Salih Murat (Arnavutça: Sali Murati), Kuzey Makedonya Türk toplumunu temsil eden siyasetçi, hukukçu ve eski Anayasa Mahkemesi Başkanıdır. Ülkede anayasa yargısı alanında başkanlık görevine seçilen ilk Türk kökenli isim olup^【1】 2024 seçimlerinde milletvekilliğine seçilerek siyasette aktif rol üstlenmiştir. Kamu hizmeti, hukuk ve azınlık hakları alanındaki çalışmalarıyla tanınmaktadır. Salih Murat evlidir ve dört çocuk babasıdır.

Erken Dönem ve Eğitim

Salih Murat, 1966 yılında Gostivar’a bağlı Vrapçişte’de dünyaya geldi. İlk ve orta öğrenimini tamamladıktan sonra yükseköğrenimini Belgrad Üniversitesinde sürdürdü. Üniversitenin Uluslararası Hukuk bölümünden 1991 yılında mezun oldu. Hukuk eğitimini tamamladıktan sonraki yıllarda, mesleki yaşamına çeşitli alanlarda devam eden Murat, etnik kimliği nedeniyle kamu görevlerinde ilerlemekte zorluklarla karşılaştı.^【2】 Buna rağmen hukuk alanındaki uzmanlığını sürdürdü ve sivil toplum faaliyetlerinde yer aldı. Makedonya Türk Sivil Toplum Teşkilatları Birliğinin kuruluşunda görev alarak Türk toplumunun örgütlenmesi ve temsili konusunda katkı sağladı.

Anayasa Mahkemesi Üyeliği ve Başkanlığı

2012 yılında Kuzey Makedonya Anayasa Mahkemesi üyeliğine seçilen Salih Murat, bu süreçte anayasal haklar, çok dillilik, vatandaşlık hakları ve azınlık politikaları gibi alanlarda görev yaptı. 30 Ekim 2019 tarihinde Anayasa Mahkemesi Başkanlığına seçilerek ülke tarihinde bu göreve gelen ilk Türk kökenli yargıç oldu. Başkanlık görevi 1 Kasım 2019’dan 2021 yılına kadar devam etti. Dokuz yıllık mahkeme üyeliği süresinin ardından görevinden ayrıldı ve akademik ile toplumsal alanlarda çalışmalarını sürdürdü.^【3】 

^{Cumhurbaşkanı Erdoğan, Kuzey Makedonya Anayasa Mahkemesi Başkanını Kabul Etti (Anadolu Ajansı)}

Siyasi Kariyer

2024 genel seçimlerinde Hak ve Demokrasi Hareketi Avrupa İttifakı Cephesi listesinden 11. Dönem Kuzey Makedonya milletvekili olarak meclise girdi. Parlamentodaki çalışmalarında Türk toplumunun temsil sorunları, çok dilliliğin uygulanması, Türkçenin yerel yönetimlerde resmî kullanımının genişletilmesi, eğitimde Türkçe öğretimin güçlendirilmesi ve kamu hizmetlerine erişim gibi konuları gündeme taşıdı.^【4】 Mecliste sunduğu kanun teklifleri, yönelttiği sorular, komisyonlardaki faaliyetleri ve genel kurul çalışmalarındaki katılımı nedeniyle 2025 yılının ilk yarısına ilişkin bağımsız bir değerlendirmede ülkenin en etkin milletvekilleri arasında gösterildi.^【5】 

^{Salih Murat Balkanların Sorunlarını ve Geleceğini SD TV'de Alper Tan'a Anlattı (Stratejik Düşünce Enstitüsü)}

Türk Toplumu ve Dil Hakları Konusundaki Çalışmaları

Salih Murat, kamu açıklamalarında ve siyasi faaliyetlerinde Kuzey Makedonya’daki Türk nüfusun eğitim, dil, temsil ve kültürel haklarına yönelik uygulamalar üzerinde durdu. Türkçenin anayasal statüde tanınan bir hak olmasına rağmen uygulamada sınırlamalarla karşılaştığını belirterek yerel yönetimlerde Türkçenin kullanım alanının genişletilmesi için girişimlerde bulundu. Belediyelerden Türkçenin kamusal alanda, levhalarda, resmî yazışmalarda ve toplantılarda kullanılmasına ilişkin düzenli bilgi talep ederek uygulamanın izlenmesini sağladı.^【6】 

Eğitim alanında Türkçe sınıfların açılmaması ve öğrencilerin Türkçe eğitimden mahrum kalması konularını meclis gündemine taşıdı. Kültürel mirasın korunması bağlamında Osmanlı-Türk tarihine ait yapıların korunması konusunda ilgili kurumlarda farkındalık oluşturulması için çalışmalar yürüttü. İnanç hizmetlerinde Türkçe vaaz ve din eğitimi verilmesine yönelik girişimlere destek sağlayarak Türk nüfusun bulunduğu bölgelerde Türkçe din hizmetlerinin güçlendirilmesine katkıda bulundu.^【7】 

^{Dışişleri Bakanı Fidan, Üsküp'te Kuzey Makedonya Milletvekili Murat'ı Kabul Etti (Anadolu Ajansı)}

Toplumsal ve Siyasal Görüşleri

Salih Murat, çok kültürlü yapıya sahip Kuzey Makedonya’da Türk toplumunun anayasal haklarına uygun şekilde temsil edilmesi ve kamusal yaşamda eşit katılımın sağlanması gerektiğini savunmaktadır. Türkçenin toplum kimliği açısından temel unsur olduğunu vurgulayarak dilin kullanım alanlarını genişletmeye yönelik çalışmalar yürütmektedir. Parlamentodaki konuşmalarında Türk toplumunun kamusal hayatta karşılaştığı ayrımcılık, eğitimde fırsat eşitsizliği ve temsil eksikliği gibi sorunlara çözüm arayışlarını dile getirmiştir.^【8】