Moskova Merkez Camii, Rusya’nın başkenti Moskova’da yer alan ve ülkenin en önemli İslam ibadet mekânlarından biri olarak kabul edilen yapıdır. Rusya Müslümanları Dini İdaresi tarafından inşa ettirilen cami, mimari özellikleri, iç süslemeleri ve geniş kapasitesiyle dikkati çekmektedir.

^{Moskova Merkez Camii – Genel Dış Görünüm (Türkiye Diyanet Vakfı)}

İnşa Süreci ve Açılış

Moskova Merkez Camii’nin yapım süreci yedi yıl sürmüş ve cami 23 Eylül 2015 tarihinde ibadete açılmıştır. Açılış törenine Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas katılmıştır. Açılış, Rusya ile Türkiye arasındaki kültürel ve dini iş birliğinin önemli bir göstergesi olmuştur.

^{Moskova Merkez Camii Açılış Töreni (T.C. Cumhurbaşkanlığı)}

Mimari Özellikler

Moskova Merkez Camii’nin toplam kapalı alanı yaklaşık 19.000 metrekare olup, aynı anda 10.000 kişinin ibadet etmesine imkân tanımaktadır. Yapının toplam inşaat alanı 13.000 metrekare olarak belirtilmektedir.

• Kubbe: Cami kubbesi 46 metre yüksekliğinde ve 22 metre çapındadır. Kubbenin tamamı bakır levhalar üzerine altın varakla kaplanmıştır.

• Minareler: Caminin iki büyük minaresi bulunmaktadır; her biri 81 metre yüksekliğindedir.

• Katlar: Yapı, 2 bodrum kat, bir ana ibadet katı ve 2 mahfil katından oluşmaktadır. Bodrum katlarda erkekler ve kadınlar için fuaye alanları düzenlenmiştir. Zemin kat ve birinci mahfil katı erkekler, ikinci mahfil katı ise kadınlar için ibadet alanı olarak ayrılmıştır.

• Ek Tesisler: Cami bünyesinde 150 kişilik bir konferans salonu ve müftülük dairesi bulunmaktadır.

^{İç Mekân Namaz Alanı ve Avize (ARKİV)}

İç Dekorasyon ve Sanat

Caminin iç dekorasyonu, Türkiye Diyanet Vakfı ve Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından üstlenilmiştir. Proje ve uygulama süreci yaklaşık iki yıl sürmüş, bu süreçte Türkiye’den gelen 100’den fazla sanatkâr görev almıştır.

• Sanatsal Üslup: İç süslemeler 16. ve 17. yüzyıl Klasik Osmanlı sanatı üslubuna uygun olarak yapılmıştır.

• Hüsnühat ve Kalem İşleri: Hat ve nakışlar hattat Hüseyin Kutlu ve nakkaş Semih İrteş öncülüğünde uygulanmıştır.

• Mihrap: Marmara mermerinden özel olarak hazırlanmış, oymalı kabartma tekniğiyle kuşak yazılı nakışlarla süslenmiştir. Türkiye’de üretilip camiye monte edilmiştir.

• Diğer Unsurlar: Namaz katından kubbeye kadar tüm kalem işleri, mermer mihrap, minber ve kürsü, kündekârî ahşap ana giriş kapıları, mahfel korkulukları, büyük avizeler ve 6.000 metrekarelik halı Türk ustalarca yapılmıştır.

^{İç Mekân Kubbe ve Avize (Türkiye Diyanet Vakfı)}

Bu çalışmalardan dolayı Hüseyin Kutlu ve Semih İrteş, Rusya Avrupa Müslümanları Müftülüğü tarafından nişan ve sertifika ile ödüllendirilmiştir.

^{Namaz Alanı ve Hat Yazıları (ARKİV)}

Kullanım ve Toplumsal Önemi

Moskova Merkez Camii, yalnızca bir ibadet mekânı değil, aynı zamanda Moskova’daki Müslüman topluluğu için dini ve kültürel bir merkez niteliğindedir. Ramazan ve Kurban bayramlarında binlerce Müslüman camiyi doldurmakta, taşan kalabalıklar sokaklarda saf tutmaktadır. Bayram namazlarında cami çevresi ibadete tahsis edilmekte ve güvenlik önlemleri alınmaktadır. Ayrıca Rusya Devlet Başkanı ve Başbakanının bayram mesajları camide okunmakta, namazlar devlet televizyonundan canlı olarak yayınlanmaktadır.