Oğuzeli Nar Ekşisi, Gaziantep ili Oğuzeli ilçesinde yetiştirilen ve 448 sayılı tescille koruma altına alınan Antep Oğuzeli Narı kullanılarak üretilen nar ekşisi çeşididir. Ürün, katkı maddesi veya tatlandırıcı içermeden yalnızca nar suyunun yoğunlaştırılması yoluyla elde edilmektedir.

^{Oğuzeli Nar Ekşisi (Gaziantep Belediyesi)}

Coğrafi İşaret Bilgileri

3 Aralık 2020 tarihinde 615 tescil numarasıyla mahreç işareti olarak tescillenmiş olup, başvuru tarihi 14 Kasım 2017’dir. Coğrafi işaretin sahibi Oğuzeli Belediyesi’dir ve üretim, işleme işlemleri Gaziantep ili Oğuzeli ilçesi sınırları içinde gerçekleştirilir.

Ürün ambalajında Oğuzeli Nar Ekşisi ibaresi, tanımlı logo ve mahreç işareti amblemi bulunur. Ambalajda yer alması mümkün olmadığında, bu ibare, logo ve amblem işletmede görünür bir şekilde bulundurulur.

Kullanılan Nar Çeşidinin Özellikleri

Oğuzeli Nar Ekşisinin üretiminde yalnızca Antep Oğuzeli Narı veya Gaziantep Oğuzeli Narı kullanılır. Bu nar türü, sulu yapısı ve meyve sineklerine karşı hassasiyeti ile karakterizedir. Bozulmaya karşı oldukça yatkın olan nar, bu sebeple hasat edildikten sonra hızlıca işleme alınmalıdır. Narın bu özellikleri, nar ekşisi üretim sürecinin zamanında ve kontrollü yapılmasını zorunlu kılar.

Fiziksel ve Kimyasal Özellikler

Oğuzeli Nar Ekşisi, aşağıdaki standartlara uygun fiziksel ve kimyasal değerlere sahiptir:

• Suda Çözünür Kuru Madde Oranı: %69,8 (TS4590)
• Titrasyon Asitliği (Sitrik Asit Cinsinden): %7,17 (TS1125 ISO750)
• pH Değeri: 3,4 (TS1728 ISO1842)
• Hidroksimetil Furfural (HMF) Miktarı: 4522,57 mg/kg (TS13356)
• Sakkaroz: Bulunmaz (Lane Eynon Metodu)

Bu değerler, ürünün doğal ve katkısız yapısının göstergesi olup, ürün kalitesinin bilimsel yöntemlerle tespit edilmesini sağlar.

Üretim Süreci

Üretim, hem geleneksel hem de modern tekniklerle gerçekleştirilebilir ve toplamda altı aşamadan oluşur:

Nar Hasadı

Hasat, ekim ayında yağmur sonrası yapılır. Narlar bozulmaya müsait olduğundan, hasattan hemen sonra işleme alınmaları gerekmektedir. Hava geçirgen sandıklarda kısa sürede işleme alınmayan narlar, soğuk hava depolarında saklanır.

Temizleme

Narlar, iki aşamalı yıkama işlemine tabi tutulur. Kullanılan su klorsuz ve oda sıcaklığındadır. Yıkama, hareketli helezon içeren taneleme makinesiyle sağlanır.

Nar Tanelenmesi ve Ezilmesi

Geleneksel yöntemde nar, bıçakla ikiye bölünür ve tahta kaşıkla kabuğa vurularak taneler toplanır. Modern yöntemlerde ise narlar makine bıçaklarıyla parçalara ayrılır ve titreşimle taneler helezondan pres makinesine aktarılır. Modern teknik, tanelenme süresini kısaltır ve su verimini artırır.

Nar Suyunun Kaynatılması

Nar taneleri preslenip süzülür. Suyun bozulmaması için, basınçlı ve karıştırıcılı konsantre kazanında 3-3,5 saat kaynatılır.

Dinlendirme ve Süzme

Kaynatılan nar suyu, dinlenme tankında 6-8 saat soğutulur. Yoğunlaşma sırasında oluşan tortular çelik süzeklerden geçirilerek uzaklaştırılır ve ürün dolum tankına aktarılır.

Muhafaza

Nar ekşisi, ısı ve ışık geçirmeyen, boya maddesi ve oksidasyona neden olan metaller içermeyen tanklarda depolanır. Gıda ile temas için uygun şişelere doldurulur ve kuru, güneş görmeyen ortamlarda saklanır.

Coğrafi Sınır ve Üretim Koşulları

Oğuzeli Nar Ekşisi’nin üretimi ustalık gerektiren bir süreçtir ve bu sebeple tüm üretim aşamaları coğrafi sınır olarak belirlenen Oğuzeli ilçesi sınırları içinde yapılmalıdır. Bu zorunluluk, ürünün coğrafi işaretle korunan özgün kimliğinin ve bölgeye bağlılığının göstergesidir.

Denetim ve Kalite Kontrol

Ürün denetimleri, Oğuzeli Belediyesi koordinasyonunda, belediye, Tarım Kredi Kooperatifi ve İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü’nden uzmanların katıldığı denetim mercileri tarafından yılda en az bir kez yapılır. Denetimler; kullanılan nar çeşidi, kimyasal ve fiziksel değerlerin uygunluğu, üretimde katkı maddesi kullanımı, üretim ve ambalajlama süreçlerine uygunluk, ve coğrafi işaret logosu kullanımına göre yapılır. Denetim raporları Türk Patent ve Marka Kurumu’na sunulur ve gerektiğinde şikâyet veya başka durumlarda ek denetimler yapılabilir.

Ekonomik ve Sosyo-Kültürel Önemi

Oğuzeli Nar Ekşisi, yörede geleneksel yöntemlerle üretim yapılarak bölge ekonomisine katkı sağlar. Üretimin tesisleşmeyle desteklenmesi, ürünün katma değerini artırmakta ve bölge üreticilerine sürdürülebilir gelir imkânı sunmaktadır. Ayrıca nar ekşisi, Gaziantep mutfağında temel bir çeşni maddesi olarak bölgesel kültürün ve gastronominin parçası durumundadır.