Refik Koraltan, Türk siyasetinin önemli figürlerinden biri olarak, Osmanlı İmparatorluğu'ndan Cumhuriyet dönemine geçiş sürecinde ve sonrasında aktif rol oynamıştır. 1898 yılında Konya'da doğmuş olan Koraltan, özellikle Millî Mücadele yıllarında ve Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk yıllarında gösterdiği aktif siyasî katılım ile tanınmıştır.
Refik Koraltan, Ortada - (Açık Erişim, TBMM)
Erken Yaşam ve Eğitim
Refik Koraltan, Konya'da dünyaya gelmiştir. Ailesinin eğitimli ve toplumsal olarak aktif yapısı, onun genç yaşlarda siyasete olan ilgisini şekillendiren faktörlerdendir. İlk eğitimini Konya'da tamamlayan Koraltan, yükseköğrenimini İstanbul'da sürdürmüş ve hukuk alanında eğitim almıştır. Hukuk eğitimi, onun kariyerinin ilerleyen yıllarında önemli bir temele dönüşmüş ve onu devletin çeşitli hukuki yapılarında görev alabilecek bir figür hâline getirmiştir.
Millî Mücadele Yıllarında Siyasi Faaliyetler
Koraltan’ın siyasi kariyerindeki dönüm noktalarından biri, I. Dünya Savaşı sonrasında ve Kurtuluş Savaşı sırasında ortaya çıkmıştır. 1919 yılında Konya'ya dönen Koraltan, burada avukatlık yapmaya başlamış ve hızlı bir şekilde millî hareketin öncülerinden biri olmuştur. Konya'da kurulan Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti'nin kuruluşuna katılmış ve şehirdeki millî direnişi desteklemiştir. Aynı zamanda, 12. Kolordu Komutanı Fahrettin Altay Paşa ile yakın bir işbirliği içinde, cemiyetin yeniden yapılandırılmasına öncülük etmiştir.
Birinci Meclis ve Türkiye Cumhuriyeti'nin Kuruluşu
Refik Koraltan, 1920 yılında Birinci Meclis’in açılmasında Konya milletvekili olarak yer almış ve Cumhuriyet’in kuruluş sürecinde aktif bir şekilde görev almıştır. Mecliste, Adalet, İçişleri, Tasarı ve Tapu-Kadastro komisyonlarında çalışarak önemli kararların alınmasına katkıda bulunmuştur. 1920 yılında, Konya'da yaşanan isyan teşebbüsü nedeniyle kurulan Tahkik Heyeti'ne katılan Koraltan, millî mücadelenin güçlendirilmesi için yoğun çaba göstermiştir. Ayrıca, Bolşevik faaliyetlerin arttığı dönemde Mustafa Kemal Paşa'nın davetiyle Türkiye Komünist Fırkası'nın kurucuları arasında yer almıştır.
Cumhuriyetin İlk Yıllarında Siyasi Etkisi
Cumhuriyet'in ilanından sonra, Refik Koraltan, Meclis’in yasama faaliyetlerinde aktif rol oynamaya devam etti. Özellikle şapka kanunu, tekke ve zaviyelerin kapatılması gibi inkılapların yasalaşma sürecine katkı sağladı. Koraltan, aynı zamanda Türk Ceza Kanunu, Borçlar Kanunu ve Medeni Kanun gibi temel hukuki düzenlemelerin hazırlanmasında da fikirleriyle önemli katkılar sunmuştur. Bu dönemde, özellikle Mustafa Kemal Paşa’ya olan yakın ilişkisi, onun siyasetteki etkisini artıran bir diğer önemli unsurdu.
İkinci Dönem ve Demokrat Parti'ye Katılım
1946 yılında siyasete geri dönerek Mersin milletvekili olarak seçilen Refik Koraltan, Türkiye’deki çok partili siyasi hayata geçiş sürecine katkı sağlamıştır. 1945’teki "Dörtlü Takrir" ile birlikte CHP içindeki muhalefet hareketine öncülük etmiş ve 1946 yılında Demokrat Parti'nin kuruluşunda yer almıştır. Demokrat Parti’nin iktidara gelmesinin ardından, Koraltan, Meclis Başkanlığı görevini üstlenmiş ve bu görevini 1960 yılına kadar sürdürmüştür.
27 Mayıs 1960 Darbesi ve Yassıada Yargılamaları
27 Mayıs 1960 tarihinde gerçekleşen askerî darbe, Refik Koraltan için bir dönüm noktası olmuştur. Darbe sırasında, diğer DP’lilerle birlikte tutuklanmış ve Yassıada'ya gönderilmiştir. Burada, Anayasayı ihlal ve diğer suçlamalardan dolayı yargılanmıştır. Yapılan yargılama sonucunda, Koraltan, ölüm cezasına çarptırılmıştır. Ancak, Millî Birlik Komitesi’nin kararıyla cezası müebbet ağır hapse çevrilmiş ve bir süre sonra affedilmiştir. Cezaevinde geçirdiği yıllarda sağlık sorunları yaşamış ve bu süreçte aldığı tedavilerle hayatta kalabilmiştir.
Yassıada, Günümüz - (AA)
Son Yılları ve Ölümü
Koraltan, 1964 yılında affedildikten sonra Almanya’ya gitmiş ve burada tedavi sürecini sürdürmüştür. 1966 yılında Türkiye’ye döndükten sonra siyasetle aktif ilişkisini kesmiş, sakin bir hayat sürmeye başlamıştır. 17 Haziran 1974’te, böbrek yetmezliği ve gut hastalığı nedeniyle İstanbul’da hayatını kaybetmiştir.
