simetrik düzenlenmiş kapıdır. Yapının balkon sütunları ve pencere frizleri neo klasik mimari özellikler taşır. Üst katta, kalem işi süslemelerle bezeli tavanlı salon ve yedi oda bulunur; bunların ikisi yatak odası, biri çalışma odası, dördü oturma odası olarak düzenlenmiştir. Dökme demir kapısı özgün motiflerle süslenmiştir. Bahçede eskiden bir hamam kalıntısı bulunmaktaydı ancak günümüze ulaşmamıştır.

Atatürk’ün Ziyareti ve Konaklama

Mustafa Kemal Atatürk ve eşi Latife Hanım, 20 Ocak - 2 Şubat 1925 tarihleri arasında gerçekleştirdikleri Mersin ziyaretinde, 11 gün boyunca bu evde konaklamışlardır. Ziyaret öncesinde Mavromati ailesine ait ev, Atatürk’ün konaklaması için uygun görülmüş ve üst katı düzenlenmiştir.

Kullanımı ve Kamulaştırma Süreci

1972 yılında Nebil Hayfavi tarafından satın alınan yapı, Toros Koleji olarak kullanılmıştır. Kolejin 1976’da faaliyetlerini durdurmasıyla, belediye encümeni 1978 yılında yapıyı “Atatürk Evi” olarak düzenlemeye karar vermiştir. 1980 yılında Kültür Bakanlığı tarafından kamulaştırılan bina, 1985 yılında başlayan restorasyon çalışmaları sonucunda 12 Ekim 1992’de “Atatürk Evi ve Müzesi” olarak ziyarete açılmıştır. Restorasyon için yaklaşık bir milyar lira harcanmıştır.

Müze Düzeni ve Sergiler

Müzenin giriş katında, bölgenin Kurtuluş Savaşı sırasındaki kahramanlıklarını belgeleyen Kuva-yi Milliye köşesi yer almaktadır. Birinci kat, Atatürk’ün Mersin ziyaretine ait fotoğraf ve belgelerle donatılmıştır. Ankara’daki Anıtkabir Müzesi’nden getirilen 22 adet kişisel eşyası (bornoz, gömlek, çatal, bıçak, kaşık vb.) burada sergilenmektedir. Bazı eşyalar Tarsuslu Mehmet ve Belkız Akçora ailesi ile Taki Aleksioğlu tarafından bağışlanmış, kahve içtiği fincan ise Erdal Akalın tarafından armağan edilmiştir. Üst katta ise Mersin ve bölgeye ait etnografik eserler ziyaretçilerin beğenisine sunulmaktadır.

Kültürel ve Tarihî Önemi

Mersin Atatürk Evi ve Müzesi, hem mimari hem de tarihî açıdan kentin en değerli kültürel miraslarından biridir. Atatürk’ün yaşamına ve Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş dönemine ışık tutan bu yapı, ziyaretçilerine tarihî deneyim sunmakta ve Mersin’in Kurtuluş Savaşı’ndaki rolünü gözler önüne sermektedir