Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) çatısı altında, "Terörsüz Türkiye" hedefi doğrultusunda kurulan ve toplumsal bütünleşmeyi, milli dayanışmayı ve kardeşliği güçlendirmeyi amaçlayan 51 üyelik meclis komisyonudur. Komisyon, 5 Ağustos 2025 tarihinde TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş’un başkanlığında ilk toplantısını gerçekleştirmiştir.

_{Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu'nun ilk toplantısı, 5 Ağustos 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Kuruluş Süreci ve Amacı

Komisyon, Türkiye’nin terörle mücadelede tarihi bir dönüm noktasına ulaşıldığı “Terörsüz Türkiye” süreci kapsamında kurulmuştur. TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş tarafından yapılan açıklamalarda, komisyonun amacı terörü Türkiye’nin gündeminden tamamen çıkarmak, toplumsal bütünleşmeyi güçlendirmek, milli birlik ve kardeşliği pekiştirmek olarak tanımlanmıştır. Bu hedef doğrultusunda komisyon, silahların susturulması sürecini toplumsal barışla kalıcılaştırmayı, özgürlük, demokrasi ve hukuk devleti ilkeleri çerçevesinde gerekli kanuni düzenlemeleri hazırlamayı ve toplumsal farklılıkları kapsayan bir barış dili inşa etmeyi görev edinmiştir. Ayrıca ihtiyaç duyulan kanuni düzenlemelerin tespit edilmesi ve kamuoyunun süreç hakkında bilgilendirilmesi de komisyonun görev alanında yer almaktadır.

Komisyonun Adının Belirlenmesi

Komisyonun adı, 5 Ağustos'taki ilk toplantıda oy birliğiyle “Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu” olarak belirlenmiştir. Bu isim önerisi, siyasi partilerin görüşleri doğrultusunda kabul edilmiştir. TBMM Başkanı Kurtulmuş, komisyonun sıradan bir heyet değil, toplumsal barışı onarma ve kardeşliği tahkim etme iradesi taşıyan tarihi bir yapı olduğunu ifade etmiştir.

Komisyonun Yapısı ve Üye Dağılımı

Komisyon, toplam 51 üyeden oluşmaktadır. Üye dağılımı siyasi partilerin TBMM’deki temsil oranları dikkate alınarak yapılmıştır:

• AK Parti: 21 üye
• Cumhuriyet Halk Partisi (CHP): 10 üye
• Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti): 4 üye
• Milliyetçi Hareket Partisi (MHP): 4 üye
• Yeni Yol Partisi: 3 üye
• Türkiye İşçi Partisi (TİP): 1 üye
• Emek Partisi (EMEP): 1 üye
• Yeniden Refah Partisi: 1 üye
• Demokratik Sol Parti (DSP): 1 üye
• Hür Dava Partisi (HÜDA PAR): 1 üye
• Demokrat Parti (DP): 1 üye

Komisyon üyeleri arasında partilerin genel başkanları ve grup başkanvekilleri de yer almıştır. Demokrat Parti ise belirlenen süre içerisinde üye bildiriminde bulunmamıştır.

Komisyon Üyeleri

AK Parti (21 Üye)

• Mustafa Şen (Trabzon)
• Kürşad Zorlu (Ankara)
• Hüseyin Yayman (Hatay)
• Abdulhamit Gül (Gaziantep)
• Cüneyt Yüksel (İstanbul)
• Sunay Karamık (Adana)
• Selami Altınok (Erzurum)
• Kemal Çelik (Antalya)
• Mehmet Sait Yaz (Diyarbakır)
• Mahmut Atilla Kaya (İzmir)
• Şengül Karslı (İstanbul)
• Mehmet Şahin (Kahramanmaraş)
• Ayşe Böhürler (Kayseri)
• Radiye Sezer Katırcıoğlu (Kocaeli)
• Tahir Akyürek (Konya)
• Ali Kıratlı (Mersin)
• Cevahir Asuman Yazmacı (Şanlıurfa)
• Gökhan Diktaş (Tekirdağ)
• Burhan Kayatürk (Van)
• Abdurrahman Babacan (Malatya)
• Ersan Aksu (Samsun)

CHP (10 Üye)

• Murat Emir (Ankara)
• Okan Konuralp (Ankara)
• Nurhayat Altaca Kayışoğlu (Bursa)
• Mustafa Sezgin Tanrıkulu (Diyarbakır)
• Türkan Elçi (İstanbul)
• Turan Taşkın Özer (İstanbul)
• Oğuz Kaan Salıcı (İstanbul)
• Murat Bakan (İzmir)
• Gökçe Gökçen (İzmir)
• Mehmet Salih Uzun (İzmir)

MHP (4 Üye)

• Feti Yıldız (İstanbul)
• Muhammed Levent Bülbül (Sakarya)
• Halil Öztürk (Kırıkkale)
• Yücel Bulut (Tokat)

DEM Parti (4 Üye)

• Gülüstan Kılıç Koçyiğit (Kars)
• Meral Danış Beştaş (Erzurum)
• Hakkı Saruhan Oluç (Antalya)
• Cengiz Çiçek (İstanbul)

Yeni Yol Partisi (3 Üye)

• Bülent Kaya (İstanbul)
• Mehmet Emin Ekmen (Mersin)
• Mustafa Bilici (İzmir)

Diğer Partiler (1'er Üye)

• Ahmet Şık (TİP, İstanbul)
• İskender Bayhan (EMEP, İstanbul)
• Doğan Bekin (Yeniden Refah Partisi, İstanbul)
• Önder Aksakal (DSP, Genel Başkan)
• Zekeriya Yapıcıoğlu (HÜDA PAR, Genel Başkan)
• Haydar Altıntaş (Demokrat Parti, İzmir; bildirimi sonradan yapılmıştır)

Çalışma Usul ve Esasları

Komisyonun çalışma usul ve esasları 12 maddeden oluşmaktadır. Bu esaslara göre:

• Komisyonun başkanlığını TBMM Başkanı yürütmektedir. Başkanın yokluğunda, görevlendirdiği komisyon üyeleri sırayla başkanlık yapmaktadır.
• Komisyon üyelerinin görev süresi, komisyonun çalışma süresi boyunca devam etmektedir. Siyasi partiler, kontenjanlarından seçilen üyeleri değiştirebilmekte ve boşalan üyelikleri TBMM Başkanlığına bildirmektedir.
• Toplantılar TBMM Başkanı tarafından çağrılmakta; gündem, siyasi partilerden gelen öneriler dikkate alınarak belirlenmektedir.
• Komisyonun toplantı yeter sayısı, üye tam sayısının salt çoğunluğu; kanun teklifi hazırlanmasına ilişkin kararlar ise beşte üç çoğunlukla alınmaktadır.
• Toplantılarda tam tutanak tutulmakta, bu tutanakların kamuoyuna açıklanıp açıklanmayacağına komisyon karar vermektedir.
• Yeterli sayıda yasama uzmanı komisyon çalışmalarında görevlendirilecek, gerekirse kamu kurumları, üniversiteler ve sivil toplum kuruluşlarından da uzman desteği alınacaktır.
• Komisyon toplantılarına, gündem doğrultusunda kamu kurumlarından, üniversitelerden ve sivil toplum kuruluşlarından temsilciler katılabilecektir.
• Komisyon 31 Aralık 2025 tarihine kadar görev yapacak; bu süre, beşte üç çoğunlukla alınacak kararla her defasında iki ay uzatılabilecektir.

İlk Toplantı ve TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş’un Açıklamaları

5 Ağustos 2025 tarihinde gerçekleştirilen ilk toplantıda, TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş, komisyonun Türkiye'nin geleceğini şekillendirecek bir sürecin başlangıcını temsil ettiğini belirtmiştir. Kurtulmuş, sürecin siyasi yapıların değil milletin meselesi olduğunu, silahların susturulmasıyla başlayan bu yeni dönemde Meclisin çözümün meşru adresi olduğunu vurgulamıştır.

Komisyonun ilk ilkesinin şeffaflık olduğunu belirten Kurtulmuş, ikinci ilkeyi açıklık, üçüncü temel ilkeyi ise çoğulculuk olarak açıklamıştır. Komisyon çalışmaları hakkında bilgilendirmelerin yalnızca TBMM Başkanlığı tarafından yapılacağı ifade edilmiştir.

Siyasi Parti Temsilcilerinin Görüşleri

Komisyonun ilk toplantısında siyasi parti temsilcileri de söz alarak sürece ilişkin görüşlerini paylaşmıştır. AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Kürşad Zorlu, komisyonun milletin yıllardır teröre karşı sergilediği ortak duruşun kurumsal bir temsili olduğunu ifade etmiştir. AK Parti Grup Başkanvekili Abdulhamit Gül ise "Terörsüz Türkiye" sürecini milletin ortak projesi olarak tanımlamış ve sürecin sadece bir güvenlik meselesi değil, aynı zamanda bir kardeşlik projesi olduğunu vurgulamıştır.

HÜDA PAR Genel Başkanı Zekeriya Yapıcıoğlu, silahların şartsız bırakılmasının önemli bir gelişme olduğunu ve bu adımın fiilen gerçekleşmesini dilediklerini belirtmiştir. Yeniden Refah Partisi, Türkiye İşçi Partisi, EMEP, DSP ve Demokrat Parti temsilcileri de süreçle ilgili çeşitli öneri ve değerlendirmelerde bulunmuşlardır.

İlerleyen Süreç ve Takvim

Komisyonun bir sonraki toplantısı 8 Ağustos 2025 tarihinde gerçekleştirilmek üzere planlanmıştır. Bu toplantıya İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler ve Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanı İbrahim Kalın, yürüttükleri çalışmalar ve güncel gelişmeler hakkında komisyonu bilgilendirmek üzere davet edilmiştir.

Komisyon, çalışmalarının her aşamasında kamuoyunu bilgilendirme yükümlülüğünü TBMM Başkanlığı üzerinden sürdürecektir. Sürecin kapsayıcı ve çoğulcu olması, tüm toplumsal kesimlerin katkısının sağlanması temel ilke olarak benimsenmiştir.