Mudurnu, Karadeniz Bölgesi'nin Batı Karadeniz bölümünde yer alan Bolu iline bağlı bir ilçedir. İlçe merkezi, Bolu'nun 50 km güneybatısında, Hisar ve Kulaklı tepeleri arasındaki vadiye kurulmuştur. 40°19' - 40°39' kuzey paralelleri ile 30°50' - 31°30' doğu meridyenleri arasındaki coğrafi konumuyla kuzeyde Düzce, kuzeydoğuda Bolu merkez, güneyde Nallıhan, batıda ise Göynük ve Akyazı ilçeleriyle komşudur. Deniz seviyesinden 840 metre yükseklikte bulunan ilçe, 1.349 km²'lik yüzölçümüne sahiptir. TÜİK 2024 verilerine göre nüfusu 18.360dır.

^{Saat Kulesi (Mudurnu Belediyesi)}

Tarih

Mudurnu, tarihi Hitit ve Frig dönemlerine uzanan antik bir yerleşimdir. İlk kuruluş yeri, bugünkü yerleşimin doğusundaki Hisar Tepesi'dir. Bursa Rum Tekfuru'nun kızı Matarni tarafından yaptırılan kale, zamanla "Modrones", "Moderna" ve "Mudurlu" adlarını alarak günümüzdeki ismine dönüşmüştür. Osmanlı döneminde bölgeye 1292'de gelen ilk akıncı, Samsa Çavuş'tur; mezarının Samsaçavuş Köyü'nde olduğu tahmin edilir. İlçe, 1307'de Osmanlı topraklarına katılmıştır. İdari olarak 1307-1324'te Bursa'ya, 1324-1811'de Bolu Voyvodalığı'na, 1865'te Kastamonu Sancağı'na bağlanmış; 1923'te Cumhuriyet'le birlikte Bolu'nun ilçesi olmuştur.

Coğrafi Yapı

Bolu iline bağlı Mudurnu, Karadeniz Bölgesi'nin Batı Karadeniz bölümünde yer alır. 40°19' - 40°39' kuzey paralelleri ile 30°50' - 31°30' doğu meridyenleri arasında konumlanır. Kuzeyde Düzce, kuzeydoğuda Bolu merkez, güneyde Nallıhan, batıda Göynük ve Akyazı ile komşudur. Deniz seviyesinden 840 metre yükseklikteki ilçe, 1.349 km² yüzölçümüne sahiptir. Engebeli bir arazi yapısı; Abant Dağları (Erenler Tepesi: 1.794 m), Sülük Doruğu (1.767 m) ve Hisar Dağı (1.384 m) gibi sıralarla çevrilidir. Filiş formasyonundan oluşan jeolojik yapısı nedeniyle sık heyelan görülür ve 1. derece deprem kuşağındadır. Başlıca su kaynakları; Sakarya Nehri'ne bağlanan Mudurnu Çayı, Karamurat Gölü (20-25 km²) ve Sülük Gölü'dür (35-40 km²). Verimi düşük olan Mudurnu Ovası, iklim koşulları ve sulama yetersizliği nedeniyle tarımsal verimliliği sınırlıdır.

İklim ve Bitki Örtüsü

Mudurnu'da Karadeniz ile İç Anadolu iklimleri arasında geçiş özellikleri hâkimdir. Yıllık ortalama 550 mm yağış alır; en yoğun yağışlar kışın kar şeklinde düşer. Ortalama 88 yaz günü vardır. İlçe yüzölçümünün %65'ini (87.558 hektar) kaplayan ormanlar, zengin bir bitki çeşitliliği sunar: Sarıçam, karaçam, köknar, meşe, kayın, gürgen ve kestane başlıca ağaç türleridir. Orman altı bitki örtüsünde ise şimşir, funda ve orman gülleri yaygındır. Ekili alanlar arasında bile orman kümelerine rastlanır.

Sivil Mimari

Geleneksel dokusunu koruması nedeniyle kentsel SİT alanı ilan edilen Mudurnu'da, 231 tescilli yapı bulunur (207 konut, 20 dini yapı, 2 askeri yapı, 2 doğal anıt). 2-3 katlı ahşap evler; zemin katta kiler, mutfak ve fırın odaları, üst katlarda sedirli odalarla karakterizedir. Cumba, şahnişin ve ahşap oyma süslemeler (kapı, pencere, balkon) tipik özelliklerdir. Armutçular ve Haytalar Konakları dört katlı, cihannümalı yapıları, 15-17 odaları ve muhteşem tavan işçilikleriyle öne çıkar. Evlerin üzeri kırma çatılı ve alaturka kiremitle kaplıdır; bacalar estetik tasarımlıdır.

^{Mudurnu Evleri (Mudurnu Belediyesi)}

Kültür ve Turizm

Kaplıcalar

İlçede iki önemli termal kaynak bulunur:

• Babas Kaplıcası: İlçe merkezine 3 km uzaklıkta, 40°C sıcaklığındaki suyuyla romatizmal hastalıklara iyi gelir. Soğuk su katkısı gerektirmeyen tek bölge kaynağıdır. 8 odalı eski binada hizmet verilmektedir.
• Sarot Termal Vadi: Taşkesti Beldesi'nde konumlanır. 66°C sıcaklıktaki suyu; içme kürüyle böbrek ve idrar yolu rahatsızlıklarına, banyo ile romatizmal hastalıklara etkilidir. Günlük 4.500 kişi kapasitelidir.

Tarihi Eserler

Mudurnu, erken Osmanlı döneminden kalma mimari hazinelere ev sahipliği yapar:

• Saat Kulesi (1890-1905): Yangından sonra taşla yenilenmiş, mahkûmlarca inşa edilmiştir. 12 m yüksekliğinde ve 185 kg çana sahiptir.
• Camiler: Yıldırım Bayezid Camii (1374; 19.65 m kubbe açıklığı), Kanuni Sultan Süleyman Camii (1546; Selçuklu etkili ahşap tavan), Samsa Çavuş Camii (erken Osmanlı dönemi), Orhan Bey Camii (1920'ler).
• Yıldırım Bayezid Hamamı (1382): Geometrik süslemeleri ve "balıklı kurnası" ile dikkat çeker. Mimarı kitabesinde "İbrahim oğlu Ömer" olarak belirtilir.
• Mudurnu Kalesi: Bizans döneminden kalma, 8 köşeli yapı. Çevreli Köyü'ndeki Cinler Tepesi ve Taşkesti'deki Asartepe kalıntıları, Gedikler ve Pelitözü'ndeki tümülüsler diğer arkeolojik değerlerdir.

^{Kanuni Sultan Süleyman Camii (Mudurnu Belediyesi)}