Mucur Yeraltı Şehri, Türkiye'nin Kırşehir ili Mucur ilçesi sınırları içerisinde, ilçe merkezinin altında yer almaktadır. Şehir, volkanik tüf kayaların oyulmasıyla oluşturulmuştur ve yer yüzeyinden yaklaşık 7–8 metre derinliktedir. Bazı bölümlerinin altı kata kadar uzandığı tespit edilmiştir. Yeraltı yerleşimi, geniş bir alana yayılmıştır ve günümüzde sadece iki katı ziyarete açıktır. Mevcut yapılar arasında odalar, dehlizler, ahırlar, ibadet alanları, gizli geçitler ve havalandırma bacaları bulunmaktadır.

^{Mucur Yeraltı Şehri (Anadolu Ajansı)}

Tarihi

Mucur Yeraltı Şehri’nin yapımının Roma dönemine, özellikle MS 3. ve 4. yüzyıllara tarihlendiği kabul edilmektedir. Bu dönemde Hristiyanlığın yayılmasıyla birlikte, bölgede yaşayan Hristiyan toplulukların baskılardan korunmak, ibadetlerini sürdürmek ve sığınmak amacıyla yeraltı şehirlerini inşa ettikleri bilinmektedir. Ayrıca Orta Bizans Dönemi (MS 8.–9. yüzyıl) boyunca gerçekleşen Arap akınlarından korunmak amacıyla da kullanıldığı değerlendirilmektedir.

Keşif ve Arkeolojik Çalışmalar

Mucur Yeraltı Şehri, 1974 yılında yapılan bir inşaat sırasında tesadüfen keşfedilmiştir. 1988 yılında Kırşehir Belediyesi tarafından temizlik ve giriş düzenleme çalışmaları yapılmıştır. Yeraltı yerleşiminin üzerinde bulunduğu 4.795 metrekarelik alan, 1991 yılında Kültür Bakanlığı tarafından kamulaştırılmıştır. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğüne bağlı olan ören yeri, Kırşehir Müzesi denetimindedir. Kayseri Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu tarafından 22.07.1989 tarihli ve 457 sayılı karar ile birinci dereceden korunması gerekli arkeolojik sit alanı olarak tescillenmiştir. 2015 yılında çevre düzenlemesi yapılmış ve rölöve çalışmaları tamamlanmıştır.

^{Mucur Yeraltı Şehri (T.C. Kırşehir Valiliği)}

Mekânsal Yapı ve Mimari Özellikler

Yeraltı şehrinde bugüne kadar 42 oda tespit edilmiştir. Bu odaların içinde, yere gömülü büyük erzak ve su küpleri, su kuyuları ve nişler yer almaktadır. Dairesel planlı bazı odalardaki çok sayıda niş, bu bölümlerin ibadet yeri olarak kullanılmış olabileceğini göstermektedir.

Koridorlar genellikle 1–1,5 metre yüksekliğinde ve 0,5–1 metre genişliğindedir. Bu dar ve alçak koridorların, olası saldırılara karşı savunma amacıyla bu şekilde tasarlandığı düşünülmektedir. Ana geçitlerin ve özel bölmelerin girişlerini kapatmak amacıyla kullanılan dairesel şekilli büyük kilit taşları dikkat çekicidir.

Yeraltı şehrinde yer alan havalandırma bacaları yer üstüne açılmıştır ve günümüzde beş tanesi açık durumdadır. Bu bacalar, yapının iç mekânlarında hava akışını sağlamak için kullanılmıştır.

^{Mucur Yeraltı Şehri (T.C. Kırşehir Valiliği)}

Turizm ve Koruma Durumu

Yeraltı şehri, günümüzde turistik ziyarete açıktır. İlçe merkezinde yer alması ve Kapadokya bölgesindeki benzer yapılarla (Derinkuyu, Kaymaklı, Zelve) gösterdiği yapısal benzerlikler nedeniyle, Kapadokya turizmi kapsamında değerlendirilmek istenmektedir. Mucur yerleşiminin altına yayılan yapının, sadece küçük bir bölümü ziyaretçilere açılmıştır ve henüz tamamı ortaya çıkarılmamıştır.