Örneklerle Kolay Ekonomi, Türk ekonomist ve yazar Mahfi Eğilmez tarafından yazılmış ve Remzi Kitabevi tarafından ilk olarak 2014 yılında yayımlanmış bir ekonomi kitabıdır. Eser, ekonomi alanında temel bilgisi olmayan veya başlangıç seviyesindeki okuyuculara hitap ederek, karmaşık ekonomik kavramları sade, anlaşılır bir dille ve gerçek hayattan örneklerle açıklamayı amaçlar.
Kitabın temel amacı, okuyucuların ekonomiyle ilgili tartışmaları, yazıları ve söylenenleri rahatça takip edebilmesini sağlamaktır. Kitap, 192 sayfadan oluşan kompakt yapısıyla, ekonomi terimlerini kısa bölümler halinde ele almıştır. Her bölüme ise ünlü düşünürlerden alıntılar eklemiştir. 2024 itibarıyla 33. baskıya ulaşan eser, Türkiye’de ekonomi eğitimi ve popüler ekonomi literatüründe yer edinmiştir.
Kitabın İçeriği ve Yapısı
Örneklerle Kolay Ekonomi, ekonominin temel kavramlarını ve işleyişini sade bir şekilde açıklamak için tasarlanmıştır. Kitap, her biri bir ila iki sayfadan oluşan kısa bölümlerle yapılandırılmıştır. Eğilmez, ekonomik teorileri ve kavramları, günlük yaşamdan örneklerle ve tarihsel anekdotlarla destekleyerek, ekonomi öğrenimini kolaylaştırmayı hedefler.
Kitap, temel ekonomik sorulara yanıt aramaktadır. “Ekonomi nedir, ne işe yarar?”, “Tüketim, üretim, tasarruf, yatırım, gelir ve GSYH nedir?”, “Ekonomi nasıl büyür?” gibi soruların yanı sıra, işsizlik, enflasyon, faiz, döviz kuru, kamu maliyesi, dış denge ve küresel sistem gibi konuları ele alır. Ayrıca, “Ekonomiye Dair Şehir Efsaneleri” başlıklı bir bölümle, ekonomi hakkında yaygın doğru bilinen yanlışlara vurgu yapmaktadır.
Temalar ve Temel Tezler
Kitap, aşağıdaki ana temaları ve tezleri işler:
- Ekonominin Basitleştirilmesi: Eğilmez, ekonomiyi soyut matematiksel modellerden arındırarak, gerçek hayattan örneklerle anlaşılır kılmayı hedefler. Örneğin, kıtlık kavramını Thomas Sowell’in “Ekonomide ilk ders kıtlıktır” alıntısıyla açıklarken, ekonomik kaynakların sınırlı olduğunu vurgular.
- Temel Ekonomi Kavramları: Tüketim, üretim, tasarruf, yatırım, gelir, GSYH, işsizlik, enflasyon, faiz, döviz kuru ve kamu maliyesi gibi kavramlar, kısa ve öz bir şekilde tanımlanır. Her bölüm, bu kavramların günlük yaşamdaki yansımalarını örneklerle açıklar.
- Ekonomik Yanılgılar: Kitap, ekonomiyle ilgili yanlış anlamaları ve “şehir efsaneleri”ni ele alarak, okuyucuların eleştirel düşünme becerilerini geliştirmeyi amaçlar.
- Anekdotlarla Zenginleştirme: Her bölüm, H.G. Wells’in “Bugünün krizi yarının şakası olur” veya Robert W. Sarnoff’un “Finans, parayı elden ele geçirip sonunda kaybetme sanatıdır” gibi alıntılarla başlar.
Eleştiriler ve Tartışmalar
Örneklerle Kolay Ekonomi, genel olarak sade dili ve anlaşılır örnekleriyle övülmüştür, ancak bazı eleştirmenler, kitabın yüzeysel kaldığını ve daha ileri düzey ekonomik analizler bekleyen okuyucular için yetersiz olabileceğini belirtmiştir. Örneğin, Eğilmez’in diğer eserlerinden Küresel Finans Krizi’ni okuyan bir okuyucu, o kitabın daha derinlemesine bir analiz sunduğunu, Örneklerle Kolay Ekonomi’nin ise daha temel bir yaklaşımla sınırlı kaldığını ifade etmiştir. Yine de, kitabın hedef kitlesi olan ekonomiyle yeni tanışanlar için bu sadelik, eserin en güçlü yönü olarak kabul edilir. Bazı okuyucular, kitabın kısa bölümlerinin konuları yeterince derinleştirmeden geçtiğini düşünse de, genel kanı, eserin ekonomi öğrenimine giriş için uygunluğu yönündedir.