2024 yılının sonlarına doğru Amazon Nehri'nin önemli kollarından biri olan Xingu Nehri’nde keşfedilen Myloplus sauron, Londra Doğa Tarihi Müzesi'nden balık bilimci Dr. Rupert Collins ve ekibi tarafından bilim dünyasına tanıtılmıştır. Bu keşif, piranaların evrimsel sürecini anlamaya önemli katkılar sunmuştur.
Morfolojik Özellikleri
Myloplus sauron, klasik piranalardan gerek fiziksel yapısı gerekse davranışları ile ayrılan dikkat çekici bir türdür. Adını J.R.R. Tolkien’in Yüzüklerin Efendisi eserindeki “Sauron” karakterinin gözüne benzeyen siyah şeritli yapısından almıştır. Bu siyah çizgi, balığın kanatları boyunca belirgin şekilde uzanmakta ve türü benzersiz kılmaktadır. Ayrıca, kuyruğa yakın sarı ve turuncu benekler de bu balığın karakteristik özellikleri arasındadır.
Myloplus sauron-SciSpace
Diş Yapısı ve Beslenme Davranışları
Myloplus sauron’un en dikkat çekici özelliklerinden biri, insan dişlerine benzeyen küt diş yapısıdır. Bu yapı, su bitkilerini öğütmeye ve parçalamaya uyum sağlamış durumdadır. Geleneksel piranalarda görülen küçük, jilet benzeri dişler et kesmeye uygunken, bu türün dişleri daha çok bitkisel besinleri öğütmeye yöneliktir.
Otçul piranaların dişleri-ResearchGate
Pirana ve Pacu Türleri Arasındaki Evrimsel Farklılıklar
Myloplus sauron, Serrasalmidae ailesi içinde yer almaktadır. Bu aile, hem ünlü piranaları hem de otçul pacu türlerini içerir. Piranaların evrimsel süreçte tamamen etçil olmalarının nadir görüldüğü; otçul, hepçil ve hatta asalak beslenen türlerin de bulunduğu bilinmektedir. Bilimsel çalışmalar, piranaların atalarının vejetaryen olduğunu göstermektedir.
Davranışsal Özellikler
Piranalar genellikle saldırgan balıklar olarak bilinse de bu algı büyük ölçüde Theodore Roosevelt'in seyahat notlarında yer alan abartılı gözlemler ile şekillenmiştir. Günümüzdeki araştırmalar ise piranaların yalnızca kurak dönemlerde veya besin yetersizliği durumlarında insanlara zarar verdiğini ortaya koymaktadır. Myloplus sauron ise bu algının tamamen dışındadır; sakin yapısı ve bitkisel beslenme alışkanlıkları ile dikkat çeker.
Bu yeni keşif, Güney Amerika tatlı su ekosistemlerinin biyolojik çeşitliliğine ışık tutarken, piranaların evrimsel geçmişine dair daha geniş bir perspektif sunmaktadır.
