Şah ve Sultan, Prof. Dr. İskender Pala tarafından kaleme alınmış, 2010 yılında Kapı Yayınları tarafından yayımlanmış bir tarihi romandır. 390 sayfa olan eser, Osmanlı İmparatorluğu’nun 16. yüzyılında geçen olayları, Yavuz Sultan Selim ile Safevi hükümdarı Şah İsmail arasındaki rekabeti ve Çaldıran Savaşı’nı (1514) merkeze alarak anlatır. Roman, tarihsel gerçeklerle kurguyu harmanlayarak, dönemin siyasi, dini ve kültürel dinamiklerini okuyucuya sunar.

Konu

Eser, Yavuz Sultan Selim ile Şah İsmail arasındaki siyasi ve ideolojik çatışmayı ele alır. Çaldıran Savaşı’nın tarihsel arka planı, romanın ana çerçevesini oluşturur. Hikâye, Kamber adında bir çocuğun gözünden başlar ve onun kişisel yolculuğu üzerinden Osmanlı ile Safevi dünyasının ilişkilerini anlatır. Taçlı Hatun’un aşk hikâyesi ve iki hükümdarın güç mücadelesi, romanın temel unsurlarıdır. Roman, tarihsel gerçeklerle kurguyu birleştirerek dönemin siyasi entrikalarını, dini ayrışmalarını ve kültürel dinamiklerini yansıtır.

Tema

Şah ve Sultan, tarihsel bir arka plan üzerinde evrensel temaları ele alan bir romandır. Eserde öne çıkan başlıca temalar arasında iktidar mücadelesi, siyasi ve ideolojik çatışmalar, aşk, tutku ve sadakat yer almaktadır. Yavuz Sultan Selim ile Şah İsmail arasındaki rekabet, yalnızca iki hükümdarın karşı karşıya gelişi olarak değil, aynı zamanda Osmanlı ve Safevi devletleri arasındaki dini ve siyasi farklılıkları yansıtan bir mücadele olarak işlenmiştir. Bu karşılaşma, dönemin güç dengelerine ilişkin bir çerçeve sunmaktadır.

Aşk teması, özellikle Taçlı Hatun karakteri aracılığıyla anlatılmış; Kamber’in yolculuğu ise bireysel arayış ve kimlik sorgulaması bağlamında değerlendirilmiştir. Romanda savaşın yıkıcı etkileriyle birlikte insani duygulara dair temalar da yer almakta, bu unsurlar divan edebiyatı ve tasavvufla ilişkili göndermelerle desteklenmektedir. Eserde yer alan temalar, tarihsel bağlamla birlikte ele alınarak anlatının yapısal bütünlüğüne katkı sağlamaktadır.

Karakterler

• Yavuz Sultan Selim: Osmanlı padişahı. Şah İsmail ile olan rekabeti, eserin temel çatışmasını oluşturur.
• Şah İsmail: Safevi hükümdarı. Osmanlılarla karşı karşıya gelir.
• Kamber: Romanın başlangıç noktası olan genç bir karakter.
• Taçlı Hatun: Romanın duygusal merkezlerinden biridir.
• Hasan ve Hüseyin: İkiz kardeşler. Biri Şah İsmail’in, diğeri Yavuz Sultan Selim’in yanında yer alır.

Anlatım ve Üslup

Divan edebiyatı ve tasavvuf unsurları, yazarın karakteristik tarzını yansıtır. Roman, birinci tekil şahıs anlatımıyla farklı karakterlerin bakış açılarını birleştirerek okuyucuyu olayların içine çeker. Betimlemeler ve mektuplaşmalar, dönemin atmosferini yansıtırken, aşk ve savaş temaları duygusal bir yoğunluk katar.